نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشیار دانشکده الهیات دانشگاه تهران
2 استادیار دانشگاه شهید مطهری(ره) - تهران
3 دانش آموخته دکتری فقه و حقوق پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی
چکیده
کلیدواژه‌ها
موضوعات
عنوان مقاله [English]
نویسندگان [English]
قِمار به‌عنوان پدیده‌ای اقتصادی از دیرباز در حیات بشر رواج داشته است و به دلیل آثار زیان‌بار فردی و اجتماعی آن، در قرآن کریم به‌صراحت از آن با عنوان «مَیسِر» نهی شده است. رواج شکل پیچیده و مدرن بازی‌ها به‌ویژه در میان نوجوانان و جوانان، خطر گرفتار شدن در دام اثرهای ویران‌کننده قمار را افزایش داده است؛ اما اختلاف در تعریف قمار و نبود سنجه‌های مشخصی در این زمینه، شناخت مصادیق قمار را بعضاً با مشکل مواجه ساخته است. به‌علاوه، احتمال انطباق پدیده‌های نوظهوری همچون«استخراج کوین‌ها»با قمار، بیش‌ازپیش ضرورت تعیین ضابطه آن را آشکار می‌سازد.
این پژوهش با روش توصیفی-تحلیلی به تعریفی جامع‌ومانع از قمار دست یافته است. همچنین نتایج به‌دست‌آمده نشان می‌دهد که اولاً مقوّمات اصلی قمار،«لعب»،«غلبه» و به‌ویژه«رِهان»و«مخاطره»است و اساساً وجود ابزار قمار–برخلاف آنچه بسیاری ادعا کرده‌اند-مدخلیتی در تحقق مفهوم قمار ندارد؛ هرچند که منشأ حرمت بازی با ابزار قمار بدون رهان و گروگذاری (مانند بازی با پاسور به شکل تفریحی) را می‌توان در دلایل دیگری همچون حرمت اشاعه فحشا جست‌وجو کرد. ثانیاً برخلاف تعاریف متعارف، قمار اختصاصی به بازی‌های دونفره ندارد و می‌تواند طرف‌های بیشتری داشته باشد. ثالثاً«گرو»در قمار–برخلاف آنچه از کلام مشهور فقها برمی‌آید–تنها در مال خلاصه نمی‌شود، بلکه می‌تواند تعهدی بر انجام دادن کاری باشد.
کلیدواژه‌ها [English]
