ماهیت و آثار شروط الحاقی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار، دانشکدۀ حقوق، پردیس فارابی، دانشگاه تهران، قم، ایران

2 دانشجوی دکتری حقوق خصوصی، دانشکدۀ حقوق، پردیس فارابی، دانشگاه تهران، قم، ایران

چکیده

شروط الحاقی از نهادهای حقوقی نوظهوری است که در معاملات پیچیدۀ امروزی جایگاه خاصی دارد و مبتنی بر اصل حاکمیت اراده و آزادی قراردادی در قراردادها به‌کار می‌رود. فقیهان و اندیشمندان حقوقی در مورد ماهیت، صحت و بطلان و آثار آن اختلاف دارند و درحالی‌که دسته‌ای آن را از اساس باطل یا از شروط ابتدایی می‌دانند، گروهی دیگر این دسته از شروط را همانند شروط ضمن عقد لازم‌الوفا می‌انگارند. این مقاله با بررسی ماهیت و آثار این نوع شروط و با تکیه بر قواعد مسلم فقهی، بر الزام‌آور بودن آن صحه می‌گذارد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Nature and Effects of the Additional Conditions

نویسندگان [English]

  • Seyyed 'Ali Alavi Qazvini 1
  • Ja'far Ramazani 2
1 Associate Professor, Faculty of Law, College of Farabi, University of Tehran, Qom, Iran
2 Ph.D Student, Private Law, Faculty of Law, College of Farabi, University of Tehran, Qom, Iran
چکیده [English]

The additional conditions are relatively new legal institution that have a special place in today's complex transactions and are based on the principle of autonomy and freedom of contract used by individuals in contracts. Islamic jurists and legal scholars have different views on the nature, validity, nullity and effects of these terms. While some regard them as basically null and void or as elementary conditions, another group regards they are binding like conditions stipulated in the contracts. Reviewing the nature and effects of these types of conditions and relying on absolute jurisprudential principles, this study proves that are binding terms and conditions.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Additional Conditions
  • Contract
  • Review
  1. ـ القرآن الکریم.

    1. آخوند خراسانی، ملا محمدکاظم (1389). کفایة الاصول، ج 1، قم: مجمع الفکر الاسلامی.
    2. ابن ابی جمهور، محمد بن علی (1405ق). عوالی اللئالی، قم: دار سیدالشهداء للنشر.
    3. ابن‌جنید، محمد ابن احمد (1418ق).‌ مجموعه فتاوی، قم: بی‌نا.
    4. اشعری، احمد ابن محمد (1408ق). النوادر، قم: مدرسۀ امام مهدی (عج).
    5. بستانی، پطروس (بی‌تا). محیط المحیط، بیروت: مکتبة لبنان.
    6. بیگدلی، سعید (1392). تعدیل قرارداد، تهران: میزان.
    7. جعفری لنگرودی، محمدجعفر (1391). الفارق، ج1، تهران: گنج دانش.
    8. جمال‌الدین، مصطفی (1426ق). البحث النحوی عند الاصولیین، بیروت: منشورات وزارت الثقافه و الاعلام.
    9. حائری طباطبائی، سید علی ابن محمد (1418ق). ریاض المسائل فی تحقیق الاحکام بالدلائل، ج11، قم: مؤسسۀ آل البیت(ع).
    10. خمینی موسوی، روح‌الله (1421ق). کتاب البیع، تهران: مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره).
    11. خویی، ابوالقاسم (1409ق). مبانی العروة الوثقی، قم: منشورات دارالعلم.
    12. ــــــــــــــــ (1413ق). مصباحالفقاهه، نجف: مطبعة الآداب.
    13. رضا، احمد (بی‌تا). معجم متن اللغة، ج 3، بیروت: دارالمکتب الحیاة.
    14. زبیدی، سید مرتضی (1414ق). تاج العروس، بیروت: دارالفکر.
    15. شهید اول، محمد بن مکی [عاملی] (1417ق). الدروس الشرعیة فی فقه الإمامیة، ج 2،‌ قم: دفتر انتشارات اسلامی.
    16. ــــــــــــــــــــــــــــــــــ (1400ق). القواعد و الفوائد، ج 2، قم: مفید.
    17. شهیدی، مهدی (1387). شروط ضمن عقد. تهران: مجد.
    18. شیخ انصاری، مرتضی (1411ق). کتاب المکاسب، قم: دارالذخائر.
    19. شیخ حر عاملی، محمد بن حسن (1382). تفصیل وسائل الشیعه إلی تحصیل مسائل الشریعه، ج 21، چ پنجم، قم: انتشارات مکتبه الاسلامیه.
    20. شیخ طوسی، ابو جعفر محمد ابن حسن (1400ق). النهایة، بیروت: دارالکتب العربی.
    21. ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ (1387ق). تفسیر التبیان، ج3، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
    22. شیخ کلینی، محمد ابن یعقوب (1407 ق). الکافی، ج 5، تهران: دارالکتب الاسلامیه.
    23. طباطبایی یزدی، سید محمد (1421‌ق). حاشیة المکاسب، ج 2، قم: مؤسسۀ اسماعیلیان.
    24. عاملی، محمد ابن علی (1411‌ق). نهایة المرام فی شرح مختصر شرایع الاسلام، ج 1، قم: دفتر انتشارات اسلامی.
    25. علامه حلی، حسن بن یوسف بن مطهر [اسدی] (1414‌ق). تذکرة الفقهاء، ج10، قم: مؤسسۀ آل‌البیت(ع).
    26. ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‌ (1419‌ق). نهایة الأحکام فی معرفة الاحکام، ج20، قم: دفتر انتشارات اسلامی.
    27. علی بن جعفر (1409‌ق). مسائل علی بن جعفر. قم: مؤسسۀ آل‌البیت(ع).
    28. فاضل هندی، محمد ابن حسن (1416‌ق). کشف اللثام، ج 2، قم: دفتر انتشارات اسلامی.
    29. فخر رازی (بی‌تا). التفسیر الکبیر، ج 9، تهران: دارالکتب العلمیه.
    30. فیروزآبادی، محمد ابن یعقوب (1415ق). القاموس، بیروت: دارالکتب العلمیه.
    31. کاتوزیان، ناصر (1383). قواعد عمومی قراردادها. ج 3، تهران: شرکت سهامی انتشار.
    32. محقق داماد، سید مصطفی (1388). نظریۀ عمومی شروط و التزامات در حقوق اسلامی، تهران: مرکز نشر علوم اسلامی.
    33. معلوف، لویس (بی‌تا). المنجد، بیروت: دارالمشرق.
    34. نراقی، مولی احمد بن محمدمهدی (1417ق). عوائد الأیام فی بیان قواعد الأحکام و مهمات مسائل الحلال و الحرام، قم: انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزۀ علمیۀ قم.