پیوند عضو ناقل وراثت و تأثیر آن در حکم نسب

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه فقه و حقوق، دانشگاه سمنان، سمنان، ایران

2 دانشجوی دکتری فقه و حقوق اسلامی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

چکیده

برداشتن تخمدان یا بیضه از فرد دهندۀ عضو و پیوند آن به فرد گیرندۀ عضو، یکی از تکنیک‌های نوین بارداری است. پس از عمل پیوند، تخمک یا اسپرم آزادشده از تخمدان یا بیضه، به گیرندۀ عضو تعلق می‌یابد، اما حکم نسب پدر و مادری چنین کودکی از نظر شرعی و حقوقی و نیز آثار مترتب بر این نسب، سؤال اصلی مورد نظر در این تحقیق محسوب می‌شود. بررسی ادله و مبانی، حاکی از این نتیجه است که نسب کودک متولد‌شده از پیوند عضو ناقل وراثت، به زوجین منتقلٌ‌الیهما برمی‌گردد و تمامی آثار حقوقی مترتب بر نسب (از قبیل نکاح، وصیت و ارث) بر فرزند متولد از این روش بارداری نیز مترتب خواهد شد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Transplantation of the Hereditary Organ and Its Effect on Genealogy Ruling

نویسندگان [English]

  • Hamid Masjedsaraie 1
  • A'zam Nazari 2
1 Associate Professor, Department of Jurisprudence and Law, University of Semnan, Semnan, Iran
2 Ph.D Student, Department of Jurisprudence and Islamic Law, University of Mashhad, Mashhad, Iran
چکیده [English]

Removal of the ovary or testicle from the donor of organ and its transplantation into the recipient is one of the newest methods of pregnancy. After transplantation, the egg or sperm released from the ovary or testicle belongs to the recipient, but the ruling of the parentage of such a child from the religious and legal point of view, as well as the effects on this genealogy, is the main question of this study. The study of the arguments and principles suggests that the genealogy of a child born from the transplant of a hereditary organ is transferred to the couples into whom the organ was transplanted, and all legal effects related to genealogy, such as marriage, will, and inheritance, are also transferred to the child born from this method of pregnancy. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Hereditary Organ
  • Legal Genealogy
  • Organ Transplantation

مراجع

  1. ـ قرآن کریم.

    1. ابن‌تیمیه، احمدبن عبدالحلیم و عثیمین، محمدبن صالح (1433 ق). المواریث و احکامها فی الشریعه الاسلامیه، بیروت: دارالکتب العلمیه.
    2. ابوترابی، رباب (1395). آشناییبا بیماری‌های غدد درون‌ریز به زبان ساده، مشهد: نشر سخن گستر.
    3. اصفهانی، محمد باقر (1404 ق). مرآة العقول، تهران: دارالکتب الإسلامیه.
    4. امامی، اسدالله (1392). مطالعۀ تطبیقی نسب و تغییر جنسیت در حقوق ایران و فرانسه، تهران: نشر میزان.
    5. امامی، سید حسن (1391؛ 1379؛ 1378). حقوق مدنی، تهران: انتشارات اسلامیه.
    6. ایزدهی، سید سجاد (1392). قطع و پیوند اعضا از دیدگاه امام خمینی (ره)، تهران: مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره)، چاپ و نشر عروج.
    7. بحرانی، آل‌عصفور، یوسف‌بن احمد‌بن ابراهیم (1386). الحدائق الناضره، نجف: بی‌نا.
    8. بخیت، محمود عبدالله و علی، محمد عقله (1428 ق). الوسیط فی فقه المواریث، عمان: دارالثقافه.
    9. بهاروند، محمد حسین (1378). راهنمای درمان ناباروری برای زوج‌های نابارور، تهران: مؤسسۀ فرهنگی انتشاراتی تیمورزاده - نشر طبیب.
    10. بهرامی احمدی، حمید (1388). قواعد فقه، تهران: دانشگاه امام صادق(ع).
    11. جعفرزاده، علی (1390). حقوق مدنی، تهران: انتشارات جاودانه، جنگل.
    12. جعفری، حبیب‌الله (1382). بررسی ناباروری مردان، تهران: حیان، اباصالح.
    13. الجندی، احمد نصر (2000). المواریث فی الشرع و القانون، قاهره: دارالکتب القانونیه.
    14. حر عاملی، محمدبن حسن (1406 ق). وسائل الشیعه، قم: مؤسسۀ آل‌البیت(ع).
    15. حسینی روحانی، سید صادق (1412 ق). فقه الصادق(ع)، قم: دارالکتاب.
    16. حسینی اکبرنژاد، حوریه و حسینی اکبرنژاد، هاله (1392). تحلیل کنوانسیون حقوق کودک، تهران: روابط عمومی شورای فرهنگی اجتماعی زنان و خانواده.
    17. حلی(علامه)، حسن‌بن یوسف (1413 ق). قواعد الأحکام، قم: مؤسسة النشر الاسلامی.
    18. ـــــــــــــــــــــــ (1414 ق). تذکره الفقهاء، قم: مؤسسۀ آل‌البیت(ع).
    19. خانی، رضا؛ ریاضی، حشمت‌الله (1372). ترجمۀ بیان السعاده فی مقامات العباده، تهران: انتشارات دانشگاه پیام نور.
    20. خطیب، یحیی عبدالرحمن (1419 ق). احکام المراخه الحامل فی الشریعه الاسلامیه، عمان: دارالنفائس.
    21. دستوریان، فرناز (1381). سرطان بیضه، بابل: آویشن.
    22. السریتی، عبدالودود محمد (1997). الوصایا و الاوقاف و المواریث فی الشریعه الاسلامیه، بیروت: دارالنهضته العربیه.

    23. سوادی، عصمت و علوی، سیده عالیه و میناوند، اکرم (1390). روش نوین تولید مثل انسانی و فرهنگ آن در خانواده و متون دینی، تهران: مبنای خرد.

    1. شلبی، محمد مصطفی (1978). احکام المواریث بین الفقه و القانون، بیروت: دارالنهضه.
    2. شمسا، علی (1375). عدم نزول بیضه، مشهد: دانشگاه علوم پزشکی مشهد.
    3. شهیدی، مهدی (1381). ارث، تهران: انتشارات مجد.
    4. الشیخلی، خیزومه شاکر رشید (1427 ق). الحمل و احکامه فی الفقه الاسلامی، بغداد: دیوان الوقف السنی، مرکز البحوث و الدراسات الاسلامیه.
    5. الصابونی، محمد علی (1423). المواریث فی الشریعه الاسلامیه فی ضوء الکتاب و السنه، قاهره: دارالصابونی.
    6. صاحب کشاف، حمید و مقدم، رزا و قوامی عادل، هدیه و سهند، مرجانه (1383). نازایی، تهران: تک‌رنگ.
    7. صارمی، ابوطالب (1395). درسنامۀ طب تولید مثل، تهران: انتشارات کتاب صارم.
    8. طیب،سید عبدالحسین (1378). أطیب البیان فی تفسیر القرآن، تهران: انتشارات اسلام.
    9. عاملی، محمدبن علی (1411 ق). نهایه المرام، قم: مؤسسه النشر الاسلامی.
    10. عاملی (شهید اول)، محمدبن مکی (1414 ق). غایه المراد، قم: مؤسسه النشر الاسلامی.
    11. ـــــــــــــــــــــــــــــــــــ (1417 ق). الدروس الشرعیه فی فقه الإمامیه، قم: مؤسسة النشر الاسلامی.
    12. غانم، عمربن محمدبن ابراهیم (1421 ق). احکام الجنین فی الفقه الاسلامی، جده: دارالاندلس الخضراء.
    13. فاضل هندی، محمدبن حسن (1416 ق). کشف اللثام، قم: مؤسسة النشر الاسلامی.

    37. فریتس، مارک و اسپیراف، لیون (1383). آندوکرینولوژی بالینی زنان و ناباروری اسپیراف، ترجمۀ بهرام قاضی جهانی و دیگران، تهران: انتشارات پزشکی گلبان.

    38. قبله‌ای خویی، خلیل (1387). «بررسی احکام فقهی و حقوقی حمل و جنین (2)»، تهران: انتشارات سمت، دانشکدۀ علوم قضایی و خدمات اداری.

    1. قرائتی، محسن (1383). تفسیر نور، تهران: مرکز فرهنگی درس‌هایی از قرآن.
    2. قرشی، سید علی اکبر (1377). تفسیر أحسن الحدیث، تهران: بنیاد بعثت.
    3. قمی، صدوق، محمدبن علی‌بن بابویه (1409 و 1413). من لایحضره الفقیه، قم: نشر صدوق و مؤسسه النشر الاسلامی.
    4. کاتوزیان، ناصر (1375). دورۀ مقدماتی حقوق مدنی خانواده، تهران: نشر یلدا.
    5. ـــــــــــــ (1388). دورۀ حقوق مدنی: خانواده، تهران: شرکت سهامی انتشار.
    6. ـــــــــــــ (1393). قانون مدنی در نظم حقوقی کنونی، تهران: نشر میزان.
    7. الکرباسی، محمد ابراهیم (1377). نخبه الاحادیث فی الوصایا و المواریث، نجف: بی‌نا.
    8. مخلوف، حسنین محمد (1900). المواریث فی الشریعه الاسلامیه، قاهره: المجلس الاعلی للشئون الاسلامیه، لجنه التعریف بالاسلام.
    9. مدرسی، محمد تقی (1378). تفسیر هدایت، مشهد: انتشارات آستان قدس رضوی.
    10. مدنی، جلال‌الدین (1382). مباحث ارث، تهران: پایدار.
    11. مروج، حسین (1379). اصطلاحات فقهی، قم: نشر بخشایش.
    12. مکارم شیرازی، ناصر (1374). تفسیر نمونه، تهران: دارالکتب الاسلامیه.
    13. منصور، محمد خالد (1420 ق). الاحکام الطبّیه المتعلّقه بالنساء فی الفقه الاسلامی، اردن: دارالنفائس.
    14. موحد، سید یوسف و یزدانی، ساناز و موحد، سید علی (1377). سرطان پروستات، مثانه و بیضه، تهران: آویشن.
    15. موسوی همدانی، سید محمدباقر (1374). ترجمۀ تفسیر المیزان، قم: مؤسسه النشر الاسلامی.
    16. نایب‌زاده، عباس (1380). بررسی حقوقی روش‌های نوین باروری مصنوعی «مادر جانشین- اهدای تخمک/ جنین»، تهران: انتشارات مجد.
    17. نجفی خمینی، محمد جواد (1398). تفسیر آسان، تهران: انتشارات اسلامیه.

    56. نظامی‌نیا، محمود (1388). حضانت، ولایت و الزام به انفاق فرزندان در قانون مدنی و برخی نظریه‌های ادارۀ حقوقی قوّۀ قضاییه، اصفهان: انتشارات بینش آزادگان.

    1. نورهاشمی، بهروز (1361). ناباروری و عقیمی مردان، تشخیص و درمان علل مردانۀ نازایی، تبریز: نوبل.
مجله علمی
دوره 15، شماره 3
مهر 1398
صفحه 469-488

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 02 اسفند 1396
  • تاریخ بازنگری: 25 آبان 1397
  • تاریخ پذیرش: 25 آبان 1397

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار