تحلیل مسئولیت متعهد قراردادی در فرض واگذاری تعهد با استناد به روایت زراره و ابی‌بصیر

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای حقوق خصوصی، گروه حقوق، دانشکدة علوم اداری و اقتصاد، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

2 گروه حقوق، دانشکدة علوم اداری و اقتصاد، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

چکیده

امروزه در بسیاری از قراردادها متعهد قراردادی برای انجام دادن همه یا بخشی از تعهد خود از ثالث یاری می‌گیرد. سؤالی که در اینجا مطرح می‌شود آن است که وقتی متعهد قراردادی در اجرای تعهد از دیگری کمک می‌گیرد ایراد خسارت توسط شخص ثالث چه مسئولیتی برای متعهد قرارداد اولیه رقم می‌زند؟ به عنوان قاعدة اولیه، ایراد خسارت از سوی ثالث مسئولیتی برای متعهد ایجاد نخواهد کرد؛ مگر اینکه مسئولیت صراحتاً یا ضمناً بر شخص متعهد شرط شده باشد. در بخشی از این مقاله به بررسی روایت زراره و ابی بصیر در خصوص موضوع پرداخته شد. با تنقیح مناط از این روایت می‌توان نتیجه گرفت که متعهد قراردادی در مقابل خسارت وارده از سوی ثالث در مقابل متعهد اول از باب شرط ضمنی تضمین خسارت مسئولیت دارد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Analyzing the Responsibility of the Contractual Obligee in the Assumption of Assigning the Obligation with Reference to the Narrative of Zorarah and Abi Basir

نویسندگان [English]

  • Seyyed Vahid Sadeqi 1
  • Mohammad Mahdi Al-Sharif 2
1 Ph.D Student in Private Law, Department of Law, Faculty of Administrative Sciences and Economics, University of Isfahan, Iran
2 Department of Law, Faculty of Administrative Sciences and Economics, University of Isfahan, Iran
چکیده [English]

Today, in many contracts, the contractual obligee seeks help of a third party to fulfill all or part of his obligation. The question that is raised here is that when the obligee to the contract seeks help of another person to fulfill the obligation, what is the responsibility of the obligee to the initial contract as a result of the claim of damage by a third party? As a basic rule, the claim of damage by a third party will not create responsibility for the obligee unless the responsibility is explicitly or implicitly stipulated on the obligee. A part of this article reviews the narrative of Zorarah and Abi Basir regarding the issue. By taking the criteria from this narrative, it can be concluded that the contractual obligee is responsible for the damage sustained by the first obligee caused by the third party due to the implied condition of guaranteeing the damage.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Zorare narrative"
  • "contractual responsibility"
  • "responsibility resulting from non-action"
  • "obligation
ابن ادریس حلی (1410). السرائر الحاوی لتحریر الفتاوی. قم: مؤسسة النشر الاسلامی. ج 2.
بابایی، ایرج (1394). حقوق مسئولیت مدنی و الزامات خارج از قرارداد. تهران: میزان.
بحرانی، یوسف بن احمد (1363). الحدائق الناضره فی احکام العتره الطاهره. قم: مؤسسة النشر الاسلامی. ج 4 و 21.
جعفری لنگرودی، محمدجعفر (1399). ترمینولوژی حقوق. چ 32. تهران: گنج دانش.
حر عاملی، محمد بن حسن (1416). تفصیل وسائل الشیعه الی تحصیل مسائل الشریعه. قم: مؤسسة آل البیت(ع) لاحیا التراث. ج 19.
حکمت‌نیا، محمد (1389). مسئولیت مدنی در فقه امامیه. قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
حکیم، محسن (1374). مستمسک العروه الوثقی. قم: دار التفسیر. ج 13.
خویی، سید ابوالقاسم (1418). موسوعه الامام الخویی. قم: مؤسسة احیا آثار الامام الخویی. ج 30.
ژوردن، پاتریس (1391). اصول مسئولیت مدنی. مترجم: مجید ادیب. چ 3. تهران: میزان.
سبزواری، سید عبدالاعلی (1413). مهذب الاحکام. چ 4. قم: مؤسسة المنار. ج 19.
سنهوری (بی‏تا). الوسیط فی شرح القانون المدنی. بیروت: احیاء التراث العربی. ج 1.
سیستانی، سید علی (1415). منهاج الصالحین. قم: مکتب آیت الله العظمی السید السیستانی. ج 2.
شاهرودی، سید محمود (1429). کتاب الاجاره. قم: مؤسسة دائره‌المعارف الفقه الاسلامی. ج 2.
الشربینی، محمد بن احمد (بی‏تا). مغنی المحتاج. بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
الشریف، محمدمهدی (1392). منطق حقوق. چ 2. تهران: شرکت سهامی انتشار.
شهید ثانی (1413). مسالک الافهام الی تنقیح شرایع الاسلام. قم: مؤسسة المعارف الاسلامیه. ج 5.
شهیدی، مهدی (1386). آثار قراردادها و تعهدات. چ 3. تهران: مجد.
طوسی، محمد بن حسن (1365). تهذیب الاحکام. تهران: دار الکتب الاسلامیه. ج 6.
ــــــــــــــــــــــــ (1400). النهایه فی مجرد الفقه و الفتاوی. بیروت: دار الکتاب العربی.
عاملی، سید جواد (1419). مفتاح الکرامه. قم: دفتر انتشارات اسلامی. ج 16 و 20.
علامه حلی،حسن بن یوسف(1410). ارشاد الاذهان الی احکام الایمان. قم: مؤسسة النشر الاسلامی. ج 1.
فاضل لنکرانی، محمد (1422). عروه الوثقی. قم: مرکز فقه الأئمه الأطهار(ع). ج 2.
کاتوزیان، ناصر (1387). قواعد عمومی قراردادها. چ 5. تهران: شرکت سهامی انتشار. ج 4.
ـــــــــــــــ (1392). عقود معین. چ 7. تهران: شرکت سهامی انتشار. ج 4.
کلینی، محمد بن یعقوب (1363). الکافی. تهران: دار الکتب الاسلامیه. ج 5.
لورراسا، میشل (1375). مسئولیت مدنی. مترجم: محمد اشتری. تهران: حقوقدانان.
محقق حلی (1408). شرایع الاسلام فی مسائل الحلال و الحرام. قم: اسماعیلیان. ج 2.
محقق کرکی، علی بن حسین (1414). جامع المقاصد فی شرح القواعد. قم: مؤسسة آل البیت(ع) لإحیاء التراث. ج 7.
مراغی، سید میرعبدالفتاح (1417). العناوین الفقهیه. قم: مؤسسة نشر اسلامی. ج 2.
مقدس اردبیلی، احمد بن محمد (بی‏تا). مجمع الفائده و البرهان فی شرح ارشاد الاذهان. قم: مؤسسة النشر الاسلامی. ج 10.
نجفی، محمدحسن (بی‏تا). جواهر الکلام فی شرح شرائع الاسلام‌. بیروت: دار إحیاء التراث العربی‌ ج 27.
یزدانیان، علی‌رضا (1395). قواعد عمومی مسئولیت مدنی. تهران: میزان. ج 3.
یزدی، محمدکاظم (1421). العروة الوثقى. قم: مؤسسة النشر الاسلامی. ج 5.
---------------------------Allameh Heli, H.B.Y (1989). Irshad al-Azhan Ela Ahkame Iman. Qom: Al-Nashar al-Islami Foundation. Vol. 1. (in Arabic)
Al-Sharbini, M. A. (No date). Mughni al-Mohtaj. Beirut: Dar Ihiya al-Tarath al-Arabi. (in Arabic)
Al-Sharif, M. M. (2012). Logic of Laws. 2th edition. Tehran: Publishing Company. (in Persian)
Ameli, S. (1998). Miftah al-Karamah. Qom: Islamic Publications Office. Vol. 16 & 20. (in Arabic)
Babaei, I. (2014). Civil Liability Rights and Non-Contractual Requirements. Tehran: Mizan. (in Persian)
Bahrani, Y. B. A. (1984). Al-Hadaiq al-Nazerah fi Ahakam al-Etrat al-Tahirah. Vol. 4 & 21. Qom: Al-Nashar al-Islami Foundation. (in Arabic)
Fazel Lankarani, M. (2001). Urwa al-Wosgha. Qom: Center of Jurisprudence of the Imams of Athar (peace be upon them). Vol. 2. (in Arabic)
Hakim, M. (1995). Mustamsk al-urwa al-Wosgha. Qom: Dar al-Tafsir. Vol. 13. (in Arabic)
Hakmat-Nia, M. (2009). Civil Responsibility in Imami Jurisprudence. Qom: Islamic Science and Culture Research Institute. (in Persian)
Hor Ameli, M. B. H. (1995). Tafsil Vasael Al.Shia Ela Tahsil Masael Al.Sharia. Qom: Al-Al-Bayt Institute (peace be upon him) Lahiya al-Tarath. Vol. 19 & 29. (in Arabic)
Ibn Idris Hali (1989). Al-Sara'er Al-Hawi Letahrir Al-Fatawi. Qom: Al-Nashar al-Islami Institute. Vol. 2. (in Arabic)
Jaafari Langroudi, M. J. (2019). Legal Terminology. 32nd edition. Tehran: Ganj Danesh. (in Persian)
Jourdan, P. (2012). Principles of civil responsibility. Translator: Majid Adib. 3th edition. Tehran: Mizan. (in Persian)
Katouzian, N. (2007). General Rules of Contracts. 5th edition. Tehran: Publishing Company. Vol. 4. (in Persian)
---------------- (2012). Spesific Contracts. 7th edition. Tehran: Publishing Company. Vol. 4. (in Persian)
Khoei, S.A. (1997). Mosoe Imam al-Khoei's. Qom: Institute for Revival of Imam Al-Khoei's Works. Vol. 30. (in Arabic)
Koleini, M. B. Y. (1984). Al-Kafi. Tehran: Darul Kitab al-Islamiya. Vol. 5. (in Arabic)
Lor-Rasa, M. )1996(. Civil liability. Translator: Mohammad Ashtri. Tehran: Nesharhuqdanan. (in Persian)
Maraghi, S. A. F. (1996). Al-Anawin al-Fiqhiyyah. Qom: Islamic Publishing Institute. Vol. 2. (in Arabic)
Mohagheq Heli (1987). Sharaye al.Eslam fi Masael al.Halal va al.Haram. Qom: Ismailian. Vol. 2. (in Arabic)
Mohagheq Karki, A. B. H. (1993). Jami al-Maqasid fi Sharh al-Qavaed. Qom: Al-Al-Bayt (peace be upon him) Institute for Revival of Heritage. Vol. 7. (in Arabic)
Muqadas Ardabili, A. B. M. (No date). Majma al-Faidah wa Al-Barhan Fi Sharhe Irshad al-Azhan. Qom: Al-Nashar al-Islami Foundation. Vol. 10. (in Arabic)
Najafi, M. H. (No date). Jawaher al.Kalam Fi sharhe Sharaye al-Islam. C27. Beirut: Revival of Arab Heritage. (in Arabic)
Sabzwari, S. A. A. (1992). Mohazab al-Ahkam. C19. The fourth Al Manar Institute, Qom. (in Arabic)
Senhouri (No date). al-Wasit fi Sharh al-Qanun al-Madani.  Beirut: Revival of the Arab Heritage. Vol. 1. (in Arabic)
Shaheed Thani (1992). Masalak al-Afham ela Tanghih Shari' al-Islam.  Qom: Islamic Encyclopaedia Institute. Vol. 5. (in Arabic)
Shahidi, M. (2006). Effects of Contracts and Obligations. 3th edition. Tehran: Majd. (in Persian)
Shahroudi, S. M. (2008). Kitab al-Ajarah. Qom: Islamic Fiqh Encyclopedia Institute. Vol. 2. (in Arabic)
Sistani, S. A. (1994). Menhaj al-Salehin. Vol. 2. Qom: Grand Ayatollah Al-Sayed Al-Sistani School. (in Arabic)
Tusi, M. B. H. (1989). Tahzeeb al-Ahkam. Tehran: Darul Kitab al-Islamiya. Vol. 6. (in Arabic)
-----------------. (1979). Al-Nahaye Fi Magarad Fiqh and Al-Fatawi. Beirut: Dar al-Kitab al-Arabi. (in Arabic)
Yazdanian, A. (2015). General Rules of Civil Liability. Tehran: Mizan. Vol. 3. (in Persian)
Yazdi, M. K. (2000). Al-Arwa Al-Wathqi. Qom: Al-Nashar al-Islami Publishing House. Vol. 5. (in Arabic)