مبانی فمینیسم در سقط جنین؛ واکاوی نقادانه از منظر فلسفه فقه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار، گروه فقه و حقوق، دانشکدۀ الهیات، دانشگاه میبد، میبد، ایران

2 دانشیار، گروه الهیات، دانشگاه فرهنگیان (پردیس شهید بهشتی)، مشهد، ایران

3 دانش‌آموختۀ دکتری فقه و مبانی حقوق اسلامی

چکیده

یکی از خواسته‌های فمینیست‌ها، مجاز دانستن و مشروعیت بخشیدن به سقط جنین است. ازآن‌رو که پای حق حیات دیگری در میان است، شاید پرچالش‌ترین مطالبه باشد. به همین سبب سعی کرده‌اند تا ادلۀ متعددی را فرارو نهند. استناد به حق انتخاب، حق آزادی و نیز تمسک به حق شکوفایی استعدادهای زنان و همچنین با استمداد از حق تسلط انسان بر جسم و پیکر خویش، به‌دنبال نشاندن مدعای خود بر کرسی اثبات هستند. این جستار با نگاه و نگرش فلسفۀ فقه ـ دانشی که متکفل بیان و تبیین پیشافقهی امور و مسائل فقهی است ـ به نِقار و نِقاش در این مبانی، پرداخته و قدرت اثباتی این ادله را ضعیف و این استدلال‌ها را عقیم و کوشش‌ها را نافرجام دانسته و ناسازگاری این مبانی و ادله را با مبانی اسلام در فلسفۀ فقه، تبیین کرده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Fundamentals of Feminism in Abortion; Critical Examination from the Perspective of the Philosophy of Jurisprudence

نویسندگان [English]

  • Ardavan Arzhang 1
  • Abolfazl Alishahi Qal'ehjouqi 2
  • Fatemeh Alizadeh 3
1 Associate Professor, Department of Jurisprudence and Law, Faculty of Theology, University of Meybod, Meybod, Iran
2 Associate Professor, Department of Theology, University of Farhangian (Shahid Beheshti Pardis), Mashhad, Iran
3 Ph.D in Jurisprudence and Principles of Islamic law, Iran
چکیده [English]

One of the demands of feminists is to permit and legitimize abortion. Because it is a matter of the right to life of another person, it is perhaps the most challenging demand. Therefore, attempts have been made to provide various reasons in this regard. Referring to the right to choose, the right to freedom, as well as adhering to the right to flourish women's talents and also seeking help from the right over one's own body, the feminists seek to prove their claim. This paper, taking a view of the philosophy of jurisprudence as a science that is responsible for extrajurisprudential explanation of the jurisprudential affairs, investigates these fundamental issues. It considers the proof of these reasons weak and neutral, deems such attempts unsuccessful, and explains the disagreement between such principles and reasons and Islamic principles of the philosophy of jurisprudence.   

کلیدواژه‌ها [English]

  • Feminism
  • Abortion
  • Right
  • Philosophy of Jurisprudence
  1. ـ قرآن کریم

    1. آبوت، پاملا؛ والاس، کلر (1388 جامعه‌شناسی زنان، ترجمۀ منیژه عراقی، چ ششم، تهران: نشر نی.
    2. افتخاری، اصغر؛ تراهی، محمد (1381). «زنان و آیندة خانواده»، نشریۀ مطالعات راهبردی زنان، سال پنجم، ش 18، ص 125 -114.
    3. باقری، خسرو (1382). مبانی فلسفی فمینیسم، چ اول، تهران: قصیده‌سرا.
    4. برنادز، جان (1392). مطالعات خانواده، ترجمۀ حسین قاضیان، چ اول، تهران: نشر نی.
    5. جوادی آملی، عبدالله (1388). حق و تکلیف در اسلام، چ سوم، قم: اسراء.
    6. -------------- (1387). سروش هدایت، ج1، چ پنجم، قم: اسراء.
    7. حر عاملی، محمد بن حسن (1412ق). وسائل الشیعه، ج29، چ اول، قم: مؤسسۀ آل‌البیت(ع).
    8. حمیدی، فریده؛ سولماز صباغ‌نوین، پروانه قاسمیان (1382).حقوق زنان؛ حقوق بشر، چ اول، انتشارات مطالعات زنان.
    9. دهخدا، علی‌اکبر (1385). فرهنگ ‌متوسط دهخدا، تهران: مؤسسۀ لغت‌نامه دهخدا.
    10. دوبووار، سیمون (1382). جنس دوم، ترجمۀ قاسم صنعوی، چ پنجم، تهران: توس.
    11. رزمری، تانگ (1391). درآمدی بر نظریه‌های فمینیستی، ترجمۀ نجم عراقی، چ دوم، تهران: نشر نی.
    12. ریتزر، جورج (1389). جامعه‌شناسی معاصر، ترجمۀ محمد ثلاثی، چ شانزدهم، تهران: علمی.
    13. سیاح، احمد (1375). فرهنگ دانشگاهی 2 (فارسی به عربی)، چ دوم، تهران: اسلام.
    14. طلعتی، محمدهادی (1383). رشد جمعیت، تنظیم خانواده و سقط جنین، قم: بوستان کتاب.
    15. عمید، حسن (1386). فرهنگ فارسی عمید، چ سی‌وپنجم، تهران: امیرکبیر.
    16. فریدمن، جین (1389). فمینیسم، ترجمۀ فیروزه مهاجر، چ چهارم، تهران: آشیان.
    17. قشلاقی، فرزاد (1384). درسنامۀ ‌تاریخ، اخلاق، مقررات ‌مامایی‌، چ اول، اصفهان: ‌هنر زیبا.
    18. کلاین، آلن، آر (1387). فمینیسم در ترازوی نقد، ترجمۀ طاهره توکلی، چ اول، قم: معارف.
    19. کلینی، محمد بن یعقوب (1407ق). الکافی، چ چهارم، تهران: دارالکتب.
    20. گودرزی، فرامرز؛ کیانی، مهرزاد (1387). پزشکی قانونی برای رشتۀ ‌حقوق، پنجم، تهران: سمت.
    21. لگیت، مارلین (1392). زنان در روزگارشان، ترجمۀ نیلوفر مهدیان، چ دوم، تهران: نشر نی
    22. متمسک، رضا (1380). فمینیسم اسلامی: واقعیت‌ها و چالش‌ها، چ اول، قم: دفتر مطالعات زنان.
    23. محمدی اصل، عباس (1386). جنسیت و نگاه‌های نئوفمینیستی، چ اول، تهران: نشر علم.
    24. محمدی ری‌شهری، محمد(1389)، میزان الحکمه، قم: دارالحدیث.
    25. مروارید، علی‌اصغر (1410ق). الینابیع الفقهیة(النکاح)، الطبعة الأولى، بیروت: دارالتراث.
    26. مصباح یزدی، محمدتقی (1384). آموزش عقاید، تهران: سازمان تبلیغات اسلامى.
    27. ----------------- (1385). نظریۀ حقوقی اسلام، قم: مؤسسۀ امام خمینی(ره)
    28. منسبریج، جین و سوزان مولر اوکین (1387). فلسفۀ سیاسی فمینیسم، ترجمۀ مهدیان، چ اول، تهران: نشر نی.
    29. میشل، آندره (1383). جنبش زنان (فمینیسم)، ترجمۀ هما زنجانی‌زاده، چ اول، مشهد: نیکا.
    30. ویلیامز، مک‌دونالد (1348). بارداری و زایمان، پزشکی شهید بهشتی، تهران: نشر خسروی.
    31. دورانت، ویلیام (ویل‌ دورانت) (1385). لذات فلسفه، ترجمۀ عباس زریاب، تهران: علمی.

     

    References

    -The Holy Quran

    1. Abbott, Pamela & Wallace, Claire (2009). Sociology of Women, translated by Manijeh Iraqi, Ch 6, Tehran: Ney
    2. Amid, Hassan (2007). Farhang Farsi Amid, Ch 35, Tehran: Amirkabir Publications. (in Persain)
    3. Bagheri, Khosrow (2003). Philosophical Foundations of Feminism, Vol. I, Tehran: Ode Institute. (in Persain)
    4. Bernadz, John (2013). Family Studies, translated by Hossein Ghazian, Ch. I, Tehran: Ney Publishing.
    5. Dehkhoda, Ali Akbar (2006). Dehkhoda Medium Culture, Vol. 2, Tehran: Dehkhoda Dictionary Institute. (in Persain)
    6. Do Beauvoir, Simon (2003). second genre, translated by Qasem Sanawi, Ch 5, Tehran, Toos Publications
    7. Durant, William (Durant Villa). (2006). The Pleasures of Philosophy, translated by Abbas Zaryab, Tehran: Scientific Publications.
    8. Eftekhari, Asghar & Tarahi, Mohammad (2002). “Women and the Future of the Family”, Journal of Strategic Studies for Women, Vol.5, No. 18, pp. 114-125 (in Persain)
    9. Friedman, Jane, (2010). Feminism, translated by Firoozeh Mohajer, Ch. IV, Tehran: Ashian Publications.
    10. Gheshlaghi, Farzad (2005). Textbook ‌History, Ethics, Regulations of Midwifery and Medicine‌, Ch 1, Isfahan: Fine Art.
    11. Gordezi, Faramarz & Kiani, Mehrzad (2008). Forensic Medicine, Law, Ch 5, Tehran: Samat. (in Persain)
    12. Hamidi, Farideh & etc , (2003). Women's Rights; Human Rights, Vol. I, Women's Studies Publications. (in Persain)
    13. Hor Ameli, Muhammad ibn Hassan (1412). Shiite means, Vol. 29, first quarter, Qom: Al-Bayt Institute
    14. https://fa.wikipedia.org/wiki.
    15. Javadi Amoli, Abdullah (2008). Soroush Hedayat, Vol. 1, Qom: Isra Institute. (in Persain)
    16. Javadi Amoli, Abdullah (2009). Rights and Duties in Islam, Ch III, Qom: Esra Publishing Center. (in Persain)
    17. Klein, Allen R., (2008). Feminism in the Scale of Criticism, translated by Tahereh Tavakoli, Ch. I, Qom: Maaref Publishing.
    18. Klini, Mohammad Ibn Yaqub, (1407). Al-Kafi, Ch 4, Tehran: Dar al-Kitab Publications. (in Arabic)
    19. Legit, Marlin, (2013). Women in their time, translated by Niloufar Mehdian, II, Tehran: Ney Publishing.
    20. Mansbridge, Jane et al., (2008). The Political Philosophy of Feminism, translated by Mahdian, Ch 1, Tehran: Ney.
    21. Mesbah Yazdi, Mohammad Taghi (2005). Teaching Beliefs, Tehran: Islamic Propaganda Organization. (in Persain)
    22. ------------------------------------------ (2006). Legal Theory of Islam, Qom: Imam Khomeini Institute. (in Persain)
    23. Michelle, Andre (2004). Women's Movement (Feminism). translated by Homa Zanjanizadeh, Vol. 1, Mashhad: Nika Publishing.
    24. Mohammadi Asl, Abbas (2007). Gender and Neo-Feminist Views, Ch 1, Tehran Alam Publishing. (in Persain)
    25. Mohammadi Riyashahri, Mohammad(2011), Mizan Al-Hikma, Qom: Dar al-Hadith.
    26. Morvarid, Ali Asghar (1990). Al-Yanabi Al-Fiqhiyah (Al-Nikah),First Edition, Beirut: Dar Al-Tarath.(in Arabic)
    27. Motamsk, Reza, (2001). Islamic Feminism: Facts and Challenges, Ch 1, Qom: Office of Women's Studies. (in Persain)
    28. Ritzer, George (2010). Contemporary Sociology, translated by Mohammad Thalasi, Ch 16, Tehran, Scientific Publications
    29. Rosemary, Tang (2012). An Introduction to Feminist Theories, translated by Najm Iraqi, Ch 2, Tehran, Ney Publishing
    30. Sayyah, Ahmad (1996). University Culture 2 (Persian to Arabic). Ch 2, Tehran: Islam Publications. (in Persain)
    31. Schwarz, S, (1990). “Personhood Begins at Conception,” in: Pojman, Louis p. and Beckwith, Francis J., (1998). The Abortion Controversy, Wadsworth Publishing Company.
    32. Talati, Mohammad Hadi, (2004). Population growth, family planning and abortion, Qom: Book Park. (in Persain)
    33. Thomson, J. J, (1971). A Defense of Abortion, in: Pojman , Louis p. and Beckwith, Francis J., 1998, The Abortion Controversy , Wadsworth Publishing Company.
    34. warran, m. A, (1973). cited in R.Munson, Intervention and reflection basic issues in medical ethice (5th de.) on the moral and legal status of abortion (1973). Toronto, wads worth. Publishing company sriginally in the monist 57. Williams, MacDonald (1969). Pregnancy and Childbirth, Shahid Beheshti Medicine, Tehran:Khosravi Publishing.