بررسی فقهی شرط احتمال تأثیر در امر به معروف و نهی از منکر از نظر زمان و محدودۀ تأثیرگذاری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد دانشکدۀ الهیات دانشگاه مازندران

2 دانشجوی دکتری فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه مازندران

چکیده

امر به معروف و نهی از منکر، مقید به شروطی است که یکی از آنها احتمال تأثیر است. نگارندگان در این مقاله در پی پاسخ به این سؤال هستند که آیا امر به معروف و نهی از منکر، در صورتی که آمر به معروف و ناهی از منکر بداند امر و نهیش فعلاً مؤثر نیست یا نسبت به مخاطب ـ تارک معروف و فاعل منکر ـ اثر ندارد، واجب خواهد بود یا خیر؟
مشهور فقها معتقدند امر به معروف و نهی از منکر، در صورتی واجب است که فرد احتمال بدهد امر و نهیش در زمان خطاب و نسبت به مخاطب تأثیرگذار است؛ لذا ایشان می‌گویند اگر آمر به معروف و ناهی از منکر بداند امر و نهیش فعلاً و نسبت به مخاطب اثر ندارد، امر به معروف و نهی از منکر واجب نیست.
ما با نقد ادلۀ مشهور و بهره‌گیری از ادلۀ چهارگانه، اثبات خواهیم کرد که شرط احتمال تأثیر از نظر زمان، اعم از حالی و استقبالی و از نظر محدودۀ تأثیرگذاری نیز، اعم از مخاطب و دیگران است. به‌عبارت دیگر، اثبات خواهیم کرد که شرط احتمال تأثیر، از دو بُعد مذکور، شمولیت و عمومیت دارد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Religious Jurisprudence Study of the Effect Possibility Clause in Obligation of the Calling People to the Goodness and Preventing People from evil-doing from the viewpoint of Time and Affecting Limitation

نویسندگان [English]

  • Ali Akbar Izadifard 1
  • Saleh Montazeri 2
1
2
چکیده [English]

The obligation of the calling people to the goodness and preventing people from the evil is bound to some clauses that one of them is the possibility of the effect. The writers of this article seek to answer this question whether calling people to the goodness and preventing people from the evil shall be obligatory or not, if the orderer to the goodness and preventer from the evil knows that his/her order and prevention is not effective, now or does not influence the addressee who prevents from performing goodness and/or does the evil.
The most jurists believe that in such case, the calling people to the goodness and preventing people from the evil shall not be obligatory. But, we criticize the evidences of the jurists and prove the clause of the effect possibility, enjoying the tetra-evidences, from the time viewpoint whether present or future, and also considering the affecting limitation including the addressee and others. In other words, we shall substantiate that the effect possibility clause shall be applicable and universal, regarding the aforesaid both dimensions.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Calling people to the goodness and preventing people from the evil
  • Effect Possibility
  • Time Dimension
  • Affecting Limitation and Applicability