مقایسه و ارزیابی سطوح تأثیر دینداری بر ارتکاب گونه‌های مختلف جرایم در میان افراد بزهکار و بهنجار (موردپژوهی منطقۀ سیستان)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیأت علمی گروه حقوق دانشگاه زابل

2 دانشیار گروه حقوق جزا و جرم‌شناسی دانشگاه قم

چکیده

بر خلاف اندکی از صاحب‌نظران که پاره‌ای از مذاهب را دارای تمایل ذاتی به خشونت و جرم تلقی می‌کنند، اغلب جرم‌شناسان دین را عامل قوام و انسجام اجتماعی می‌دانند که با افزایش کنترل درونی، حتی در فرض نبود کنشگران رسمی نیز از وقوع جرم جلوگیری می‌کند. مقالۀ حاضر به بررسی اثر سطح دینداری بر نوع جرایم با روش پیمایشی اجتماعی اختصاص یافته است. حجم نمونه شامل دو گروه افراد بزهکار (240 زندانی) و افراد ناکرده بزه (421 نفر) است که به روش تصادفی خوشه‌ای انتخاب و داده‌ها به کمک ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون گام‌به‌گام تحلیل شدند.
یافته‌های تحقیق رابطۀ معکوس معنادار میان دینداری و بزهکاری را تأیید می‌کند و بیانگر این امر است که با افزایش دینداری، گرایش به ارتکاب جرم کاهش می‌یابد. در میان افراد بهنجار، متغیر بعد مناسکی دینداری و اعتقادی بیشترین همبستگی مستقیم را با متغیر وابسته یعنی کاهش رفتار مجرمانه دارد و بیشترین میزان واریانس را تبیین می‌کند، اما بقیۀ متغیر تحقیق یعنی ابعاد پیامدی و تجربی دینداری تأثیر غیرمستقیمی بر میزان ارتکاب پدیدۀ مجرمانه می‌گذارند. در بین افراد بزهکار، یافتۀ تحقیق حاکی از آن است که دو متغیر مناسکی و اعتقادی بیشترین اثر مستقیم را بر وقوع جرایم علیه اموال و آسایش عمومی دارند و بقیۀ متغیرها یعنی پیامدی و تجربی دینداری بر جرم اثر غیرمستقیم ‌دارند. ولی در جرایم علیه اشخاص، بین دینداری و ارتکاب جرم رابطۀ معناداری وجود ندارد. از حیث تأثیر سنجه‌های دینداری بر نوع جرایم نیز بعد مناسکی بیشترین تأثیر را در جرایم علیه اموال و کم‌ترین تأثیر را در جرایم علیه اشخاص و بعد اعتقادی، بیشترین تأثیر را در جرایم علیه آسایش عمومی و کمترین تأثیر را در جرایم علیه اشخاص دارد. به‌طورکلی درجۀ تأثیر دینداری بسته به نوع جرایم متغیر است. در جرایم حدی و جرایم علیه اموال و آسایش عمومی به‌ترتیب تأثیر بیشتری دارد، اما در جرایم علیه اشخاص بر متغیر وابسته تأثیر ندارد یا درجۀ تأثیرگذاری بسیار ناچیز است.
 
 
 
 
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Compare and evaluate the impact of religiosity on different types of crime among offenders committing normal (case study Sistan)

نویسندگان [English]

  • Davood seify ghareyatag 1
  • abolfath khaleghi 2
1 Faculty member of law, university of zabol
2 AssociateProfessor of univercity of Qom
چکیده [English]

This study aimed to investigate the effect of religiosity on the type of crime (against persons, property, safety and general welfare) conducted a social survey research methods and sample size consisted of two groups of offenders (240 prisoners) and those who commit crimes (421 persons) which has been randomly selected for data collection questionnaire and interviews with case study was used and data were analyzed using Pearson correlation and stepwise regression analysis.
Findings confirm significant inverse relationship between religiosity and delinquency and explain the propensity to commit crimes decreases with increasing religiosity maximum impact will vary depending on the crimes. Within the normal range ceremonial aspect of religion and belief is most correlated with the dependent variable, reducing criminal behavior.
The results indicate that two variables among offender’s ritual and belief the greatest effect on crimes against property and public welfare. The experimental outcome and other variables religiosity indirect effect on crime. But the crimes against persons and crimes committed there was no inter-religious and non-religious and non-religious are almost identical to commit this crime. In general, the degree of religious influence crime is variable depending on the extent of crimes and crimes against property and public welfare and thus more effective in crimes against persons, or degree of influence on the dependent variable unaffected pales
 
 
 
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • delinquency
  • crime
  • Religion
  • Prevention

مراجع

  1. اردبیلی، محمد علی (1393). حقوق جزایی عمومی، تهران، میزان
  2. ایوانزتی، دیوید و دیگران (1380). بررسی مجدد رابطۀ دین و جرم، ترجمۀ علی سلیمی، فصلنامۀ حوزه و دانشگاه، شمارۀ 23 .
  3. آقایی‌نیا، حسین (1391). جرایم علیه اشخاص (جنایات)، ج 1، تهران، چاپ سوم، نشر میزان.
  4. برگر، پیتر (1383). مترجم محمد ساوجی، تهران، نشر نی.
  5. توسلی، غلامعباس (1380). جامعه‌شناسی دینی، تهران، نشر سخن.
  6. حاجی ده‌آبادی، محمد علی (1383). امربه ‌معروف نهی از منکر و سیاست جنایی، فقه و حقوق شمارۀ 1.
  7. دلشاد تهرانی، مصطفی (1383). رهزنان دینی، آسیب‌شناسی دین و دینداری در نهج‌البلاغه، تهران، نشر دریا.
  8. دلیپاک، عبدالله (1368). تروریسم، ترجمۀ معاونت فرهنگی سازمان تبلیغات، مرکز نشر سازمان تبلیغات.
  9. دورکیم، امیل (1369). تقسیم ‌کار اجتماعی، ترجمۀ باقر پرهام، بابل، ناشر کتاب‌سرای بابل.
  10. راب وایت و فیونا هنس (1385). درآمدی بر جرم و جرم‌شناسی، روح‌الله صدیق بطحایی، تهران، نشر دادگستر.
  11. رابرت، ارنست هیوم (1393). ادیان زندۀ جهان، ترجمۀ سید عبدالرحیم گواهی، تهران، انتشارات علم.
  12. رابرتسون، یان (1377). درآمدی بر جامعه، ترجمۀ علی‌ محمد کاردان، تهران، انتشارات دانشگاه تهران.
  13. رشاد، علی ‌اکبر (1380). دانشنامۀ امام علی (ع)، ج 5، قم، انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشۀ اسلامی،
  14. ساروخانی، باقر؛ هاشم‌نژاد، فاطمه (1390). بررسی رابطۀ بین سرمایۀ اجتماعی و احساس امنیت اجتماعی در بین جوانان شهر ساری، فصلنامۀ جامعه‌شناسی مطالعات جوانان، سال 2، شمارۀ 2: 81 - 94
  15. سراج‌زاده، حسن (1384). چالش‌های دین و مدرنیته، تهران، طرح نو.
  16. سراج‌زاده، سید حسین؛ پویافر، محمد رضا (1387). دین و نظم اجتماعی: بررسی رابطۀ دینداری با احساس آنومی و کجروی در میان نمونه‌ای از دانشجویان، مجلۀ مسائل اجتماعی ایران، سال 16، شمارۀ 63: 105.
  17. سلیمی، علی؛ محمد داوری (1388). جامعه‌شناسی کجروی، قم، انتشارات پژوهشکدۀ حوزه و دانشگاه.
  18. شجایی زند، علیرضا (1384). دین ،جامعه، عرفی شدن جستارهایی در جامعه‌شناسی دین، تهران، ناشر مرکز.
  19. شریعتی، سارا (1383). احساس مذهبی در عصر مذهبی (متن سخنرانی امیل دورکیم)، مجلۀ جامعه‌شناسی ایران، دورۀ پنجم، شمارۀ 2.
  20. شیخاوندی، داور (1384). جامعه‌شناسی انحرافات و مسائل جامعۀ ایران، تهران، نشر قطره.
  21. صدیق سروستانی، رحمت‌الله (1385). آسیب‌شناسی اجتماعی، تهران، نشر آن.
  22. طالبان، محمدرضا (1378). دینداری و بزهکاری در میان جوانان دانش‌آموز، معاونت پژوهشی وزارت آموزش‌ و پرورش
  23. طباطبایی، محمدحسین (139). تفسیر المیزان، ج 1 و 14، قم، نشر اسلامی.
  24.  عبدالله ابراهیم‌زاده آملی (1390). دین‌پژوهشی، ناشر پژوهشکدۀ تحقیقات اسلامی، معاونت تربیت و آموزش عقیدتی.
  25. علمی، قربان؛ مریم، چگنی آشتیانی (1392). کارکردهای معنای دین از دیدگاه علامه طباطبایی، مجلۀ انسان‌پژوهشی دینی، شمارۀ 70 هجرت.
  26. محسنی تبریزی، علیرضا (1383). وندالیسم، تهران، نشر آن.
  27. فرانک، پی ویلیامز؛ ماری لین دی، مک شنی (1391). نظریه‌های جرم‌شناسی، ترجمۀ حمید رضا ملک‌محمدی، تهران، میزان.
  28. کریستین و دیگران (1390). نظریه‌های بی‌سازمانی اجتماعی، بی‌هنجاری و فشار، برگردان بهروز جوانمرد، تعالی حقوق، شمارۀ 12: 105 – 147.
  29. کوزر، لوئیس (1385). زندگی و اندیشۀ بزرگان جامعه‌شناسی. ترجمۀ محسن ثلاثی، چاپ دوازدهم، تهران، انتشارات علمی.
  30. گیدنز آنتونی (1386). جامعه‌شناسی، ترجمۀ محسن چاوشیان، تهران، نشر نی.
  31. مصباح یزدی، محمد تقی (1393). آموزش عقاید، تهران، شرکت چاپ نشر بین‌الملل، چاپ شصت و چهارم.
  32. مطهری مرتضی (1391). مقدمه‌ای بر جهان‌بینی اسلامی، تهران، صدرا.
  33. میرمحمدصادقی، حسین (1392). جرایم علیه امنیت و آسایش عمومی، تهران، میزان.
  34. نمامیان، پیمان و جلالى، محمود (1385). امنیت عمومی در پرتو مشارکت مردم، فصلنامۀ مطالعات امنیت اجتماعى (معاونت اجتماعى ناجا)، سال دوم، شمارۀ 4 و5: 123 – 125.
  35. نیازی، محسن، خادمی، مجید (1391). تأملی در رابطۀ میان دینداری و گرایش به جرم و انحرافات اجتماعی؛ مورد مطالعه شهر کاشان (1389). فصلنامۀ مطالعات پیشگیری از جرم، شمارۀ 23: 49 - 82.
  36. وبر، ماکس (1382). دین و قدرت و جامعه، ترجمۀ احمد تدین، تهران، هرمس.
  37. ورسلی، پیتر(1379). نظم اجتماعی در نظریه‌های جامعه‌شناسی، ترجمۀ سعید معیدفر، تهران: انتشارات تبیان.
  38. ولد، جرج و دیگران (1380). جرم‌شناسی نظری، علی شجاعی، تهران، سمت.
  39. ویلهم، ژان پل (1386). جامعه‌شناسی ادیان، ترجمۀ عبدالرحیم گواهی، تهران، انتشارات علم.
  40. ویل دورانت (1389). لذات فلسفه، ترجمۀ عباس زریاب، تهران، شرکت سهامى انتشار.
  41. الهام غلامحسین، جایگاه امر به معروف و نهی از منکر در سیاست جنایی، فصلنامۀ حقوق، سال چهل و سوم، شمارۀ 2، تابستان 1392: 155 – 168.
  42. همیلتون، ملکم (1381). جامعه‌شناسی دین، ترجمۀ محسن ثلاثی، تهران، نشر تبیان
  43. Alpert, Harry. (1961). Emile Durkheim and his Sociology, New York: Russell & Russell.
  44. Baier, Colin and Bradley R. E. Wright. (2001).“’If You Love Me, Keep My Commandments’: A Meta-Analysis of the Effect of Religion on Crime.” Journal of Research on Crime and Delinquency 38(1): 3-21
  45. Byron R. Johnson and Sung Joon Jang,(2010), Crime and Religion: Assessing the Role of the Faith FactorContemporary Issues in Criminological Theory and Research The Role of Social Institutions: Baylor university, pp:117-150 .
  46. Chava Frankfort-Nachmias; David Nachmias, (2014), Research methods in the social sciencesNew York: Worth Publishers.
  47. David B. Larson, Byron R. Johnson, (2014) Religion: The Forgotten Factor In Cutting Youth Crime and Saving At-Risk Urban Youth, Jeremiah Project Report,no,3,pp.10-45
  48.  Jon.F Dovido, petr glick, Laurie Rudman, on the Nature of Prejudice: Fifty Years After Allport Publisher:Wiley-Blackwell.
  49. Davis, Kingsley. (1964). Human Society. New York: MacMillan.
  50. Fox, J, (2002)Ethno religious Conflict in the Late Twentieth Century,Lahman, MD, Lexington Books.
  51. Hirschi, T. (2002). Causes of delinquency. New Brunswick, N.J.: Transaction Publishers.
  52. Hirschi, T., & Stark, R. (1969). Hellfire and delinquency. Social Problems, 17, 202-213.
  53. Huntington, S. P, ( 2003) The Clash of Civilization and Remaking of the World, New York: Simon & Schuster.p.215
  54. Lewis, B, (2003),The Crisis of Islam: Holy War and Unholy Terror, New York, pp.120-130
  55. Magoon ME, Ingersoll GM., 2006, Parental modeling, attachment, and supervision as moderators of adolescent gambling. J Gambl Stud 2006; 22(1): 1-22.
  56. Paul Heaton (2006). Heaton. "Does Religion Really Reduce Crime?" Journal of Law and Economics 49.1: 147-172.
  57. Perry.Tonya R (2007)."Religiosity and Risk, the Influence of Adolescent Faith on Behavior".
  58. Rickman, N., Witt, R. (2007) "The Determinants ofEmployee Crime in the UK", Economica, 74, pp. 161- 175.
  59. Siberman, I, Higgins, E. T and Dweck, C. S  ,(2005)., Religion and World Change: Violence and Terrorism Versus Peace, Journal of Social Issues, N 61,Vol 4, 761-784
  60. Siberman, I,( 2000),Religious Violence, Terrorism and Peace A Meaning System Analysis, in Paloutzian, R. F, and Park, C (eds),Handbook of Religion and Spirituality, New York: Guilford Press,. 529-549
  61. Skogan, W (1990). Disorder and Decline: Crime and the Spiral of decay in American neighborhoods. NewYork free. Press.
  62. Stern, J, (2003).Terror in the Name of God: Why Religious Militants Kill, New York, HarperCollins.
  63. Tittle, Charles R. and Michael R. Welch (1983). Religiosity and Dissertation, Essex University
  64. Volkan Topalli , (2006), The Seductive Nature of Autotelic Crime: How Neutralization Theory Serves as a Boundary Condition for Understanding Hardcore Street Offending* Sociological Inquiry,Volume 76, Issue 4, pages 475–501.
  65. Wellman, J. K & Tokuno, K, (2004).Is Religious Violence Inevitable?Journal for Scientific Study of Religion, 43 (3), pp: 291-296
  66. Witten.Dell- Autumn (2005)."Religion and Delinquency in the Context of Race and Place". University bof Maryland.
    1. Brush. J (2007) "Does income inequality lead to more crime? A comparison of Cross-sectional and Time Series Analyses of United States Counties", Economic Letters, no, 96)2), pp, 250-268.
  67. Barrett AE, Turner RJ, (2006),. Family structure and substance use problems in adolescence and early adulthood: examining explanations for the relationship. Addiction; 101(1): 109-20.
  68. Becker, G, (1968), "Crime and Punishment: an Economic Approch", Journal of Political Economy, 7 (2), pp. 167-217.
  69. Shoemaker, D. J. (2010). Theories of Delinquency:An Examination of Explanations of Delinquent Behavior. 6th ed. New York: Oxford University Press.
  70. Bird Y, Moraros J, Olsen LK, Forster-Cox S, Staines-Orozco H, Buckingham RW. (2007) Smoking practices, risk perception of smoking, and environmental tobacco smoke exposure among 6th-grade students in Ciudad Juarez,Mexico. Nicotine Tob Res, 9(2): 195-203
  71. Palusci (Vincent. J) et al. (2008) "Changes in Parenting Attitudes and Knowledge among Inmates and other at. Risk Populations after a Family Nurturing Program". Children and Youth Services Review, Vol. 30, p 261
  72. Katie Corcoran , David Pettinicchio and Blaine G. Robbins( 2012)Religion and the Acceptability of White-Collar Crime: A Cross-National Analysis Journal for the Scientific Study of Religion, 51: 542-567,
  73.  Rodney Stark, William Sims Bainbridge (2012), Religion, Deviance, and Social Control 3ed,usa, Psychology Press.
  74. Zahn, M. A. (2009). The Delinquent Girl. 1st ed. Philadelphia: Temple University Press.
  75. Todd Matthews, Lee Michael Johnson and Catherine Jenks, Does Religious Involvement Generate or Inhibit Fear of Crime?  Religions 2011, 2, 485-503
  76. Time Newburn (2012), Criminology, 2 edition, USA, Publisher Routledge.
مجله علمی
دوره 11، شماره 4
دی 1394
صفحه 693-736

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 21 شهریور 1394
  • تاریخ بازنگری: 24 شهریور 1394
  • تاریخ پذیرش: 17 بهمن 1394

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار