تحلیلی بر حجیت خبر ثقه در موضوعات با تأکید بر دیدگاه سید احمد خوانساری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری دانشگاه فردوسی مشهد

2 دانشیار دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

یکی از مهم‌ترین منابع فقه امامیه، سنت در قالب خبر ثقه بوده و بخش شایان توجهی از آن، ناظر به موضوعات خارجی است؛ ولی مشهور اصولیان، گسترۀ اعتبار خبر ثقه را به احکام محدود می‌دانند و بر این نظرند که اِخبار از موضوعات مربوط به باب بینه است که در آن عدالت و تعدد شهود، إخبار از حس و مشاهده معتبر خواهد بود. از سوی دیگر ظاهر، بلکه صریح فتاوای برخی از دانشیان فقه و اصول، حجیت داشتن خبر ثقه در موضوعات است. در مقالۀ پیش‌رو، قصد داریم با روش تحلیلی و توصیفی به واکاوی فتاوی و ادلۀ موافقان و مخالفان حجیت خبر ثقه در موضوعات فقهی با محوریت دیدگاه سید احمد خوانساری بپردازیم تا این رهگذر، گسترۀ آن را مشخص کند. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که از دیدگاه موافقان، اعتبار بیّنه، برای اثبات موضوعاتِ متعلق به دعاوی حقوقی و مالی تشریع شده است و حجیت خبر ثقه در سایر موضوعات، بدون اشکال خواهد بود. صاحب جامع‌المدارک نیز با نقد دیدگاه مشهور، شرط حجیت خبر ثقه در موضوعات را احراز بنای عقلا می‌داند.
           
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Analysis Of The Reliable Authority In Subjects With Emphasis On Seyyed Ahmad Khuansari's View

نویسندگان [English]

  • mohamad karami 1
  • Mohammad Taghi ghabooli dorafshan 2
  • Hossein Naseri Moghadam 2
1 Faculty of Theology, Ferdowsi University, Mashhad
2 Associate Professor , Ferdowsi University, Mashhad
چکیده [English]

One of the most important sources of Imamiyyah jurisprudence is the tradition in the form of reliable report. And A significant part of it, refers to external threads, but the renowned Osuli's jurisprudents take the view that the scope of the reliable authority credit, Is limited to injunctions and argue that account is a subject concerning with evidence chapter in which justice and witnesse's multiplicity, is an accounting from sense and valid observation.
On the other hand, appearance of judicial decrees of jurisprudents, or not, their explicit derees, is that the validity of the reliable authority  is in subjects. This article wants to probe judicial decrees and arguments of opponents and proponents aboute the reliable authority in juridical subjects with a focus on Sayyed Ahmad Khuansari's view by analytical- descriptive method, and Through which Specify its scope. The findings indicate that, from the proponents' view, evidence validity, legislated In order to prove these issues belong to the legal and financial claims, and The reliable authority in  other subjects wouldn’t have any problem. as well as Jamia-almadariks author, criticizing the famous view, considers the reliable authoritie's condition, wise foundation's authentication.
 
 
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Single Account
  • Reliabe Account
  • Evidence
  • Juridical subjects
  • Validity
  • Seyyed Ahmad Khuansari
-        آهنگران، محمد رسول (1393). نگرشی نوین در نقد حجیت خبر ثقه، فقه و اصول، شمارۀ 97: 9 - 28.
-        ابن‌حمزه، محمد‌بن علی طوسی (۱۲۷۶).  الوسیله الی نیل الفضیله، تهران: [بی‌نا].
-        اردبیلى، احمدبن محمد (1403). مجمع الفائدة و البرهان فی شرح إرشاد الأذهان، قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیۀ قم.
-         انصاری، مرتضی‌بن محمد امین (1434). المکاسب، قم: مجمع الفکر اسلامی.
-        -------------------------- (1433). فرائدالأصول، قم: مجمع الفکر اسلامی.
-          --------------------------(1415). کتاب الصلاة، قم: کنگره.
-        بجنوردی، حسن (1377). القواعد الفقهیة، قم: نشر الهادی.
-        تفتازانی، مسعودبن عمر (۱۴۰۹). المفتاح، قاهره: چاپ عبدالرحمان عمیره.
-        حائرى، عبدالکریم (بى‌تا‌). درر الفوائد‌، قم: چاپخانۀ مهر.
-        حائری بیارجمندی الخراسانی، یوسف (۱۳۸۱). مدارک العروة، ج 1، نجف: مطبعة النعمان.
-        حسینی سیستانی، علی (۱۴۲۵)، العروة الوثقی مع تعلیقة آیة الله العظمی السیستانی، قم: مکتب آیة الله العظمی السید السیستانی.
-        حسینى روحانى قمّى، سید صادق (1412). فقه الصادق (علیه السلام)، قم: دارالکتاب
-         حر عاملی، محمدبن حسن (1409). وسایلالشیعة، بیروت: مؤسسه آل البیت لإحیاء التراث.
-         حلی، حسین (1427). بحوث فقهیه، تقریر عزیزالدین بحرالعلوم، بیروت: دار الزهراء.
-        حکیم، سید محسن طباطبایى (1421). مستمسک العروة الوثقى، قم: مؤسسة دارالتفسیر.
-        خمینی، روح الله (1421). کتاب‌البیع، تهران: مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام خمینی، چاپ اول.
-        خوانسارى، سید احمدبن یوسف (1405). جامع المدارک فی شرح مختصر النافع، قم: مؤسسۀ اسماعیلیان.
-        خویی، سید أبوالقاسم (1404). التنقیح فی شرح العروة الوثقى، قم: انتشارات لطفی.
-        -----------------(1384). المستند فی شرح العروه الوثقى، قم: مؤسسة احیاء آثار امام خوئى.
-        -----------------(1410). الاجتهاد و التقلید، قم: مؤسسة النشر الاسلامی.
-        ----------------(1372). معجم رجال الحدیث و تفصیل طبقات الرواة، قم: مرکز نشر الثقافة الإسلامیة فی العالم.
-        رضایی،گوهری بخشایش، غلامرضا و یحیی (1392). اعتبارسنجی خبر واحد در عقاید دینی، مجلۀ کلام اسلامی، ش 85، سال بیست و دوم.
-        روحانی، سید محمد (١۴١٣). منتقی الاصول، مقرر: حکیم، عبدالصاحب، قم: دفتر آیت‌الله سید محمد حسینی روحانی.
-        -------------------------(1420). المرتقى إلى الفقه الأرقى- کتاب الخیارات، تهران: مؤسسة الجلیل للتحقیقات الثقافیة (دار الجلی).
-        شیخ صدوق، ابن‌بابویه محمدبن علی (1422). من لایحضره الفقیه، تصحیح: علی‌ اکبر غفاری، قم: جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیۀ قم، دفتر انتشارات اسلامی.
-        شبّر، سید عبداللّه (1424). حق‌ الیقین‌ فى معرفة أصول الدین، قم: أنوار الهدى.
-        صدر، محمد باقر ‎(۱۳۹۱). بحوث فی شرح العروة الوثقى، نجف: مطبعة الاداب.
-         طباطبایی یزدی، سید محمد کاظم (1419). العروه الوثقی، قم: مؤسسة نشر اسلامی، طبعة الاولی.
-        طوسی، محمدبن حسن (1363). الاستبصار، قم: دارالکتب الاسلامیه.
-        --------------- (1414). تهذیب الاحکام، بیروت: دارالتعارف.
-        فیومی، احمدبن محمد (1414). المصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر للرافعی، قم: دارالهجره.
-        کاشف‌الغطاء، جعفربن خضر مالکى نجفى (1422). کشف‌الغطاء عن مبهمات الشریعة الغراء، قم: انتشارات دفتر تبلیغات اسلامى حوزۀ علمیۀ قم.
-        کلانتری، علی اکبر (1387). اعتبار خبر واحد در مباحث غیرفقهی، مطالعات اسلامی، دانشکدۀ الهیات و معارف مشهد، شمارۀ 79 (ویژۀ فقه و حقوق اسلامی): 24 - 46.
-        کلینی، ابوجعفر محمدبن یعقوب (1407). الکافی، تهران: دارالکتاب الاسلامیه.
-        مجلسى، محمد باقر (1403). بحار الأنوار، بیروت، دار‌الإحیاء‌ التراث العربى.
-        مصباح، محمد تقی(1389). حجیت خبر واحد در تفسیر قرآن، معرفت، سال نوزدهم، ش 152: 5 - 14.
-        مظفر، محمد رضا (1386). اصول الفقه، نجف: دارالنعمان، چاپ اول.
-         مغنیه، محمد جواد (1383). فقه الامام جعفر الصادق (ع)، قم: مؤسسۀ السبطین العالمیۀ، الطبعۀ الثانیۀ.
-        مکارم شیرازی، ناصر (1305). انوارالفقاهه، قم: دراسه الامام علی‌بن ابی‌طالب علیه‌السلام.
-         ---------------(١٣٧٠). قواعد الفقهیة، قم: مدرسۀ الامام علی‌بن ابی‌طالب (ع).
-         موسوى خمینى، سید روح‌اللّه (1422). کتاب‌الطهارة، تهران: مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام خمینى (قدس سرّه).
-        میرزای قمی، ابوالقاسم‌بن محمد حسن (۱۴۲۰). غنائم الایام فی مسائل الحلال و الحرام، قم: مکتب الاعلام الاسلامی.
-        -----------------------------(1378). قوانین الأصول، تهران‌: کتابفروشى‌ علمیّه اسلامیّه.
-        نایینى، محمد حسین (1413). المکاسب و البیع، قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیۀ قم.
-        -----------------(1411). کتاب‌الصلاة، قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیۀ قم.
-        ----------------(1352). اجود التقریرات، صیدا: مطبعه العرفان.
-        -----------------(1409). فوائد الاصول، قم، مؤسسة النشر الاسلامی.
-        نجفى، محمد حسن (1404). جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام، بیروت: دارإلاحیاء التراث.
-        --------------(1373). مجمع الرسائل (فارسی)، مشهد: مؤسسۀ حضرت صاحب‌الزمان (عج).
-        نراقى، مولى محمد مهدى بن ابى‌ذر (بی‌تا). لوامع الأحکام فی فقه شریعة الإسلام، قم: مؤسسة آل‌البیت (ع).
-        نراقی، احمدبن محمد مهدی (1375). عوائد الایام، قم: تبلیغات اسلامی حوزۀ علمیۀ قم.
-        -----------------------(1415). مستند الشیعة فی أحکام الشریعة‌، قم: مؤسسة آل‌البیت (ع).
-        نراقی، محمدبن احمد (1422). مشارق الأحکام، قم: کنگرۀ نراقیین ملا مهدی و ملا احمد.
-        همدانى، آقا رضا‌بن محمد هادى (1416). مصباح الفقیه، قم: مؤسسة الجعفریة لإحیاء التراث و مؤسسة النشر الإسلامی.