تسری جواز فسخ نکاح به بیماری‌های هپاتیتB، سارس، سیفیلیس و هرپس سیمپکلس حاد و مزمن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشگاه فردوسی، مشهد، ایران

2 دانشیار، گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشگاه فردوسی، مشهد، ایران

چکیده

 بیماری‌های مسری، مهلک و صعب‌العلاج یا لاعلاجی چون هپاتیتB ، سارس، سیفیلیس و هرپس سیمپکلس حاد و مزمن، امروزه در تمام جهان شیوع یافته‌اند، اما با وجود این به مبانی حقوقی ناشی از این بیماری‌ها کمتر توجه شده است. برخلاف دیدگاه مشهور فقها مبنی بر انحصار عیوب مجوز فسخ نکاح، به‌نظر می‌رسد دیدگاه منطقی‌تر، عادلانه‌تر و سازگارتر با اصول و قواعد فقهی، جواز تسری حق فسخ از عیوب مجوز فسخ نکاح، به چنین بیماری‌های شدیدتر و خطرناک‌تر از عیوب منصوصه است. این امراض به‌دلیل نوظهور بودن، سابقه‌ای در کتب فقهی ندارند و با توجه به نیاز به قانون‌های مطابق با مبانی فقه اسلامی و لزوم داشتن فقه پویا، نظریۀ جواز تسری شایان ملاحظه است. این بیماری‌ها مختل‌کنندۀ زندگی زناشویی، مسری، لاعلاج یا صعب‌العلاج و موجب نفرت و انزجارند، همچنین با توجه به ادله‌ای چون؛ روایات، قیاس منصوص‌العله، قاعدۀ اولویت، قاعدۀ لاضرر، سیره و بنای عقلا، می‌توان عدم انحصار عیوب مجوز فسخ نکاح و تسری حق فسخ به امراض جدید را فهمید.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Generalization of Sanctioning Matrimony Revocation to Acute and Chronic Hepatitis B, Syphilis, Sarse, and Herpes Simplex diseases

نویسندگان [English]

  • Sediqeh Hatami 1
  • Abbas Ali Soltani 2
1 Ph.D Student of Jurisprudence and Principles of Islamic law, Ferdowsi University of Mashhad, Iran
2 Associate Professor at Jurisprudence and Principles of Islamic law, Ferdowsi University of Mashhad, Iran
چکیده [English]

Nowadays, contagious, fatal, incurable or hard of cure diseases like acute and chronic hepatitis B, syphilis, sarse, and herpes simplex have broken out all over the world. However, less attention has been paid to the legal bases of the diseases. In spite of the famous view of the Shi'a jurisprudents that the defects sanctioning matrimony revocation are restricted, it seems that a more reasonable, fairly and adaptive viewpoint to jurisprudential principles and rules is to generalize the revocation right to such diseases that are more acute and dangerous than the defects stated in the Texts. Since the above diseases are nascent and don’t have any history in the jurisprudential texts and since there is a need to a dynamic jurisprudence and law according to the principles of Islamic jurisprudence, the theory of permissibility of generalization is notable. Such diseases are contagious, incurable or hard of cure and cause hate and disorder of marital life. In addition, it can be understood from the evidences like traditions, analogy of reasons stated in the text, the priority rule, the harmless rule, and the conduct of the wise that the defects sanctioning matrimony revocation are not restricted and the permissibility of revocation can be generalized to the modern diseases.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Defects Stated in the Text
  • the Contagious and Fatal and Incurable Diseases
  • Option to Revocation
  • Harmless
قرآن کریم.
1. ابراهیمی، ناصر (1378). هپاتیت ویروسی و اتوایمون، قم: انتشارات طبیب.
2. احدی، نوید و ایزدی، مهدی (1379). نکات برتر در بیماری‌های عفونی، تهران: پروانۀ دانش.
3. امامی، حسن (1354). حقوق مدنی، تهران: انتشارات اسلامیه.
4. بهجت، محمدتقی (1428 ق). استفتاءات، قم: دفتر حضرت آیت‌الله بهجت.
5. حاتمی، صدیقه، توجهی، عبدالعلی (1393). تحلیل انتقادی استقلال تدلیس در پیدایش خیار فسخ نکاح، فصلنامۀ فقه و حقوق خانواده (ندای صادق)، سال نوزدهم، شمارۀ 61: 97 ـ 116.
6. حر عاملی، محمدبن حسن (1409 ق). تفصیل وسائل الشیعه إلی تحصیل مسائل الشریعه، قم: انتشارات مؤسسۀ آل‌البیت (ع).
7. حسینی روحانی، سید صادق (1412 ق). فقه الصادق علیه السلام، قم: دارالکتاب.
8. خرداد، بهزاد (1390). علل، علایم و تشخیص بیماری‌های عفونی، تهران: انتشارات رزقلم.
9.خمینی موسوی، سید روح‌الله (بی‌تا). تحریر الوسیله، قم: انتشارات مؤسسۀ مطبوعات دارالعلم.
 
10. خوانساری، سید احمدبن یوسف (1405 ق). جامع المدارک فی شرح مختصر النافع، قم: اسماعیلیان.
11. روزنفلد، ایزادور (1377). بهترین درمان، ترجمۀ خسروبیگی، تهران: ارجمند.
12. سبزواری، سید عبدالعلی (1413ق). مهذب الاحکام فی بیان الحلال و الحرام، قم: مؤسسۀ المنار.
13. سبزواری، محمدباقر (بی‌تا). کفایه الاحکام، اصفهان: انتشارات مهدوی.
14. شوبرلین، دبورا (1384). پیشگیری از ایدز و بیماریهای مقاربتی، ترجمۀ فریبا زاروی، تهران: نشر موزون.
15. شهید ثانی، زین‌الدین‌بن علی (1410 ق). الروضه البهیه فی شرح اللمعه الدمشقیه، قم: کتابفروشی داوودی.
16. صائبی، اسماعیل (1368). بیماری‌های عفونی و انگلی، تهران: انتشارات مرکز نشر فرهنگی و تحقیقاتی نینوا.
17. طباطبایی حائری، سید علی‌بن محمد (بی‌تا). ریاض المسائل فی تحقیق الاحکام بالدلائل، قم: مؤسسۀ آل‌البیت (ع).
18. طباطبایی یزدی، محمدکاظم (1421 ق). حاشیه المکاسب، قم: اسماعیلیان.
19. طریحی، فخرالدین (1416 ق). مجمع البحرین،تهران: کتابفروشی مرتضوی.
20. طوسی، ابوجعفر محمدبن حسن (1387 ق). المبسوط فی فقه الامامیه، تهران: انتشارات المکتبه المرتضویه.
21. علامه حلی، حسن‌بن یوسف‌بن مطهر اسدی (بی‌تا). تحریر الاحکام الشریعه علی مذهب الإمامیه، مشهد: مؤسسۀ آل‌البیت (ع).
22. ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ (1413 ق). مختلف الشیعه فی احکام الشریعه، قم: دفتر انتشارات اسلامی.
23. علویان، مؤید (1381). راهنمای جامع بیماری‌های کبد و هپاتیت ایران، تهران: انتشارات نور دانش.
24. علویان، مؤید و هدایتی، محمدرضا (1381). هپاتیت ویروسی، تهران: نور دانش.
25. فخرالمحققین، محمدبن حسن‌بن یوسف حلی (1387 ق). ایضاح الفوائد فی شرح القواعد، قم: اسماعیلیان.
26. کاتوزیان، ناصر (1375). حقوق مدنی خانواده، تهران: شرکت انتشار.
27. محقق حلی، نجم‌الدین جعفربن حسن (1408 ق). شرائع الإسلام فی مسائل الحلال و الحرام، قم: اسماعیلیان.
28. مکارم شیرازی، ناصر (1424 ق).کتاب النکاح، قم: مدرسۀ امام امیرالمؤمنین (ع).
29. ـــــــــــــــــــــــ (1429 ق). احکام پزشکی، قم: مدرسۀ امام امیرالمؤمنین (ع).
30. ــــــــــــــــــــ (1114 ق). القواعد الفقهیه، قم: مدرسۀ امام امیرالمؤمنین (ع).
31. نبی‌زاده، محمدحسین (1386). شناخت عوامل بیماری‌زا در شیوع بیماریها، تهران: انتشارات مشاهیر.
32. نجفی، محمدحسن (1404 ق). جواهر الکلام فی شرح شرائع الاسلام، بیروت: انتشارات دارالاحیاء التراث العربی.
33. یوسف‌زاده، مریم (1382). از سارس چه می‌دانیم، نشریۀ حسابداری، شمارۀ 378، سال اول: 1 ـ 25.