تحلیل ادلۀ نظریۀ عمومی ارش در قراردادها براساس نگرش اقتصادی با مطالعۀ تطبیقی در حقوق کامن‌لا

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه حقوق، مؤسسۀ آموزش عالی شهریار،گیلان، ایران

2 استاد تمام، دانشکدۀ حقوق، دانشگاه تهران، ایران

3 دانشیار، دانشکدۀ حقوق، پردیس فارابی تهران، ایران

چکیده

در این مقاله کوشیده‌ایم با بیان ادلۀ نظریۀ عمومی ارش در فقه امامیه و به‌تبع آن در حقوق ایران، این ادله را براساس تحلیل اقتصادی اثبات کنیم و در این صورت به نتایجی دست خواهیم یافت که سبب خواهد شد نظریۀ عمومی ارش ضمانت اجرای مؤثری برای نقض تعهدات قراردادی طرف ناقض قرارداد تلقی شود و فقه امامیه براساس نهادهای سنتی-بازنگری‌شده-پاسخ مناسب و عادلانه به نقض قرارداد بدهد. علاوه‌بر بیان این ادله نظریات کلاسیک و مدرن حقوق اقتصادی با تأکید بر اینکه آیا اجرای عین تعهد اولویت دارد یا جبران خسارت، به بررسی تطبیقی موضوع در حقوق کامن‌لا به‌خصوص حقوق آمریکا پرداخته‌ایم. نتایجی که از این تحقیق می‌توان دست یافت، این است که نظریۀ عمومی ارش کاملاً براساس نظریات اقتصادی کلاسیک و مدرن کاملاً اثبات است. در واقع می‌توان گفت نظریۀ عمومی ارش می‌تواند تلفیقی از نظریۀ اخلاقی کارایی –اغلب براساس نظریۀ کارایی کالدور-هیکس و تقدم جبران خسارت بر انجام عین تعهد و نظریۀ عینی بودن که در مقام امحای اخلاق در عرصۀ قراردادی باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Analysis of General Theory of Indemnity in Contracts Based on Economic Attitude: A Comparative Study of Common Law

نویسندگان [English]

  • Hamid Reza Behrouzizad 1
  • Najad Ali Almasi 2
  • Jalil Qanavati 3
1 Assistant Professor, Department of Law, Shahriar Higher Education Institute, Gilan, Iran
2 Professor, Faculty of Law, University of Tehran, Tehran, Iran
3 Associate Professor, Faculty of Law, College of Farabi, University of Tehran, Qom, Iran
چکیده [English]

This article attempts to explain the reasons for the general theory of indemnity (arsh) in Imamiyyah jurisprudence and following that in Iranian law and to prove the reasons based on an economic analysis. In this case, the results obtained from the analysis will turn the general theory of indemnity into an efficient guarantee against violating party of the contractual commitments and proper and fair answer may be given to the breaching of the contract by Imamiyyah jurisprudence based on traditional - revised - systems. In addition to explaining the reasons for classical and modern theories of economic law with an emphasis on the question as to whether the execution of the same commitment is preferred or its indemnity, the article makes a comparative study of the subject matter in common law specifically American common law. The results obtained from of the research show that the general theory of indemnity can be completely proved based on the classical and modern economic theories. In fact, it can be said that the general theory of indemnity can be a combination of the Hick’s ethical theory of performance - mainly on the basis of Kaldor's performance theory - and the priority of compensating over performing of the same commitment and the theory of objectivity that aims to remove ethics in the area of contract. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Indemnity General Theory
  • Economic Analysis of Indemnity
  • Performance
  • Compensation
ـ قرآن کریم.
1. آخوند خراسانی، محمدکاظم (1406ق). حاشیه مکاسب، تهران: وزارت ارشاد اسلامی.
2. انصاری، شیخ مرتضی (1420ق). المکاسب ج 5 و6، قم: مجمع الفکر الاسلامی.
3. بروجردی، محمدتقی (1408ق). تقریر بحث‌های آقا ضیاء عراقی، نهایه الافکار، مؤسسۀ نشر الاسلامی قم.
4. حر عاملی، محمد بن حسن (1410ق). وسائل الشیعه، ج12 قم: مؤسسۀ آل البیت(ع) قم
5. حسینی عاملی، سید محمدجواد (بی‌تا). مفتاح الکرامه، ج4، قم: مؤسسۀ آل‌البیت لاحیاء التراث.
6. خمینی موسوی، سید روح‌الله (1410ق). البیع، ج 2 و5، قم: مؤسسۀ النشر الاسلامی.
7. دادگر، یداله (1389). مؤلفهها و ابعاد اساسی حقوق و اقتصاد، چ اول، انتشارات پژوهشکدۀ اقتصاد دانشگاه تربیت مدرس و نور علم تهران .
8. ذهنی تهرانی، محمدجواد (1388). بیان المراد شرح فارسی بر اصول الفقه مرحوم مظفر، ج 3، گنجینۀ ذهنی تهران
9. سبحانی تبریزی، جعفر (1414ق). المختار فی احکام الخیار، دراسه مبسوطه فی الخیار و احکامه و الشروط و النقد والنسئیه و القبض، قم: مؤسسۀ الامام الصادق(ع) قم
10. سبزواری، عبدالاعلی (1417ق). مهذب الاحکام، قم: مؤسسۀ المنار.
11. سیوری، مقداد بن عبداله (بی‌تا). کنز العرفان فی فقه القرآن، منشورات مکتبه المرتضویه.قم
12. شهیدی، مهدی (1382). حقوق مدنی 6، تهران: مجد.
13. صدر، محمدباقر (1405ق). دروس فی علم الاصول، ج1، بیروت: دارالمنتظر.
14. طباطبائی، سید محمدحسین (1374). ترجمه المیزان ج4 و 5، ترجمۀ سید محمدباقر موسوی همدانی، قم: جامعۀ مدرسین.
15. طباطبائی یزدی، سید محمدکاظم (1423ق). حاشیه المکاسب، ج3، دار المصطفی لاحیاء التراث. قم
16. طبرسی، فضل بن حسن (1412ق). جوامع الجامع، قم: انتشارات دانشگاه تهران و مرکز مدیریت حوزۀ علمیه.
17. --------------- (1362). مجمعالبیان فی تفسیر القرآن، تهران: مکتبه الاسلامیه.
18. طوسی، محمد بن حسن (1409ق). التبیان فی تفسیر القرآن، قم: مکتب الاعلام الاسلامی.
19. عاملی، شهید اول محمد بن مکی (بی‌تا). القواعدو الفوائد ج2، قم: مکتبه المفید.
20. عاملی، شهید ثانی، زین‌الدین علی (1403ق). الروضه البهیه، ج3، مؤسسۀ دارالعالم الاسلامی قم
21. عبدی‌پور، ابراهیم؛ ثقفی، علی (1387). «ارش شرط»، مجلۀ فقه و حقوق، ش 19.صص 63 تا 85.
22. علامه حلی، حسن بن یوسف (1410ق). ارشاد الاذهان، ج 1، قم: مؤسسۀ نشر اسلامی.
23. -------------------- (1413ق). مختلف الشیعه فی احکام الشریعه، چ دوم، ج 5، قم:دفتر نشر اسلامی.
24. علیدوست، ابوالقاسم (1397). فقه و حقوق قراردادها، تهران: سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشۀ اسلامی.
25. کاظمی خراسانی، محمدعلی (1408ق). تقریرات بحث خارج اصول میرزای نائینی، فوائد الاصول، ج 4، قم: مؤسسۀ نشر الاسلامی.
26. محقق اصفهانی، محمدحسین (1420ق). حاشیه المکاسب، دارالمصطفی لاحیاء التراث قم ج 4.
27. محقق داماد، سید مصطفی (1395). نظریۀ عمومی شروط و التزامات در حقوق اسلامی، چ چهارم، تهران: مرکز نشر علوم اسلامی.
28. محقق کرکی، (ثانی)علی بن الحسین (1408ق). جامع المقاصد، ج4، قم: مؤسسۀ آل البیت لاحیاء التراث.
29. مروج جزائری،سید محمد جعفر(بی تا)هدی الطالب فی شرح المکاسب دار الکتاب قم.
30. مصطفوی، حسن (1416ق). التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، تهران: مؤسسۀ الطباعه و النشر.
31. مقدس اردبیلی، احمد (1405ق). مجمع الفائده و البرهان، ج 8، قم: مؤسسۀ النشر الاسلامی.
32. مکارم شیرازی، ناصر (1376). تفسیر نمونه، ج3، تهران: دارالکتب الاسلامیه.
33. موسوی خوئی، سید ابوالقاسم (1417ق)، مصباح الفقاهه، به قلم محمد علی توحیدی، ج 2و 7، قم: مؤسسۀ انصاریان.
34. نجفی، محمدحسن (1367). جواهر الکلام، ج 37، تهران: دارالکتب الاسلامیه.
35. نجم‌آبادی، میرزا ابوالفضل (1380). حاشیه المکاسب، قم: غفور.
36. وحید بهبانی، محمدباقر (1421ق). حاشیه مجمع الفائده و البرهان، قم: مؤسسۀ علامه مجدد وحید بهبانی.
37. Anson, William Reynell Beatson,J, Burrows, Andrew S. Cartwright, Anson's Law of Contract,29 th edition,oxford university Press.
38. Attard, David Joseph,. Fitzmaurice, M, Martínez Gutiérrez, Norman A. , The IMLI Manual on International Maritime Law: Shipping Law,25 th Oxford University Press 2016
39. Botterell, Andrew (2010). CONTRACTUAL PERFORMANCE,CORRECTIVE JUSTICE, ANDDISGORGEMENT FOR BREACHOF CONTRACT, Legal Theory, Cambridge University Press
40. Bridge, Michael G. , The Sale of Goods, Oxford University Press 1997
41. Buchanan,(1959). Positive Economics, Welfare Economics, and Political Economy, 2 J. Law& ECON.
42. Cohen,(1933)." The Basis of Contract," 46 HARV. L. REV. https://h2o.law.harvard.edu/collages/2091.
43. COHEN,(1982). LAW AND THE SOCIAL ORDER Transaction Publishers; 1 edition
44. DIGEST OF JUSTINIAN,(1959). lib. 12, tit. 6, § 14, quoted in Nordstrom & Woodland, Recovery by Building Contractor in Default, 20 OHIO ST. L.J. 193
45. DAWSON & HARVEY, CONTRACTS AND CONTRACT REMEDIES,(1959) Cambridge University Press
46. Eslami, Shahla,(2016). Pragmatic Elements of Rawls’s Theory of Justice, Religious Inquiries Vol. 5, No. 9, June.
47. Flechtner,H.m "Remedies Under the New International Sales Convention: "The Perspective from Article 2 of the U.C.C." (1988) 8 J. of Law and Commerce 53, reprinted in CISG W3 database, Pace University School of Law, 16 March 1998. http://cisgw3.law.pace.edu/cisg/biblio/flecht.html
48. Farnsworth, Edward Allan, Farnsworth on contracts, 2004
49. -FULLER, & L PERDUE, WILLIAM R.(1937). THE RELIANCE INTEREST IN CONTRACT AMAGES: 2, 46Yale L.J. Available at: http://digitalcommons.law.yale.edu/ylj/vol46/iss3/1
50. -Holmes,oliver,Wendell,Pollack, Sir Frederick,(1941) Holmes–Pollock Letters, Harvard university press.
51. Holmes, oliver (1897). "The Path o1 the Law", 10 HARV. L. REV. 457, 462, http://moglen.law.columbia.edu/LCS/palaw.pdf(
52. Jones .G& Goodhart.W, Specific Performance, 2nd ed. London: Butterworths, 1996.
53. Luigino, Bruni, (2002). Vilfredo Pareto and the Birth of Modern Microeconomics.Cheltenham: Edward Elgar
54. McKendrick, Ewan, Contract Law,3 th,1997 , VICAS
55. Miceli, Thomas, J.Miceli, (2017). The Economic Approach to Law, Imprint of Stanford University Press. Stanford. California.
56. Paton, George White cross (1951). HOBBES, LEVIATHAN https://www.ttu.ee/public/m/mart-murdvee/ EconPsy/6/ Hobbes_ Thomas_1660_The_Leviathan.pdf
57. Piliounis, Peter,A The Remedies of Specific Performance, Price Reduction and Additional Time (Nachfrist) under the CISG: Are these worthwhile changes or additions to English Sales Law?https://www.cisg.law.p ace.edu/cisg/biblio /piliounis.html
58. SALMOND,John & WINFIELD,Percy,H(1927) PRINCIPLES OF THE LAW OF CONTRACTS, Sweet and Maxwell
59. Sringham, Edward, "Kaldor-HicksEfficiency and the Problem of Central Planning, theQuarterly "Journal of Austrian Economics VOL. 4, NO. 2, summer 2001
60. Stigler, George j,(1988), Chicago studies in political economy- the university of Chicago press
61. Stone,Richard The Modern Law of Contract,6 th 2005 cavendish publishing Limited
62. Wilensky- Harold (2015), organizational intelligence: knowledge and policy in government and industry published quid pro books.
63. WILLISTON, Samuel(1937) WILLISTON ON CONTRACTS
64. scholarship.law.cornell.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1400&context=clr
 
References
- The Holy Quran. (in Arabic)
1. Abdipour, Dr. Ebrahim, Ali Saghafi, (2008). "Arash Shart," Journal of Jurisprudence and Law, No. 19. .(in Persian).
2. Akhund Khorasani, Mohammad Kazem (1986). the achievements of the Ministry of Islamic Guidance in Tehran. (in Arabic)
3. Alidoost, Abolghasem (2015). Jurisprudence and Contract Law - Tehran Publishing Organization of the Institute of Islamic Culture and Thought. (in Persian).
4. Allama Hali, Hassan Ibn Yusuf, (1989). Guidance of Minds, Vol. 1 Islamic Publishing Institute of Qom. .(in Arabic).
5. Allama Hali, Hassan Ibn Yusuf, (1990). Various Shiites in the rules of Sharia; second edition, Vol. 5, Qom: Islamic Publishing Office. .(in Arabic).
6. Ameli Shahid I, (Bi Ta). Muhammad Ibn Makki, Rules and Benefits Vol. 2 of Al-Mufid School of Qom. .(in Arabic).
7. Ameli Shahid Thani, (1980). Zayn al-Din Ali, Al-Rawdha Al-Bahiya, Volume 3, Dar Al-Alam Al-Islami. .(in Arabic).
8. Ansari, Sheikh Morteza- (2000). Al-Makasib Vol. 5 & 6-Islamic Thought Association of Qom. (in Arabic)
9. Boroujerdi, Mohammad Taghi, (1988). Narration of the discussions of Agha Zia Iraqi, The End of Thought, Islamic Publishing Institute. (in Arabic).
10. Dadgar-Yadollah (2010). Components and basic dimensions of law and economics-Publications of Tarbiat Modares and Noor Alam University Research Institute of Economics-First Edition. (in Persian)
11. Horr Ameli, M, (1988). vsaelo shiah, Al-Bayt Foundation, Qom. (in Arabic)
12. Hosseini Ameli, Seyyed Mohammad Javad, (unpublished) Muftah al-Karama, Vol. 4, Al-Bayt Institute for the Revival of Heritage, Qom. (in Arabic).
13. Kazemi Khorasani, Mohammad Ali, (1990). Discussions outside the principles of Mirza Naeini, Benefits of Principles, Vol.4, Qom, Islamic Publishing Institute. .(in Arabic).
14. Makarem Shirazi-Nasser- (1996) Interpretation of Sample V3 Islamic Library. (in Persian).
15. Mohaghegh Damad, Dr. Seyed Mostafa, (2016). General Theory of Conditions and Obligations in Islamic Law, Islamic Sciences Publishing Center, Fourth Edition, Tehran. (in Persian).
16. Mohaghegh Isfahani - Mohammad Hussein, (1998). Hashiyeh Al-Makasib, Dar Al-Mustafa Lahya Al-Tarath Qom, Vol. 4. .(in Arabic).
17. Mohaqeq Karaki, (Thani) Ali Ibn Al-Hussein, (1989). Jame Al-Maqassid Vol. 4, Al-Bayt Institute for the Revival of Heritage, Qom. (in Arabic).
18. Mousavi Khoei, Seyyed Abolghasem, by Mohammad Ali Tawhidi, (1995) Mesbah al-Fiqha vol. 2 and vol. 7 Ansarian Institute of Qom. (in Arabic).
19. Mousavi Khomeini, Sayyid Ruhollah, (1990). Al-Bayy, Vol. 2 & 5, Islamic Publishing Institute, Qom. (in Arabic).
20. Muqaddas Ardabili, Ahmad, (1987). Al-Faida and Al-Burhan Assembly, Vol. 8, Islamic Publishing Institute, Qom. (in Arabic).
21. Mustafavi-Hassan- (1996) Research on the words of the Holy Quran. Tehran Institute of Printing and Publishing. (in Arabic).
22. Najafi, Mohammad Hassan, (1989). Jawahar al-Kalam Vol. 37, Islamic Bookstore of Tehran. (in Arabic).
23. Najmabadi, Mirza Abolfazl, (2001). Margin of Acquisitions, Ghafoor Qom Publications. (in Arabic).
24. Sabzevari-Abdul-Ali- (1996) . The polite rules-Al-Manar Institute of Qom. (in Arabic).
25. Sadr, Mohammad Baqir, (1981). Lessons in the Science of Principles Volume 1 Publisher Dar Al-Montazer Beirut. (in Arabic).
26. Sivari-Miqdad Ibn Abdullah (Bi Ta) The Treasure of Mysticism in the Fiqh of the Qur'an. (in Arabic).
27. Shahidi-Dr. Mehdi- (2003). Civil Law 6 Majd Publications, Tehran. (in Persian)
28. Sobhani Tabrizi, Jafar, (1993). Al-Mukhtar in the rules of the option, extended study in the option and the rules and conditions and the cash and the loan and the contract, Qom Imam Al-Sadiq Institute (AS). (in Arabic).
29. Tabarsi-Fazl Ibn Hassan (1989). Jame 'al-Jame'-University of Tehran Press and Qom Seminary Management Center. (in Arabic).
30. Tabarsi-Fadl Ibn Hassan- (1958). Majma 'al-Bayan fi Tafsir al-Quran-Tehran Maktab al-Islamiyya. (in Arabic).
31. Tabatabai-Seyyed Mohammad Hossein- (1994). Translated by Al-Mizan, Vol. 4 & 5. (in Persian).
32. Tabatabai Yazdi, Seyyed Mohammad Kazem, (2000). Hashiyeh Al-Makasib, vol 3 -Dar Al-Mustafa Lahya Al-Tarath Qom. (in Arabic).
33. Tusi-Muhammad Ibn Hassan- (1986). Al-Tibyan Fi Tafsir Al-Quran-Qom Maktab Al-Alam Al-Islami.(in Arabic).
34. Vahid Behbani - Mohammad Bagr, (1999). Margin of Al-Faida and Al-Burhan Assembly, Allameh Mojaddad Institute of Vahid Behbani Qom. (in Arabic).
35. Zehni Tehrani, Mohammad Javad, (2009). Bayan al-Murad Persian commentary on the principles of jurisprudence of the late Muzaffar Vol. 3 mental treasure. (in Persian)