تأملی در عدم حجیت خبر واحد در امور خطیره

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، واحد سمنان، دانشگاه آزاد اسلامی، سمنان، ایران

چکیده

یکی از مباحث متفرع بر حجیت خبر واحد که مورد مداقه علمای اصول قرار گرفته است، بحث از قلمرو حجیت خبر واحد است که البته این مهم، دائر مدار دلیل حجیت خبر واحد است. برخی صاحب‌نظران، حجیت خبر واحد را در امور خطیره چون دماء و اعراض و... نپذیرفته و معتقدند اکتفا به اخبار آحاد برای کشف و وضع احکام در این حوزه کافی نیست و باید از سایر ادله در کنار خبر واحد به‌منظور تکمیل آن بهره گرفت. در مقابل عده‌ای با طرح این مسئله که اگر مبنای حجیت خبر واحد سیرة عقلا باشد تفکیک بین امور مهمه و غیرمهمه وجهی ندارد، چون ملاک، حصول وثوق و اطمینان است و اگر مبنای حجیت خبر واحد را آیة نباء بدانیم، معنایش این است اگر آورندة خبر عظیم عادل بود، تبیین لازم نیست. به‌علاوه اگر حجیت خبر واحد را مختص امور غیرخطیره بدانیم، بسیاری از موارد قصاص و حدود که با خبر واحد ثابت می‌شود، کنار گذاشته خواهد شد. در این نوشتار با بررسی ادلة دو نظریه بر این نکته تأکید خواهیم کرد که اطلاق بنای عقلا و نیز اطلاق آیات مقتضی حجیت خبر واحد در امور خطیره است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Contemplation on the Lack of Authenticity of a Tradition with a Single Transmitter in Serious Matters

نویسنده [English]

  • Mohammad Rohani Moqaddam
Assistant Professor, Department of Jurisprudence and Principles of Islamic Law, Semnan Branch, Islamic Azad University, Semnan, Iran
چکیده [English]

One of the subtopics on the validity of a tradition with a single transmitter considered by the jurists is the domain of the validity of a tradition with a single transmitter, which, of course, is the main reason for the validity of a tradition with a single transmitter. Some experts have not accepted the validity of a tradition with a single transmitter on serious issues such as blood, fame, etc., and believe that relying on traditions with a single transmitter is not enough to discover and establish rulings in this area, and other complementary arguments should be used alongside them. On the other hand, a number of experts have argued that if the basis for the validity of a tradition with a single transmitter is the conduct of the wise, there is no reason to differentiate between significant and insignificant issues; because the criterion here is to gain confidence. And if the basis for the validity of a tradition with a single transmitter is the Naba` verse, it means that if the person who brings the news is a righteous person, then there is no need for its explanation. In addition, if we consider the validity of a tradition with a single transmitter to be restricted to the unimportant matters, many of the penalties and hududs imposed by a tradition with a single transmitter will be dropped out. Examining the arguments of the two theories, this paper will emphasize that the conduct of the wise as well as the appropriate verses of the validity of a tradition with a single transmitter on important matters are the general statements in this regard. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Tradition with a Single Transmitter
  • Conduct of the Wise
  • Serious Matters

مراجع

  1. امام خمینى، سید روح الله‏(1418).تنقیح الاصول .تهران،موسسه تنظیم و نشر .
  2. -----------------‏ (1423ق). تهذیب الأصول‏، تهران: مؤسسة تنظیم و نشر‏.
  3. ابن ابن‌ادریس، محمد بن منصور بن احمد‌ حلی (1410ق ). السرائر الحاوی لتحریر الفتاوى‌،. قم ،: انتشارات اسلامى.
  4. ابن ابن‌شهید ثانى، حسن بن زین‌الدین زین الدین‏(1011ق). معالم معالم‌الدین و ملاذ المجتهدین.، قم ،: انتشارات اسلامی. ‏.
  5. استرآبادى، محمدامینمحمد امین- عاملى (1426ق). الفوائد المدنیة و بذیله الشواهد المکیة‌، چ نهم، قم ‌،: انتشارات اسلامى،نهم..
  6. اصفهانى، سید ابوالحسنابو الحسن، (1422ق). وسیلة الوصول الى حقائق الأصول .، چ اول، قم، : جماعه المدرسین ،. اول.
  7. آخوند خراسانی ،، محمدکاظم (1413ق ). کفایة الاُصول، .حاشیهة ابوالحسن مشکینى اردبیلى‏، قم،: لقمان ‏.
  8. آقایی بجستانی ،، مریم؛ روحانی مقدم ،، محمد؛ ترحمی ،، زهرا ،(1396). بازپژوهی حجیت خبر واحد با استناد به سیره سیرة عقلا»، .فصلنامهة پژوهش‌هایپژوهشهای فقه و حقوق اسلامی، سال چهاردهم ،، شماره پنجاه50، زمستان 96 ،، صفحه 50-35 ..
  9. بحرانى، آل عصفور، یوسف بن احمد بن ابراهیم (1405ق). الحدائق الناضرة فی أحکام العترة الطاهرة‌، ‌ .، قم ،: انتشارات اسلامى.
  10. جوهرى، اسماعیل بن حماد (1410ق). الصحاح - تاج اللغة و صحاح العربیة، چ اول،. بیروت، : دار العلم للملایین ،. اول.
  11. حکیم، محمدتقیمحمد تقى بن محمد سعید (1418ق). الأصول العامة فی الفقه المقارن .، چ دوم، قم، : اهل بیت، دوم.(ع).
  12. خوانسارى، سید احمد (1405ق). جامع المدارک فی شرح مختصر النافع‌،. قم ،: اسماعیلیان‌.
  13. خویى، سید ابوالقاسم (1422ق). مصباح الأصول، قم: داوری ‏.
  14. ---------------(1430ق). البیان فی تفسیر القرآن، قم: مؤسسة احیاء آثار الامام الخویی.
  15. شاهرودی، سید محمود (1385). نتایج الافکار فی الاصول، قم: آل مرتضی.
  16. شهید ثانی، زین‌الدین بن علی (1408ق). الرعایه فی علم الدرایه، قم: مکتبه آیت‌الله المرعشی العامه.
  17. شهید صدر، سید محمدباقر (1434ق). دروس فی علم الاصول، قم: دارالصدر.
  18. شیخ انصاری، مرتضی (1379). فرائد الاصول، قم: مطبوعات دینی.
  19. شیخ طوسى، محمد بن حسن ( 1417ق). العُدة فی أصول الفقه، قم: علاقبندیان.
  20. علامه حلى، حسن بن یوسف (1404ق). مبادی الوصول إلى علم الأصول‏، قم: ‏المطبعة العلمیة.
  21. علامه طباطبایی، سید محمدحسین (1350). المیزان فی تفسیر القرآن، قم: جماعه المدرسین.
  22. علم‌الهدى، على بن حسین (‏1376). الذریعة إلى أصول الشریعة، تهران: دانشگاه تهران ، مؤسسة انتشارات و چاپ.
  23. صدر، حسن (بی‌تا). نهایة الدرایة فی شرح الرسالة الموسومة بالوجیزة للبهایی، بی‌جا: مشعر.
  24. فاضـــل لنکرانـــی، محمدجواد (1388). درس خـــارج اصـــول. ش 77، آدرس:

http://fazellankarani.com/ persian/ lessons/ 2861

  1. مجاهد طباطبایی، محمد (1296). مفاتیح الأصول، قم: مؤسسة آل‌البیت(ع).
  2. مصطفوى، حسن (1402ق). التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، چ اول، تهران: مرکز الکتاب للترجمة و النشر.
  3. نائینی، محمدحسین (1404ق). فوائد الاصول، قم: جماعه المدرسین.
  4. نورى، میرزا حسین (1408ق). مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، بیروت: آل‌البیت(ع).

References

  1. Astarabadi, Mohammad Amin - Ameli . (2005).Al-favaed,o al-madaniyya va baziloho al-shavahed,o al-makyyahو Qom ‌: Islamic Publications, Ninth. (in Arabic)
  2. Allama Halli, Hassan Ibn Yusuf .(1984). Mabadiy,o al-wosul elaa eilm al-osul, Qom: Al-matbaeih a-eilamih.(in Arabic)
  3. Allama Tabatabai, Seyyid Mohammad Hossein. (1971). Al-Mizan Fi Tafsir Al-Quran, Qom: Jama'at al-Modaresin. (in Arabic)
  4. Alam al-Huda, Ali ibn Hossein .(1960). Al-Dhari'ah Ela Osul Al-Shari'a, Tehran: University of Tehran, Publishing and Printing Institute. (in Arabic)
  5. Akhund Khorasani, Mohammad Kazem . (1993). Kefayat,o al-Osul, Margin of Abul Hassan Meshkini Ardabili. Qom: Loghman. (in Arabic)
  6. Aqaei Bajestani, Maryam , Rouhani Moghadam, Mohammad , Tarhami, Zahra . (2017). “Re-examination of the authority of the single news with reference to the life of the wise”, Quarterly Journal of Islamic Jurisprudence and Law Research,14, No.50, pp.35-50. (in Persian)
  7. Bahrani, Al-Asfour, Yusuf ibn Ahmad bin Ibrahim . (1985). Al-Hadaiq Al-Nadharah fi al-eatrah al-taahirah,. Qom: Islamic Publications. (in Arabic)
  8. Fazel Lankarani, Mohammad Javad . (1968). Foreign Studies Lessons, No. 77, http://fazellankarani.com/ persian / lessons / 2861. (in Persian)
  9. Hakim, Mohammad Taqi ibn Mohammad Saeed . (1998). Al-osul al-amat fi alfiqh almuqaran, Qom: Ahl al-Bayt, II. (in Arabic)
  10. Isfahani, Sayyid Abul Hassan. (2002). Vsilat,o al-vosol ela al-haqaeq al-osulو Qom: Jama'at al-Modaresin, first edition. (in Arabic)
  11. Ibn Idris, Mohammad ibn Mansour ibn Ahmad Hali . (1990). Al-Sara'ir al-Hawi letarir al-fatwa, Qom: Islamic Publications. (in Arabic)
  12. Ibn Shahid Thani, Hassan Ibn Zayn al-Din . (1603). Ma'alim al-Din and Malaz al-Mujtahidin, Qom: Islamic Publications. (in Arabic)
  13. Imam Khomeini, Sayyid Ruhollah.(1998). Tanqayh,o al-osul. Tehran: Institute of Arrangement and Publishing. (in Arabic)
  14. ------------------------- . (2002). Tahdhib al-Osul. Tehran: Institute of Arrangement and Publishing. (in Arabic)
  15. Johari, Ismail Ibn Hammad . (1990). Al-sehah - taj al-lughat wa sehah al-arabia, Beirut: Dar Al-elam lelmalayyn, First. (in Arabic)
  16. Khansari, Sayyid Ahmad . (1985). Jamie,o al-madarik fi sharh mukhtasar,o al-naafie, Qom: Ismailian. (in Arabic)
  17. Khoi, Sayyid Abu al-Qasim .(2002). Misbah al-Osul, Qom: Davary. (in Arabic)
  18. ------------------------ . (2009). Al-Bayyan Fi Tafsir Al-Quran, Qom: Institute for the Revival of the Works of Imam Al-khoi. (in Arabic)
  19. Mujahid Tabatabai, Mohammad . (1879). Mafatih,o Al-osul, Qom:Al,o Al-bayt Institute. (in Arabic)
  20. Mustafawi, Hassan .(1982). Research in the words of the Holy Quran, Tehran: the center of the book for translation and publication, first. (in Arabic)
  21. Naini, Mohammad Hossein . (1984). Fawayid,o Al-osul, Qom: Jama'at,o al-Madrasin. (in Arabic)
  22. Nouri, Mirza Mohammad Hossein . (1988). Mustadrak al-Wasa'il wa Mustanbat al-Masa'il, Beirut: Al,o Al-Bayt. (in Arabic)
  23. Sadr, Hassan . (Bita). Nihayat Al-dirayat fi Sharh Al-risalah Almawrsumat Belvajiyzaih lelbahayiyi, Bija: Mash'ar. (in Arabic)
  24. Shahroudi, Seyyid Mahmoud .(1966). Nataij’o Alafkar fi Al-Osul, Qom: Al Morteza. (in Arabic)
  25. Shahid Thani, Zayn al-Din ibn Ali.(1988). Al-rieayh fi ealm al-dirayh. Qom: the school of Ayatollah Al-Marashi Alammat. (in Arabic)
  26. Shahid Sadr, Sayyid Mohammad Baqir . (2013).Durus fi eilm al-osul, Qom: Dar al-Sadr. (in Arabic)
  27. Sheikh Ansari, Morteza . (1960). Fareid al-Osul, Qom: religious press. (in Arabic)
  28. Sheikh Tusi, Mohammad ibn Hassan . (1997). Al-odah fi 'osul alfiqh, Qom: Alaqahbandian. (in Arabic)
مجله علمی
دوره 17، شماره 4
دی 1400
صفحه 1237-1250

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 13 تیر 1399
  • تاریخ بازنگری: 28 مرداد 1399
  • تاریخ پذیرش: 28 مرداد 1399

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار