بازپژوهی ادلۀ حرمت نکاح با زن کافر غیرکتابی (با تأکید بر مصلحت)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، دانشکده مذاهب، دانشگاه ادیان و مذاهب، قم، ایران

2 دکتری، دانشکده مذاهب، دانشگاه ادیان و مذاهب، قم، ایران

3 استادیار، دانشکدۀ فلسفه، دانشگاه ادیان و مذاهب، قم، ایران

چکیده

امکان ازدواج با زنان غیرمسلمان در طول تاریخ اسلامی، مسئله‌ای بحث‌برانگیز بوده که در برخی ابعاد آن مثل ممنوعیت ازدواج با کفار غیرکتابی، ادعای اجماع امامیه و اهل سنت مطرح شده است، با توجه به ارتباطات روزافزون جوامع امروزی به‌خصوص با کشورهای شرق آسیا که نوعاً غیرکتابی محسوب می‌شوند و لزوم توجه به نیازهای جنسی حلال، بازپژوهی این ازدواج ضروری است. بنابراین با تحلیل ادلۀ حرمت چنین ازدواجی، از جمله مدرکی بودن اجماع بر حرمت و عدم احراز حرمت نکاح با زن کافر غیرکتابی از ادلۀ دیگر مثل آیات و روایات و همچنین وجود اماراتی مانند اصاله‌الحلیت در ازدواج و احتمال مشرک بودن مجوس و جواز نکاح با زنان آنها، به‌عنوان کافر غیرکتابی، از منظر برخی فقها امکان جواز چنین نکاحی ولو موقت در فقه امامیه، دور از مصلحت نیست. از طرفی با توجه به مبانی برخی مذاهب فقهی مبتنی بر حجیت مصالح مرسله، با توجه به امکان اثبات عدم ظهور نصوص در حرمت نکاح با زنان کافر غیرکتابی و همچنین وجود مصالحی مانند نیاز به ارتفاع امیال جنسی حلال مردان مسلمان، در کشورهایی که مردم آن کافر غیرکتابی‌اند، جواز نکاح با زنان غیرکتابی بعید نیست..

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Re-examining the Arguments of Unlawfulness of Marriage with an Infidel Woman of no Scripture (Focusing on Expediency)

نویسندگان [English]

  • Zahra Rameshk 1
  • Mahdi Norouzi 2
  • Mohammad Rasoul Maleki 3
  • Seyyed Mahmoud Vaziri 2
  • Hossein Rajabi 3
1 Ph.D Student, Faculty of Denominations, University of Religions and Denominations, Qom, Iran
2 Ph.D, Faculty of Denominations, University of Religions and Denominations, Qom, Iran
3 Assistant Professor, Faculty of Denominations, University of Religions and Denominations, Qom, Iran
چکیده [English]

The possibility of marrying non-Muslim women has been a controversial issue throughout Islamic history. It is claimed that there is consensus among the Shi'ah and Sunni scholars over some aspects of it such as the prohibition of marrying non-Muslim infidels with no Book. Considering the increasing communication with modern societies, especially with East Asian countries, which are typically considered as the people of no book and the need to pay attention to lawful sexual needs, it is necessary to re-examine this type of marriage. Therefore, by analyzing the arguments for the sanctity of such a marriage, including the evidence of consensus on unlawfulness, and the lack of sanctity of marriage with an infidel woman of no scripture based on other evidences such as the Holy Quran and Islamic traditions, as well as the existence of evidences such as isalat al-hilliyyah in marriage and the possibility of infidelity of  Zoroastrians and the permission of marriage with them, as the people of no book, in the view of some jurists is not far from expediency that there is the possibility of such a marriage even temporarily in Imamiyyah jurisprudence. On the other hand, according to the principles of some jurisprudential religions based on the authenticity of the valid expediencies, due to the lack of evidence for unlawfulness of marriage with infidel women, as well as the existence of expediencies such as the need of fulfilling the lawful sexual desires of Muslim men in countries whose people are infidels of no Book, it is not unlikely that they will be allowed to marry infidel women.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Unlawfulness of Marriage
  • Polytheistic Marriage
  • Marrying an Infidel Woman of no Scripture
  1. ـ قران کریم

    1. ابن قدامه (1405ق). المغنی، چ اول، بیروت: دارالفکر.
    2. ابن عقیل (بی‌تا). مجموعه فتاوی ابن عقیل، چ اول، قم: بی نا.
    3. ابن نجیم (بی‌تا). البحر الرائق شرح کنز الدقائق، بی‌جا: بی‌نا، مکتبه الشامله.
    4. بحرانی، یوسف (1405ق). الحدائق الناضر فی أحکام العترة الطاهرة، چ اول، قم: دفتر انتشارات اسلامی.
    5. بغوی، حسین بن مسعود (1420ق). معالم التنزیل فی تفسیر القران، چ اول، بیروت: دار الاحیاء التراث العربی.
    6. بهوتی، منصور بن یونس بن إدریس (1402ق). الکشاف القناع عن متن الإقناع، بیروت: دارالفکر.
    7. جزیری، عبدالرحمن؛ غروی، سید محمد؛ مازح، یاسر (1419ق). الفقه علی المذاهب الأربعة و مذهب أهل البیت(ع) چ اول، بیروت: دار الثقلین.
    8. جمعی از نویسندگان (بی‌تا). الموسوعه الفقهیه الکویتیه، کویت: دارالسلاسل. (نرم‌افزار)
    9. طباطبایی حائری، سید علی (1418ق). ریاض المسائل (ط-الحدیثه)،چ اول، قم: مؤسسۀ آل البیت(ع).
    10. حر عاملی، محمد بن حسن (1409ق). وسائل الشیعه، چ اول، قم: مؤسسۀ آل البیت(ع).
    11. حلی، جمال الدین (1407ق). المهذب البارع فی شرح المختصر النافع، چ اول، قم: دفتر انتشارات اسلامی.
    12. خطیب الشربینی، محمد (بی‌تا). مغنی المحتاج إلی معرفة معانی ألفاظ المنهاج، بیروت: دارالفکر.
    13. خویی، سید ابوالقاسم (1975). مبانی تکمله المنهاج، نجف: مطبعه الاداب.
    14. رشید رضا، محمد (1990). تفسیر المنار، بی‌جا: الهیئة المصریة العامة للکتاب.
    15. روحانی، سید صادق (1412ق). فقه الصادق(ع)، چ اول، قم: دارالکتاب: مدرسۀ امام صادق(ع).
    16. زحیلی، وهبه (1419ق). آثار الحرب فی الفقه الاسلامی، چ دوم، دمشق: دارالفکر.
    17. زنجانی، سید موسی (1419ق). نکاح، چ اول، قم: مؤسسۀ پژوهشی رأی‌پرداز.
    18. سبحانی، جعفر (بی‌تا). نظام النکاح فی الشریعه الاسلامیه الغراء، چ اول، قم: بی‌نا.
    19. سبزواری، سید عبدالاعلی (1413ق). مهذب الاحکام، چ چهارم، قم: مؤسسۀ المنار- دفتر حضرت آیت‌الله.
    20. -------------- (1409ق). مواهب الرحمان فی تفسیر القرآن، بیروت: مؤسسۀ اهل‌بیت(ع).
    21. سرخسی (1421ق). المبسوط، چ اول، بیروت: دارالفکر للطباعة والنشر والتوزیع.
    22. سید سابق (بی‌تا). فقه السنه، قاهره: الفتح للاعلام العربی.
    23. شافعی، محمد بن ادریس (1393ق). الام، بیروت: دارالمعرفه.
    24. شلتوت، شیخ محمود (1403ق). القران و القتال، چ دوم، بیروت: دار الفتح للطباعه و النشر.
    25. شیخ طوسی، محمد بن حسن (1407ق[الف]). تهذیب الاحکام، چ چهارم، تهران: دارالکتب الاسلامیه.
    26. ------------------------ (1407ق[ب]). الخلاف، چ اول، قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیۀ قم.
    27. --------------------- (1414ق). الامالی، چ اول، تهران: دارالثقافه.
    28. صابری، حسین (1384). فقه و مصالح عرفی، چ اول، قم: انتشارات دفتر تبلیغات حوزۀ علمیۀ قم.
    29. صادقی تهرانی، محمد (1365). الفرقان فی تفسیر القران، چ دوم، قم: انتشارات فرهنگ اسلامی.
    30. علامه حلی، حسن بن یوسف (1413ق). قواعد الاحکام، چ اول، قم: دفتر انتشارات اسلامی.
    31. علیدوست، ابوالقاسم (1390). فقه و مصلحت، چ دوم، تهران: سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشۀ اسلامی.
    32. غزالی، محمد بن محمد (1413ق). المستصفی فی علم الاصول، بیروت: دارالکتب العلمیه.
    33. فاضل هندی، محمد بن حسن (1416ق). کشف اللثام والابهام عن قواعد الاحکام، چ اول، قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیۀ قم.
    34. فخر المحققین، محمد بن حسن (1387). ایضاح الفوائد،چ اول،قم: مؤسسۀ اسماعیلیان.
    35. فرجانی، عمر احمد (1988). اصول العلاقات الدولیه فی الاسلام، چ دوم، بی‌جا: دار اقراء لطباعه و الترجمه والنشر و الخدمات الاعلامیه.
    36. قرطبی،محمد بن احمد (1364). الجامع لاحکام القران، چ اول، تهران: ناصر خسرو.
    37. الکاسانی، علاالدین (1982). بدائع الصنائع فی ترتیب الشرائع، بیروت: دارالکتاب العربی.
    38. کلینی، محمد بن یعقوب (1407ق). الکافی (ط-الاسلامیه)، چ چهارم، تهران: دارالکتب الاسلامیه.
    39. محقق کرکی، علی بن الحسین (1414ق). جامع المقاصد، چ دوم، قم: مؤسسۀ آل البیت(ع).
    40. مفید، محمد بن محمد (1413ق). مقنعه، قم: کنگرۀ جهانی هزارۀ شیخ مفید.
    41. مصطفی، زید (بی‌تا). المصلحت فی التشریع الاسلامی،مصر:دارالیسر للطباعه و النشر.
    42. مظفر، محمدرضا (1383). اصول الفقه، 2 جلد، چ اول، قم: دارالفکر.
    43. مطهری، مرتضی (1384). مجموعه آثار استاد شهید مطهری،  (جهاد)، تهران: صدرا.
    44. مکارم شیرازی، ناصر (1424ق). النکاح، چ اول، قم: انتشارات مدرسۀ امام علی بن ابی‌طالب(ع).
    45. موسوی عاملی، محمد (1411ق). نهایة المرام فی شرح مختصر شرائع الإسلام، چ اول، قم: دفتر انتشارات اسلامی.
    46. نجفی، محمدحسن (1404ق)، جواهر الکلام فی شرح شرایع الاسلام، چ هفتم، بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
    47. نووی (بی‌تا). المجموع شرح المهذب، بی‌جا: بی‌نا، مکتبه الشامله.
    48. نووی (1405ق). روضه الطالبین و عمده المفتین، بیروت: مکتبه الاسلامی.
    49. http://www.forghan.ir/resaleh#resaleh/126/24
    50. eshia.ir/feqh/archive/text/mazaheri/feqh/91/910729
    51. http://www.eshia.ir/feqh/archive/text/mazaheri/feqh/91/910719
    52. http://vasael.ir/fa/news-details/7417/خارج نکاج جلسۀ 90
    53. http://www.forghan.ir/resaleh#resaleh/126/248 مسألۀ 637-

     

    References

    - The Holy Quran

    1. A group of authors (Bita). Al-mousoe' al-feqhiye al-koveytiye, Kuwait: Dar al-Salasel,  (software).  (in Arabic)
    2. Alidoost A. Gh. (2011). Jurisprudence and Expediency, 2nd, Tehran: Publication of Islamic Thought and Culture Research Center.  (in Persian)
    3. Allame Helli, H. Y. (1992). Ghavaed al-Ahkam, 1st, Qom: Islamic Publication Office.  (in Arabic)
    4. Allame Shamsuddim M. M. (1997). Jihad al- Ommat, Beirut: Dar alElm Lel Molaeein.  (in Persian)
    5. Baghavi H. M. (1999). Ma'alem al-tanzil fi Tafsir al-Quran.  (in Arabic)
    6. Bahrani Y. (1985). AL-Hadayegh fi Ahkam al-etrat al-tahere, 1st, Qom: Islamic Publication.  (in Arbaic)
    7. Bahuti M. Y. E. (1982). Al-koshaf al-ghena' an Matn al-eghna', Beirut: Dar al-fekr.  (in Arabic)
    8. Farjani O. A. (1988). Osul al-Alaghat al-Doulatiye fi al-Islam, 2nd, Bi ja, Dar al-Aghra' letebae' va al-Tarjome va al-nashr va al-khadamat al-e'lamiye.  (in Arabic)
    9. Gharatbi M. A. (1985). Al-jame' le Ahkam al-Quran, 1st, Tehran: Naser Khosro Publication.  (in Arabic)
    10. Ghazali M. M. (1992). Al-mostasfi fi Elm al-Osul, Beirut: Dar al-Kotob al-Elmiye. (in Arabic)
    11. Hor Ameli, M. H. (1989). Vasael al-Shia, 1st, Qom: Al Beit Institution. (in Arabic)
    12. Ibn Aghil (Bita). Ibn Aghil's Fatwas, 1st, Qom: Bina (in Persian)
    13. Jaziri A. R., Gheravi, S M., Yaser, M. (1998). Al fiqh al mazaheb al-arba'a va Mazhab ahl al-Bayt, 1st, Beirut, Dar al-saqaleyn. (in Arabic)
    14. Khatib al-sherbini M. (Bita). Moghni al-Mohtaj ela Ma'refat Ma'ani alfaz al-Menhaj, Beirut: Dar al-fekr. (in Arabic)
    15. Khuei S. A. (1975). Mabani Teklamat al-Menhaj, Najaf: Mabani teklamat al Adab. (in Arabic)
    16. Koleini M. Y. (1987). Al-kafi (t-Al Islamiye), 4th, Tehran: Dar al-kotob al- Islamiye.  (in Arabic)
    17. Makarem Shirazi N. (2003). Al-Nekah, 1st, Qom: Imam Ali ibn Abitaleb School Publication (in Arabic)
    18. Mofid M. M. (1992). Moghanae', Qom: Sheikh Mofid Millennium World Congress. (in Arabic)
    19. Mostafa Zeid (Bita). Al- Maslahat fi Al- tashriq' al-Islami, Egypt: Dar al-Yasr letebae' va al-nashr. (in Arabic)
    20. Motahari M. (2005). Shahid Motahari's Works Collection, (Jihad), Tehran: Sadra Publication  (in Persian)
    21. ----------------- (2004). Osul al-Fighh, 2Volumes, 1st, Qom: Dar al-Fekr Publication. (in Arabic)
    22. Najafi M. H. (1984). Javaher al-Kalam fi Sharhe Sharaye' al-Islam, 7th, Beirut: Dar Ehya al-Toras al Arabi. (in Arabic)
    23. Novi (1986). Rouzat al-Talebin va Omde al-Moftin, Beirut: Maktabat al-Islami. (In Arabic)
    24. Rashid Reza M. (1990). Tafsir al-Mena, Bi ja: Al-heyat al-mesriye al-ameh lel Ketab. (in Arabic)
    25. Rouhani S. S. (1991). Feqh al- Sadegh (PBUH), 1st, Dar al-Ketab: Imam Sedaq School.  (in Arabic)
    26. Saberi H. (2005). Jurisprudence and Customary Expediencies, 1st, Qom: Advertisement Office publication of Qom Seminary. (in Persian)
    27. Sadeghi Tehrani M. (1986). Al- forghan fi Tafsir al- Quran, 2nd, Qom: Islamic Culture Publication (in Arabic)
    28. Sabzevari S. A. (1992). Mohazzab al-Ahkam, 4th, Al Menar Institution, Ayatullah Office. (in Arabic)
    29. Sabzevari S. A. (1989). Mavaheb al-rahman fi Tafsir al-Quran, Beirut: Ahl al-Beyt Institution. (in Arabic)
    30. Sheikh Toosi, M. H. (1987). Tahzib al-Ahkam, 4th, Tehran: Dar al-Kotob al-Islamiye. (in Arabic)
    31. --------------------- (1987). Al- khalaf. 1st, Qom: office of Islami Publication affiliated with the society of teachers of Qom Seminary. (In Arabic)
    32. ---------------------- (2011). Al-estebsar, 1st, Tehran: Dar al-kotob al- Islamiye (in Arabic)
    33. Seyed Sabegh (Bita). Fiqh al-sonnat, Cairo: Al fath lel A'alam al-arabi (in Arabic)
    34. Shafei M. E. (2014). Alam, Beirut: Dar al-Ma'refat. (in Arabic)
    35. Shaltut, Sh. M. (1983). Al-Quran va al-Ghetal, 2nd, Beirut: Dar al-Fath lel Tebae' Va al-Nashr. (in Arabic)
    36. Sobhani J. (Bita). Nezam al-Nekah fi al-Shariat al-Islamiye al-Ghara, 1st, Qom: Bi na. (in Arabic)
    37. Tabatabaei Haeri S A. (1997). Riyaz al-masael (t-al-hadise), 1st, Qom: Al Beit Institution.  (in Arabic)
    38. Zanjani S. M. (1991). Nekah, 1st, Qom: Ra'y Pardaz Research Center. (in Persian)
    39. Zoheili V. (1991). Asar al-Harb fi Feqh al- Islami, 2nd, Damascus, Dar al-Fekr. (in Arabic)
    40. http://www.forghan.ir/resaleh#resaleh/126/24
    41. http://www.forghan.ir/resaleh#resaleh/126/24
    42. http://www.eshia.ir/feqh/archive/text/mazaheri/feqh/91/910719
    43. http://vasael.ir/fa/news-details/7417, through a marriage session 90
    44. http://www.forghan.ir/resaleh#resaleh/126/248-problem 637