حکم فقهی کمیت شیر در اثبات محرمیت رضاعی در دیدگاه فریقین

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

گروه حقوق و فقه مقارن، دانشکدۀ مذاهب اسلامی، دانشگاه ادیان و مذاهب، قم، ایران

چکیده

یکی از اسباب محرمیت، رضاع است. پژوهش حاضر در صدد است با روش توصیفی و تحلیلی به این سؤال اساسی پاسخ دهد که در فقه مقارن چه مقدار شیر خوردن موجب محرمیت می‌شود؟ نگارنده تلاش نموده است با نگاه نقادانه موضوع را از دو منظر فقه امامیه و فقه اهل تسنن مورد مطالعه تطبیقی قرار داده، اشتراکات و افتراقات فقه امامیه و فقه اهل سنت را تبیین نماید. در فقه امامیه از سه جهتِ اثر، عدد و زمان به محرمیت رضاعی پرداخته شده که منظور از اثر شیر خوردنی است که باعث رشد گوشت و محکم شدن استخوان می‌گردد. مدت زمان شیردهی، یک شبانه‌روز است که کودک نباید بین آن، شیر زن دیگر و یا غذا بخورد. از جهت تعداد، میان فقهای امامیه اختلاف نظر وجود دارد که شامل 1، 10 و 15 مرتبه و 15 شبانه‌روز است. اما فقهای اهل سنت از دو جهت اثر و تعداد بحث کرده‌اند. فقهای امامیه و اهل تسنن از جهت اثر اختلافی ندارند. در مورد تعداد و دفعات شیر خوردن، پنج قول وجود دارد که حنفی و مالکی قائل‌اند با مطلقِ شیر خوردن و مقدار کم محرمیت حاصل می‌شود. شافعی و حنبلی محرمیت را 5 مرتبه می‌دانند؛ گرچه اقوال دیگر مانند 3، 4، 7 و 10 مرتبه نیز مطرح شده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

The Islamic Jurisprudence Ruling of the Amount of Milk in Proving Mahramiyyat Caused by Breastfeeding in the Viewpoint of the Shi'a and the Sunni Jurisprudence

نویسنده [English]

  • Ali Farsimadan
Department of Law and Comparative Jurisprudence, Faculty of Islamic Denominations, University of Religions and Denominations, Qom, Iran
چکیده [English]

Breastfeeding is one of the causes of mahramiyyat (privacy). Utilizing a descriptive - analytical method, the present study endeavors to address the basic issue that to what extent breastfeeding will bring about privacy in Islamic jurisprudence. The author has attempted to make a comparative and critical study of the issue from the standpoints of the Shi'a and the Sunni jurisprudence so as to shed light on the similarities and differences between the Shi'a and the Sunni jurisprudence. The Shi'a jurisprudence addresses breastfeeding privacy in terms of the effect, amount and duration of breastfeeding. The effect signifies the breastfeeding which triggers the growth of flesh and intensification of bones. The duration of breastfeeding denotes one full day during which the infant is not fed on food or other women’s milk any longer. Regarding the amount of milk, there is a difference of opinion among the Shi'a jurists including 1, 10, and 15 times and 15 full days. Nevertheless, the Sunni jurists have different viewpoints in terms of the effect and the amount of breastfeeding. There is no difference of opinion on the effect of breastfeeding between the Shi'a and the Sunni jurists. There are five axioms about the number and frequency of breastfeeding through which Hanafi and Maliki argue that privacy is caused by the mere breastfeeding even in a small amount of milk. Shafi'i and Hanbali consider that privacy is achieved after five-times of breastfeeding. Although, other axioms consider privacy is caused by 3, 4, 7 and 10 times of breastfeeding.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Cause of Privacy
  • Fosterage
  • Privacy Caused by Breastfeeding
  • Comparative Jurisprudence
ـ قرآن کریم
آلوسى، سید محمود (1415). روح المعانى فى تفسیر القرآن العظیم، چ 1. ناشر: دارالکتب العلمیه، بیروت
ابن اثیر جزری، مبارک‌بن محمد (1367). النهایة فی غریب الحدیث و الأثر، چ4. اسماعیلیان‏، قم، چهارم.
ابن العربى، محمد‌بن عبدالله بن ابوبکر (بی تا)، احکام القرآن. بی جا (نرم‌افزار جامع تفاسیر).
ابن انس، مالک (1425). موطأ الإمام مالک، چ 1 مؤسسۀ زاید‌بن سلطان آل نهیان للأعمال الخیریة و الإنسانیة، امارات.
ابن جوزى، ابوالفرج عبدالرحمن‌بن على (1422). زادالمسیر فى علم التفسیر، چ 1. دارالکتاب العربی، بیروت،
ابن حجاج، مسلم‌بن حجاج (1412). صحیح مسلم، چ 1. دار الحدیث، قاهره،.
ابن حجر عسقلانی، احمد‌بن علی(1424). فتح الباری شرح صحیح البخاری. المکتبه العصریه، بیروت.
ابن حزم، ابومحمد علی‌بن احمد‌بن سعید (بی تا). المحلی. دار الجیل، بیروت.
ابن حنبل، احمد‌بن محمد (1416). مسند الإمام أحمد بن حنبل، چ 1. مؤسسة الرسالة، بیروت،
ابن حیون، نعمان‌بن محمد مغربى (1385). دعائم الإسلام، چ 2. ناشر: مؤسسة آل البیت علیهم‌السلام‏، قم، دوم.
ابن فارس، أحمد‌بن فارس (1404). معجم مقاییس اللغة، چ 1.. ناشر:مکتب الاعلام الاسلامی‏، قم،
ابن قدامه المقدسی، موفق‌الدین عبدالله (1427). الکافی فی فقه علی مذهب الامام احمد بن حنبل الشیبانی. الطبعه الاولی، المکتبه العصریه، بیروت.
ابن منظور، محمد‌بن مکرم (1414). لسان العرب. چاپ: سوم، ناشر:دار الفکر للطباعة و النشر و التوزیع- دارصادر، بیروت.
ابوداود، سلیمان‌بن اشعث (1420). سنن أبی داود، چ 1. دارالحدیث، قاهره،
اسکافى، ابن جنید، محمد‌بن احمد کاتب بغدادى (1416). مجموعة فتاوى ابن جنید، چ 1. دفتر انتشارات اسلامى، قم،
بجنوردى، سید حسن‌بن آقا بزرگ موسوى (1419). القواعد الفقهیة چ 1. نشر الهادی، قم،
بحرانى، آل عصفور، یوسف‌بن احمد‌بن ابراهیم (1405). الحدائق الناضرة فی أحکام العترة الطاهرة، چ 1. دفتر انتشارات اسلامى، قم
بخارى، محمد‌بن اسماعیل (1410). صحیح البخاری، چ 2. جمهوریة مصر العربیة، وزارة الاوقاف، المجلس الاعلى للشئون الاسلامیة، لجنة إحیاء کتب السنة، قاهره،
بغدادى، علاءالدین على‌بن محمد (1415). لباب التاویل فى معانى التنزیل. دارالکتب العلمیة؛ بیروت؛
بغوى، حسین‌بن مسعود (1420). معالم التنزیل فى تفسیر القرآن، چ 1. ناشر:داراحیاء التراث العربى، بیروت،
التلمسانی المالکی، ابی اسحاق (1432). اللمع فی فقه المالکی. الطبعه الاولی، دار الافاق العربیه، قاهره.
التمرتاشی، شمس‌الدین (1428). رد المحتار علی الدر المختار. حاشیه ابن عابدین علی شرح الشیخ علاءالدین محمد بن علی الحصکفی. الطبعه الثانیه، دارالمعرفه، بیروت.
ثعلبى نیشابورى، ابو اسحاق احمد‌بن ابراهیم (1412). الکشف و البیان عن تفسیر القرآن، چ 1. ناشر:دارإحیاءالتراث العربی، بیروت،
جصاص، احمد‌بن على (1405). احکام القرآن. تحقیق: محمدصادق قمحاوى، ناشر: داراحیاء التراث العربى، بیروت.
حائرى، سید على‌بن محمد طباطبایى (1418). ریاض المسائل، چ 1. مؤسسه آل البیت علیهم السلام، قم،
الحجاوی المقدسی، موسی‌بن احمد‌بن موسیبن سالم (1423). الاقناع لطالب الانتفاع. دار الملک عبدالعزیز، الریاض.
حلى، ابن ادریس، ابو عبدالله محمد‌بن احمد(1409). المنتخب من تفسیر التبیان، چ 1. ناشر: کتابخانۀ آیت‌الله مرعشى نجفى، قم
___________ (1410). السرائر الحاوی لتحریر الفتاوى، چ 2. دفتر انتشارات اسلامى، قم
حلّى، جمال الدین، احمد‌بن محمد اسدى (1407). المهذب البارع فی شرح المختصر النافع، چ 1.  دفتر انتشارات اسلامى، قم
حلّى، علامه، حسن‌بن یوسف‌بن مطهر اسدى (1388)، تذکرة الفقهاء، چ 1. مؤسسۀ آل البیت علیهم السلام، قم،
___________ (1413). قواعد الأحکام فی معرفة الحلال و الحرام، چ 1. دفتر انتشارات اسلامى، قم،
حلّى، فخر المحققین، محمد‌بن حسن‌بن یوسف (1387). إیضاح الفوائدفی شرح مشکلات القواعد، چ 1.مؤسسۀ اسماعیلیان، قم،
خمینى، سید روح اللّه موسوى (بیتا). تحریر الوسیلة، ، چ 1. مؤسسۀ مطبوعات دار العلم، قم،
خویى، سید ابوالقاسم موسوى (1417). أحکام الرضاع فی فقه الشیعة، چ 1. المنیر للطباعة و النشر،
راغب اصفهانى، حسین‌بن محمد (1412). مفردات ألفاظ القرآن، چ 1. ناشر:دار القلم- الدار الشامیة، دمشق،
الزحیلی، وهبه (1431). موسوعه الفقه الاسلامی و القضایا المعاصره، چ 1. دارالفکر، دمشق،
سبحانی تبریزی، جعفر (1416). نظام النکاح فی الشریعة الإسلامیة الغراء. قم، مؤسسۀ امام صادق (ع).
سبزوارى، سید عبدالاعلى (1409). مواهب الرحمان فی تفسیر القرآن. چاپ دوم، ناشر: مؤسسۀ اهل بیت (ع)، بیروت.
________________ (1413). مهذّب الأحکام چ4. مؤسسۀ المنار، دفتر حضرت آیت‌الله، قم
السرخسی، ابی بکر محمد‌بن احمد (1422ق). المبسوط. الطبعه الاولی، داراحیاء التراث العربی؛ بیروت.
السعدی، ابی الحسن علی‌بن الحسین بن محمد (1404). النتف فی الفتاوی. تحقیق: صلاح‌الدین الناهی، الطبعه الثانیه، مؤسسۀ الرساله، بیروت.
سیوطى، جلال الدین (1404). الدر المنثور فى تفسیر المأثور. ناشر: کتابخانۀ آیت‌الله مرعشى نجفى، قم.
سمرقندى، نصربن محمد‌بن احمد (بی تا). بحرالعلوم. بی نا، بدون چاپ (نرم افزار جامع تفاسیر).
الشافعی، امام محمد‌بن ادریس (1426). الام. الطبعه الاولی، دار ابن حزم، بیروت.
الشربینی، شمس‌الدین محمد‌بن الخطیب (1424). مغنی المحتاج الی معرفه معانی الفاظ المنهاج. دار الفکر، بیروت.
شیبانى، محمد‌بن حسن (1413). نهج البیان عن کشف معانى القرآن، چ 1. بنیاد دایرة المعارف اسلامى، تهران
الشیرازی، ابراهیم‌بن علی‌بن یوسف الفیروزآبادی (1424). المهذب فی فقه الامام الشافعی. الطبعه الاولی، دارالمعرفه، بیروت.
صدوق، محمد‌بن على‌بن بابویه (1415). المقنع، چ 1. مؤسسۀ امام هادى علیه السلام، قم،
صیمرى، مفلح‌‌بن حسن (حسین) (1420). غایة المرام فی شرح شرائع الإسلام چ 1. دار الهادی، بیروت، لبنان
طباطبایى سید محمدحسین (1417). المیزان فى تفسیر القرآن، چ5. انتشارات اسلامى، قم،
طبرسى، امین الإسلام، فضل‌بن حسن (1372). مجمع البیان فى تفسیر القرآن. چاپ سوم، ناشر: انتشارات ناصر خسرو، تهران.
طنطاوى، سید محمد (بی تا). التفسیر الوسیط للقرآن الکریم. ناشر: بی نام، (نرم‌افزار جامع تفسیر).
طوسى، ابو جعفر، محمد‌بن حسن (1407). الخلاف، چ 1. دفتر انتشارات اسلامى وابسته، قم
_______________(1365). تهذیب الأحکام. چاپ چهارم، دار الکتب الإسلامیة، تهران.
________________(بی تا). التبیان فى تفسیر القرآن. ناشر: دار احیاء التراث العربى، بیروت.
عاملى، شهید ثانى، زین‌الدین‌بن على (1410). الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة چ1. کتابفروشى داورى، قم
_________________(1413). مسالک الأفهام إلى تنقیح شرائع الإسلام، چ 1، مؤسسة المعارف الإسلامیة، قم
الغریانی، عبدالرحمن (1423). مدونه الفقه المالکی و ادلته، الطبعه الاولی، مؤسسۀ الریان، بیروت.
فاضل هندى، محمد‌بن حسن (1416). کشف اللثام و الإبهام عن قواعد الأحکام، چ 1. دفتر انتشارات اسلامى، قم،
فخرالدین رازى، ابوعبدالله محمد‌بن عمر (1420). مفاتیح الغیب، چ3. دار احیاء التراث العربى. بیروت
فراهیدى، خلیل‌بن أحمد (1409). کتاب العین. چاپ دوم، ناشر: نشر هجرت‏، قم.
القاری، علی‌بن سلطان محمد (1422). مرقاه المفاتیح، الطبعه الثانیه، دارالکتب العلمیه، بیروت..
القرضاوی، یوسف (1424). من هدی الاسلام فتاوی معاصره، چ 1. المکتب الاسلامی، بیروت،
قرطبى، محمد بن احمد(1364)، الجامع لأحکام القرآن چ1، ناشر: انتشارات ناصر خسرو، تهران،
الغزالی، محمد‌بن محمد ابی حامد (1426). الوجیز فی فقه الامام الشافعی. المکتبه العصریه؛ بیروت.
کلینى، ابوجعفر، محمد‌بن یعقوب (1429). الکافی، چ 1. دار الحدیث للطباعة و النشر، قم
الکاسانی الحنفی، ابی بکر بن مسعود (1417). بدائع الصنائع فی ترتیب الشرائع. الطبعه الاولی، دار الفکر، بیروت.
محمود عبد‌الرحمان (بی‌ تا). معجم المصطلحات و الألفاظ الفقهیة. 3 جلد، بدون ناشر.
مفید، محمد‌بن محمد‌بن نعمان عکبرى (1413). المقنعة، چ 1. کنگرۀ جهانى هزارۀ شیخ مفید، قم
نجفى، کاشف الغطاء، حسن‌بن جعفر‌بن خضر (1422). أنوار الفقاهة- کتاب الإجارة، چ 1. مؤسسۀ کاشف الغطاء، نجف،
نجفى، محمد حسن(1404). جواهرالکلام فی شرح شرائع الإسلام، چ7. دارإحیاءالتراث العربی، بیروت،
نسائى، احمدبن على(1411). السنن الکبرى، چ 1. دار الکتب العلمیة، بیروت
النووی، محیی‌الدین ابی زکریا یحیی‌بن شرف (1431). منهاج الطالبین و عمده المفتین. الطبعه الاولی، ناشر: شرکه القدس، قاهره.
 
References
- The Holy Quran
Ibn Athir Jazri, Mubarak bin Muhammad (1988). Al-Jeena fi Gharib al-Hadith and Athar, Ismailian. Qom, IV. (in Arabic)
Ibn Al-Arabi, Muhammad bin Abdullah bin Abu Bakr (Without Date). The Rules of the Qur'an, Bija (comprehensive interpretation software). (in Arabic)
Ibn Anas, Malik (2004). Mut'a al-Imam Malik, Zayed bin Sultan Al Nahyan Institute for Charitable and Humanitarian Deeds, Emirates, first. (in Arabic)
Ibn Jozi, Abul Faraj Abdurrahman bin Ali (-2001). Zad al-Musir fi ilm al-tafsir, Dar al-Kitab al-Arabi, Beirut; First. (in Arabic)
Ibn Hajjaj, Muslim Ibn Hajaj ( 1991). Sahih Muslim, Dar al-Hadith, Cairo, I. (in Arabic)
Ibn Hajar Asqlani, Ahmad bin Ali ( 2003). Fath al-Bari Sahih al-Bukhari; Al-Maktabeh al-Asriya; Beirut. (in Arabic)
Ibn Hazm, Abu Muhammad Ali bin Ahmed bin Saeed (Without Date). al-Mahli; Dar Al Jail; Beirut(in Arabic)
Ibn Hanbal, Ahmad ibn Muhammad ( 1995 ). Musnad al-Imam Ahmad ibn Hanbal, Al-Risala Foundation, Beirut, first. (in Arabic)
Ibn Hayyun, Nu'man bin Muhammad Maghribi ( 2006). Foundations of Islam, Publisher: Al-Bayt Institute, Qom, II. (in Arabic)
Ibn Faris, Ahmed Ibn Faris ( 1983). Ma'jam Maqaays al-Lagha, publisher: Maktab Al-Alam al-Islami, Qom, first. (in Arabic)
Ibn Qudama al-Maqdisi, Muwafq al-Din Abdullah ( 2006). al-Kafi fi fiqh of Ali Madhhab al-Imam Ahmad bin Hanbal al-Shibani, al-Maktabeh al-Asriya, Beirut, first edition. (in Arabic)
Ibn Manzoor, Muhammad Bin Makram (  1993). The Language of the Arabs, Publisher: Dar al-Fakr for Printing and Distribution - Dar Sader, Beirut, Third edition. (in Arabic)
Abu Dawud, Suleiman bin Ash'ath (1999). Sunan Abi Dawud, Dar al-Hadith, Cairo, first. (in Arabic)
Askafi, Ibn Junayd, Muhammad Ibn Ahmad Katab Baghdadi (1995). Ibn Junayd Fatawi Collection, Islamic Publications Office, Qom, I(in Arabic).
Alousi, Seyyed Mahmoud (1994). Ruh al-Ma'ani fi Tafsir al-Qur'an al-Azeem, publisher: Dar al-Kitab al-Alamieh, Beirut, first. (in Arabic)
Bojunordi, Seyyed Hasan bin Agha Bozor Mousavi (1998). al-Qasas al-Fiqhiyah, El-Hadi Publishing House, Qom, I. (in Arabic)
Bahrani, Al-Asfour, Yusuf bin Ahmed bin Ibrahim (1984). al-Hadaiq al-Nadrah fi Ahakam al-Utrah al-Tahira, Islamic Publications Office, Qom, first. (in Arabic)
Bukhari, Muhammad bin Ismail ( 1989). Sahih al-Bukhari, Egypt Arab Republic, Ministry of Endowments, Majlis-e-Ala for Islamic Affairs, Committee for the Restoration of Books of the Sunnah, Cairo, II(in Arabic)
Baghdadi, Alaa al-Din Ali ibn Muhammad (1994); Labab al-Tawil fi Maani al-Tanzir; Dar al-Ketab al-Elamiya; Beirut; First. (in Arabic)
Baghwi, Hossein bin Masoud (1999). Ma'alim al-Tanzij in Tafsir al-Qur'an, Publisher: Darahiya al-Trath al-Arabi, Beirut, first. (in Arabic)
al-Talmsani al-Maliki, Abi Ishaq ( 2010); Al-Lama fi fiqh al-Maliki, Dar al-Afaq al-Arabiya. Cairo, first edition. (in Arabic)
Al-Tamratashi, Shams al-Din  2007). Rejection of al-Muhthar Ali al-Dur al-Mukhtar, the margin of Ibn Abedin Ali Sharh al-Shaikh Ala al-Din Muhammad ibn Ali al-Hasakfi, Dar al-Marafa, Beirut, second edition. (in Arabic)
Thaalbi Neishaburi, Abu Ishaq Ahmad bin Ibrahim ( 1991); Revealing and explaining the interpretation of the Qur'an. Publisher: Dar Ihya al-Trath al-Arabi, Beirut, first. (in Arabic)
Jisas, Ahmad bin Ali (1984); The rules of the Qur'an, research: Mohammad Sadiq Qomhawi, publisher: Darahia al-Trath al-Arabi, Beirut(in Arabic)
Haeri, Seyyed Ali bin Muhammad Tabatbayi (1997). Riyad al-Masal, Al-Bayt Institute, peace be upon him, Qom, first. (in Arabic)
Al-Hajjawi al-Maqdisi, Musa bin Ahmed bin Musa bin Salem ( 2002); Persuasion to seek profit; There is al-Mulk Abd al-Aziz; Riyadh. (in Arabic)
Hali, Ibn Idris, Abu Abdullah Muhammad bin Ahmad (1988); My selection of Tafsir al-Tabayan, publisher: Ayatollah Murashi Najafi Library; Qom; First. (in Arabic)
_________ (1989). Al-Saraer al-Hawi for Tahrir Al-Fatawi, Islamic Publications Office, Qom, II. (in Arabic)
Hali, Jamal al-Din, Ahmad bin Muhammad Asadi (1986). al-Mahdaz al-Bara' in Sharh al-Mukhtasar al-Nafi, Islamic Publications Office, Qom, first. (in Arabic)
Hali, Allamah, Hasan bin Yusuf bin Motahar Asadi ( 2009). Book of Fiqha, Al-Bayt Institute, Qom, I. (in Arabic)
___________ (1992). Al-Qa'aim al-Ahkam fi Marafah Al-Halal and Al-Haram, Islamic Publications Office, Qom, I. (in Arabic)
Hali, Fakhr al-Muhaqqin, Muhammad bin Hasan bin Youssef  2088). Explanation of al-Fawad in the explanation of the problems of rules, Ismailian Institute, Qom, I. (in Arabic)
Khomeini, Seyyed Ruhollah Mousavi (Beita). Tahrir al-Usilah, Dar El Alam Press Institute, Qom, 1. (in Arabic)
Khoi, Seyyed Abu al-Qasim Mousavi 1996). Al-Ahkam al-Raha fi Fiqh al-Shi'a, Al-Munir Lal-Tapran and Al-Nashar, I. (in Arabic)
Ragheb Esfahani, Hossein bin Muhammad (1991). Al-Qur'an vocabulary, Publisher: Dar al-Qalam- Al-Dar al-Shamia, Damascus, first. (in Arabic)
Al-Zahili, Wahba ( 2009). Islamic Fiqh and Al-Qudsaya Moderna, Dar al-Fikr, Damascus, first. (in Arabic)
Sobhani Tabrizi, Jafar (1995). Nizam al-Nakah in the Islamic Law of Al-Ghara, Qom, Imam Sadiq Institute. (in Arabic)
Sabzevari, Seyyed Abd al-Ali ( 1998). Mohabeul-ur-Rahman fi Tafsir al-Qur'an, Publisher: Ahl al-Bayt Institute (AS). Beirut, Edition: II. (in Arabic)
----------------------------------- 1992). Mahzab al-Ahkam, Al-Manar Institute, Hazrat Ayatollah's Office, Qom, IV. (in Arabic)
Al-Sarkhsi, Abi Bakr Muhammad bin Ahmad (  2001); Al-Mobsut; Dara Haya al-Tratah al-Arabi; Beirut; first edition(in Arabic)
Al-Saadi, Abi al-Hassan Ali bin Al-Husayn bin Muhammad ( 1983). al-Natf fi al-Fatawi). research: Salah al-Din al-Nahi, al-Rasalah Institute, Beirut, second edition. (in Arabic)
Siyuti, Jalal al-Din ( 1983). Al-Dar al-Munthur in Tafsir al-Mathur, Publisher: Ayatollah Murashi Najafi Library, Qom. (in Arabic)
Samarqandi, Nasr bin Muhammad bin Ahmad (Bita). Bahrul Uloom, Bi Na, out of print. (comprehensive interpretation software) (in Arabic)
Al-Shafi'i, Imam Muhammad ibn Idris ( 2005). Al-Alam, Dara ibn Hazm, Beirut, first edition. (in Arabic)
Al-Sharbini, Shams al-Din Muhammad bin al-Khatib ( 2003); Maghni al-Muhtahaj, who knows the meanings of the words of al-manhaj; Dar al-Fakr Beirut. (in Arabic)
Shibani, Muhammad bin Hassan ( 1992). Nahj al-Bayan on discovering the meanings of the Qur'an, Islamic Encyclopaedia Foundation, Tehran, first. (in Arabic)
Al-Shirazi, Ibrahim bin Ali bin Yusuf al-Firouzabadi ( 2003). Imam al-Shafi'i's jurisprudence Dar al-Marifah; Beirut; first edition(in Arabic)
Sadouq, Muhammad bin Ali bin Babouyeh ( 1994). Al-Muqnaq, Institute of Imam Hadi, peace be upon him, Qom, first. (in Arabic)
Saimri, Muffleh bin Hassan (Hossein) ( 1999). Ghaya al-Maram in the description of Islamic laws, Dar al-Hadi, Beirut-Lebanon, I. (in Arabic)
Tabatabayi Seyyed Muhammad Hossein ( 1996). Al-Mizan in Tafsir al-Qur'an, Islamic Publications, Qom, 5th edition. (in Arabic)
Tabarsi, Amin al-Islam, Fazl bin Hasan ( 1993). Majma al-Bayan fi Tafsir al-Qur'an, Publisher: Nasser Khosrow Publications, Tehran, Edition: Third. (in Arabic)
Tantawi, Seyyed Muhammad (Bita). al-Tafsir al-Wasit for the Holy Qur'an, publisher (anonymous). (comprehensive interpretation software). (in Arabic)
Tusi, Abu Jafar, Muhammad bin Hassan (1986). Al-Khalaf, Islamic Publications Office, Qom, I. (in Arabic)
---------------------------- 1986Tahdeeb al-Ahkam, Dar al-Kutub al-Islamiyya, Tehran, print: 4. (in Arabic)
---------------------------- (Beita). Al-Tabyan in Tafsir al-Qur'an, Publisher: Dar Ahya Al-Tarath al-Arabi, Beirut. (in Arabic)
Aamili, Shahid Thani, Zain al-Din bin Ali ( 1989). al-Rawda al-Bahiya fi Sharh al-Lama' al-Dumashqiyya, Davari bookstore, Qom, first. (in Arabic)
-----------------------------(1992)Masalik al-Afham to the revision of Sharia al-Islam, Al-Maarif Islamic Foundation, Qom, first. (in Arabic)
Al-Gharyani, Abd al-Rahman ( 2002); al-Maliki fiqh and adlata; El Rayan Institute; Beirut; first edition(in Arabic)
Fadel Handi, Muhammad bin Hasan ( 1995). Kashf al-Latham and al-Ibham on the rules of al-Ahkam, Islamic Publishing House, Qom, first. (in Arabic)
Fakhr al-Din Razi, Abu Abd Allah Muhammad ibn Omar ( 1999). Mafiyat al-Gheeb, Dar Ahyaya al-Trath al-Arabi, Beirut, III. (in Arabic)
Farahidi, Khalil bin Ahmed ( 1988). Kitab al-Ain, Publisher: Hijrat Publishing House, Qom, second edition. (in Arabic)
Al-Qari, Ali bin Sultan Muhammad ( 2001). Markah al-Mufatih, Dar al-Kutb al-Alamiya, Beirut; second edition(in Arabic)
Al-Qaradawi, Youssef ( 2003). Man Hadi al-Islam Fatawi mazaarih, al-Maktab al-Islami, Beirut, first. (in Arabic)
Qurtobi, Muhammad bin Ahmad (1985). Al-Jamee Lahkam al-Qur'an, Publisher: Nasser Khosrow Publications, Tehran, 1(in Arabic)
Al-Ghazali, Muhammad bin Muhammad Abi Hamed ( 2005); al-Awjiz fi fiqh of al-Imam al-Shafi'i; Al-Maktabeh al-Asriya; Beirut; first edition(in Arabic)
Kalini, Abu Jafar, Muhammad bin Yaqoob ( 2008). Al-Kafi, Dar al-Hadith for printing and publishing, Qom, first. (in Arabic)
Al-Kasani al-Hanafi, Abi Bakr bin Masoud ( 1996); The innovation of the arts in the order of the laws; Dar al-Fakr, Beirut; first edition(in Arabic)
Mahmoud Abd al-Rahman (Without Date). Dictionary of Al-Tirmidhom and Al-Alfaz al-Fiqhiya, 3 volumes, no publisher. (in Arabic)
Mofid, Muhammad bin Muhammad bin Nu'man Akbari (1 1992). Al-Maqna'a, World Congress of Hazara Sheikh Mofid, Qom, I. (in Arabic)
Najafi, Kashif al-Ghita, Hasan bin Jafar bin Khizr ( 2001). Anwar al-Faqaha - Kitab al-Ijara, Kashif al-Ghita Institute, Najaf, first. (in Arabic)
Najafi, Muhammad Hassan ( 1983). Jawaharlal Kalam in the description of the laws of Islam, Dar Ihiya al-Trath al-Arabi, Beirut, 7th. (in Arabic)
Nasa'i, Ahmad bin Ali ( 1990). Al-Sunan Al-Kubara, Dar Al-Kutub Al-Elamiya, Beirut, first. (in Arabic)
Al-Navi, Muhyiddin Abi Zakaria Yahya bin Sharaf ( 2009); Menhaj al-Talbeen and Major al-Muftin; Publisher: Al-Quds Company; Cairo; first edition(in Arabic)