بررسی راهبرد فقهی امر به معروف و نهی از منکر در کاهش آسیب‌های اجتماعی با تأکید بر راهکارهای احیا و ترویج این فریضۀ الهی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، دانشکدۀ الهیات فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشگاه آزاد اسلامی قم،ایران

2 استادیار، دانشکدۀ الهیات فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشگاه آزاد اسلامی قم، ایران

چکیده

هدف دین مبین اسلام تأمین سعادت دنیا و آخرت انسان‌ است، بنابراین خداوند برای رسیدن به این مقصود در همۀ زمینه‌ها دستورهای لازم را در اختیار انسان قرار داده است، و چنانچه هریک از این دستورها و قوانین به‌طور صحیح و کامل در جامعه نهادینه و اجرا شود، در همان راستا موجب کاهش آسیب‌های اجتماعی می‌شود. از آنجا که امر به معروف و نهی از منکر، زمینه‌ساز تربیت سالم اجتماعی است، با ایجاد حس مسئولیت‌پذیری در پیوندهای مختلف اجتماعی، در پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی مؤثر است و نیز با حساسیت عمومی که در برابر گناه دارد، اجازه نمی‌دهد افراد دچار تباهی شوند. ازاین‌رو بسیاری از آسیب‌های اجتماعی به این دلیل در جامعه رواج پیدا می‌کند که این دو واجب مغفول می‌مانند و اقشار مختلف مردم در برابر آسیب‌های اجتماعی احساس بی‌تفاوتی و بی‌مسئولیتی می‌کنند. در این مقاله ضمن بررسی نقش امر به معروف و نهی از منکر به‌عنوان راهبرد فقهی در کاهش آسیب‌های اجتماعی، راهکارهایی برای ترویج و احیای این دو فریضۀ الهی در جامعه ارائه می‌شود. هدف این است که اثر این دو واجب الهی در کاهش آسیب‌های اجتماعی شناسانده شود و همین مسئله سبب عمل کردن و گسترش آن در جامعه می‌شود، در نتیجه ناهنجاری‌ها و کجروی‌ها در جامعه کمرنگ و محو می‌شود. برای این منظور از روش توصیفی تحلیلی و از طریق جمع‌آوری اطلاعات به‌صورت کتابخانه‌ای بهره‌برداری شده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

A Review of Jurisprudential Strategy of Promotion of Good and Prevention of Evil in Reducing Social Injuries; Focusing on Solutions to Revive and Promote this Divine Duty

نویسندگان [English]

  • Thorayya Ghanbari Kermanshahi 1
  • Seyed Mohamad Shafi'i Darabi (Mazandarani) 2
  • Alireza Asgari 2
1 Ph.D Student, Department of Jurisprudence and Principles of Islamic Law, Faculty of Theology, Qom Branch, Islamic Azad University, Qom, Iran
2 Assistant Professor, Department of Jurisprudence and Principles of Islamic Law, Faculty of Theology, Qom Branch, Islamic Azad University, Qom, Iran
چکیده [English]

The purpose of the religion of Islam is to provide the human’s prosperity in this world and the hereafter. Therefore, Allah has provided the human with necessary commands in all areas. If each of these orders and laws are properly and fully implemented, it will lead to the reduction of social injuries. Since promotion of good and prevention of evil set the ground for healthy social education, it is an effective mechanism in preventing social injuries through creating a sense of authority in various social ties. In addition it creates a general sensitivity against sin and prevents deviation. Therefore, many social injuries are spread across the society because these two religious obligations are neglected and the different classes of people feel indifferent and irresponsible against social injuries. This paper, while investigating the role of promotion of good and prevention of evil as a jurisprudential strategy in reducing social injuries, discusses a number of solutions to promote and restore these two divine duties in the community. This study aims at identifying the effect of these two religious obligations in reducing social injuries which will lead to their practicing and promotion. As a result, the abnormalities and deviations in the society will fade and disappear. This research uses descriptive-analytical method and library study to collect data. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Promotion of Good and Prevention of Evil
  • Indifference
  • Responsibility
  • Jurisprudence
  • Social Injuries
  1. ـ قرآن کریم .

    ـ نهج‌البلاغه، نامۀ 53 و خطبۀ 216، ترجمه شهیدی.

    1. ابراهیمی، طالب (1392) . «راهکارهای تقویت و نقش خانواده، مدرسه و جامعه در کاهش آسیب‌های اجتماعی» ، مجلۀ اصلاح و تربیت ، ش 133 ، صفحه 43 تا 48 .
    2. حاجی ده‌آبادی ، محمدعلی (1396) . بررسی فقهی مبانی و مصادیق رویکرد آسیب‌های اجتماعی جرم با تأکید بر اعتیاد به مواد مخدر، فصلنامۀ علمی و پژوهشی اسلام و مطالعات اجتماعی، سال چهارم ، شماره 4 ، صفحه 116 تا 141 .
    3. راغب اصفهانی ، حسین ابن محمد (1388) . مفردات الفاظ قرآن، تهران : چاپ 4 ، انتشارات مرتضوی .
    4. رجائی، غلامعلی (1387) . امام به روایت امام (بازشناسی شخصیت امام از زبان خودش)، تهران : مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره) .
    5. رفیع‌پور، فرامرز (1378) . زندگی و اندیشۀ بزرگان جامعه‌شناسی ، ترجمۀ محسن ثلاثی، تهران : انتشارات علمی .
    6. ستوده ، هدایت‌الله (1383) . آسیب‌شناسی اجتماعی، تهران : آوای نور.
    7. صافی گلپایگانی، لطف‌الله (1390) . راه اصلاح با امر به معروف و نهی از منکر، قم : انتشارات جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیه .
    8. غفاری فر، حسن (1381). نظارت و کنترل اجتماعی ، مجلۀ مطالعات راهبردی زنان ، شماره 17 ، صفحه 90تا 121.
    9. قرشی، سید علی‌اکبر (1365). قاموس قرآن، تهران : انتشارات دارالکتب الاسلامیه .
    10. قاضی شریعت پناهی، ابوالفضل (1383) . حقوق اساسی و نهادهای سیاسی، چ دوازدهم، تهران: میزان .
    11. مجلسی، محمدباقر (1315ق) . بحارالانوار، ج 72، تهران : اسلامیه .
    12. محلاتی، سروش (1375) . «نصیحت ائمۀ مسلمین»، مجله حکومت اسلامی، ش 1، صفحه 189-135.
    13. منوچهری، رحیله و سوده ، منوچهری ، رمیله ، منوچهری ، سوده ، (1396) . نقش امر به معروف و نهی از منکر در پیشگیری از جرم، دومین کنفرانس ملی حقوق ، الهیات و علوم سیاسی ، شیراز.
    14. موحدی، محسن (1388). «راهبردها و راهکارهای رسانه‌ای انس با قرآن در شرایط نرم»، نشریه مطالعات قرآن و حدیث، شماره5 ، صفحه 29تا 64 .
    15. نظری‌زاده، مرضیه ، خلیلیان ، محسن ، (1397) . تأثیر رسانه در مقبولیت و اجرای امر به معروف و نهی از منکردر جامعه ، نشریه پژوهش نامه تاریخ ، سیاست و رسانه ، شماره 2 ، صفحه 293 تا 304 .
    16. ولیدی، محمدصالح (1388). «پیشگیری از جرم در آموزه‌های اسلامی»، فصلنامۀ مطالعات پیشگیری از جرم ، مطالعات پیشگیری ازجرم ، سال چهارم، شماره 11، صفحه 27 تا 44 .
    17. ولد بیگی، جهانگیر (1396). ترجمه المفردات فی غریب القرآن، کردستان: انتشارات آراس .

    References

    - The Holy Quran(in Arabic)

    - Nahj al-Balaghah, letter 53, Sermon 216, translated by Shahidi. Nahj al-Balaghah Letter 53 Martyr  Shahidi  Translation (in Arabic)

    - Ibid, translated by Shahidi(in Arabic)

    1. Ebrahimi, Talib (2013). Strategies for strengthening and the role of family, school and society in reducing social harms, Journal of Correction and Education, No. 133. (in Persain)
    2. Ghaffarifar, Hassan (2002). Journal of Women's Strategic Studies. (in Persain)
    3. Ghorashi, Seyed Ali Akbar (1986). Quran Dictionary, Tehran, Islamic Library Publications. (in Persain)
    4. Haji Dehabadi, Mohammad Ali (1396). “Jurisprudential study of the principles and examples of the approach to social harms of crime with emphasis on drug addiction”, Quarterly Journal of Islam and Social Studies. (in Persain)
    5. Judge Shariat Panahi, Abolfazl (2004). Constitutional Law and Political Institutions, Tehran: Mizan Publications, Ch 12. (in Persain)
    6. Manouchehri, Rahileh and Soodeh Manouchehri , Ramileh , Manouchehri , Soodeh (1396). The role of enjoining the good and forbidding the evil in crime prevention, (in Persain)
    7. Movahedi, Mohsen (2009). “Strategies and media strategies of Anas with the Quran in soft conditions”, Quran and Hadith Studies, No. 1 & 5. (in Persain)
    8. Mahallati, Soroush (1996). “Advice of Muslim Imams”, Journal of Islamic Government, First Issue, Fall 75, pp. 135-189. (in Persain)
    9. Majlisi, Mohammad Baqer (1315 AH). Baharalanvar, Vol. 72, Tehran: Islamic Publications. (in Arabic)
    10. Nazarizadeh, Marzieh (1397). The effect of media on the acceptance and implementation of the commandment of the good and the prohibition of the bad. (in Persain)
    11. Ragheb Isfahani, Hussein Ibn Mohammad (1412). Quranic Words, Beirut Publications. (in Arabic)
    12. Rafipour, Faramarz (1999). Life and Thought of Sociological Elders, translated by Mohsen Thalasi, Tehran: Scientific Publications. (in Persain)
    13. Rajaei, Gholam Ali (2008). Imam according to Imam (narration of Imam's personality from his own language), Tehran: Institute for Organizing and Publishing Imam Khomeini's Works. (in Persain)
    14. Safi Golpayegani, Lotfollah (2011). The way of reform by enjoining the good and forbidding the evil, Qom: Publications of the Seminary Teachers Associatio. (in Persain)
    15. Sotoudeh, Hedayatullah (2004). Social Pathology, Tehran: Avae Noor Publications. (in Persain)16. Validi, Mohammad Saleh (2009). “Crime Prevention in Islamic Teachings”, Quarterly Journal of Crime Prevention Studies. (in Persain)
    16. Valad Beigi, Jahangir (1396). Translation of the words in Gharib Al-Quran, Sanandaj Pub (in Arabic)