بررسی ضمان کار بر مبنای قواعد فقهی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار، گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشکدۀ الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

2 دانشیار، گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشکدۀ الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

چکیده

کار و فعالیت انسان عنصر مهمی در چرخۀ تولید و اقتصاد هر جامعه محسوب می‌شود. به‌طوری که اگر در کارکرد نیروی انسانی یک جامعه اختلال ایجاد شود، اقتصاد و چرخۀ تولید دچار آسیب جدی خواهد شد. یکی از مسائل مهمی که در حقوق اسلام در زمینۀ نیروی کار انسان مطرح شده، مسئلۀ محروم کردن شخصی از کار و تحصیل درآمد و لزوم جبران خسارت ناشی از آن است. اکثر فقهای متقدم در اتلاف نیروی کار انسان، ضمان را ثابت نمی‌دانند. منتهی برخی از فقهای معاصر در این زمینه، به ضمان حکم داده‌اند. لذا در این مقاله با روش توصیفی - تحلیلی این موضوع ارزیابی خواهد شد و با تحلیل و بررسی نظریات فقها، قانون‌های موجود، آرای محاکم و استناد به قواعد مسلّم فقهی این نتیجه حاصل ‌شده است که اگر شخص محروم‌شده از اشتغال، به‌طور متعارف دارای کسب‌وکار و درآمد باشد، کسی که مانع کار او شده، به نسبت ایام محرومیت، ضامن و مسئول جبران خسارت است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Examining the Work Guarantee Based on Jurisprudential Rules

نویسندگان [English]

  • Zohre Hajian Forushani 1
  • Abdolhossein Rezaie Rad 2
1 Assistant Professor, Department of Jurisprudence and Principles of Islamic Law, Faculty of Theology & Islamic Studies, Shahid Chamran University of Ahvaz, Ahvaz, Iran
2 Associate Professor, Department of Jurisprudence and Principles of Islamic Law, Faculty of Theology & Islamic Studies, Shahid Chamran University of Ahvaz, Ahvaz, Iran
چکیده [English]

Human work and activity as an important element have a significant role in the production cycle and economy of any society and if it is disrupted, the whole economy and production cycle will be harmed seriously. Depriving a person of work and income and the necessity of compensation for its damage is among the issues in Islamic law in the field of human labor. Most of the earlier jurists do not consider a fix guarantee for wasting human labor. However, some contemporary jurists have decreed in favor of the guarantee in this regard. Therefore, using a descriptive-analytical method, this article has evaluated this issue. Then, the opinions of the jurists, the existing laws, the judgments of the courts, and the invocation of certain jurisprudential rules have been analyzed and examined, and it has been concluded that the one who deprives a person of normal business and income of employment is responsible for compensation for the damages based on the days of deprivation.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Guarantee
  • Labor Force
  • Jurisprudential Rules

مراجع

  1. آخوند خراسانی، محمد کاظم (1406 ق). حاشیة المکاسب، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
  2. آشوری، محمد (1384).آیین دادرسی کیفری، چ دهم، تهران: سمت.
  3. اراکی، محمد علی (1415 ق). کتاب البیع (للأراکی)، قم: مؤسسۀ در راه حق.
  4. اصغری آق‌مشهدی، فخرالدین؛ جعفری، حمیدرضا (1382). مطالبۀ خسارت مازاد بر دیه، پژوهشنامۀ علوم انسانی و اجتماعی، سال سوم، شمارۀ نهم و دهم: 13 - 29.
  5. اصفهانی (کمپانی)، محمد حسین (1409 ق).الإجارة (للأصفهانی)، چ دوم، قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیۀ قم.
  6. ــــــــــــــــــــــــــــــــــ (1418 ق). حاشیة کتاب المکاسب، قم: أنوار الهدی.
  7. امامی، سید حسن (1373). حقوق مدنی، چ سیزدهم، تهران: کتابفروشی اسلامیه.
  8. امامی خوانساری، محمد (بی‌تا). الحاشیة الثانیة علی المکاسب، بی‌جا: بی‌نا.
  9. انصاری شیرازی، قدرت‌الله (1429 ق). موسوعه احکام الاطفال و ادلتها، قم: مرکز فقهی ائمۀ اطهار(ع).
  10. انصاری، محمد علی (1385).الموسوعه الفقهیه المیسره، قم: مجمع الفکر الاسلامی.
  11. انصاری، مرتضی (شیخ انصاری) (1416 ق).  فرائد الاصول، قم: مؤسسه النشر الاسلامی.
  12. ایروانی، علی (1406 ق). حاشیة المکاسب، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
  13. باریکلو، علیرضا (1382). جبران خسارت بدنی در فقه اسلامی، مجلۀ مطالعات اسلامی، دورۀ ؟، شمارۀ 61: 13 - 39.
  14. تبریزی، جوادبن‌ علی (1416 ق).إرشاد الطالب إلی التعلیق علی المکاسب، چ سوم، قم: مؤسسۀ اسماعیلیان.
  15. ترحینی عاملی، سید محمد حسین (1427 ق). الزبدة الفقهیة فی شرح الروضة البهیة، چ چهارم، قم: دارالفقه للطباعة و النشر.
  16. جبعی عاملی، زین‌الدین‌بن علی (شهید ثانی) (1412 ق).الروضه البهیه فی شرح اللمعه الدمشقیه، شارح سلطان العلما، قم: انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی.
  17. ــــــــــــــــــــــــــــ (1413 ق). مسالک الأفهام إلی تنقیح شرائع الإسلام، قم: مؤسسة المعارف الإسلامیة.
  18. حر عاملی، محمدبن حسن (1409 ق). وسائل الشیعه، قم: مؤسسۀ آل‌البیت(ع).
  19. حسینی حائری، سید کاظم (1423 ق). فقه العقود، چ دوم، قم: مجمع اندیشۀ اسلامی.
  20. حسینی شیرازی، سید محمد (1413 ق).الفقه، القواعد الفقهیة، لبنان: مؤسسۀ امام رضا(ع).
  21. حسینی میلانی، سید محمد هادی (1395 ق). محاضرات فی فقه الإمامیة - کتاب البیع، مشهد: مؤسسۀ چاپ و نشر دانشگاه فردوسی.
  22. حسینی روحانی، سید صادق (1429 ق). منهاج الفقاهة، چ پنجم، قم: انوار الهدی.
  23. ـــــــــــــــــــــــــــ (1412 ق). فقه الصادق، قم: دارالکتاب - مدرسۀ امام صادق(ع).
  24. ـــــــــــــــــــــــــــ (1425 ق). التعلیقات علی شرائع الإسلام، چ ششم، قم: انتشارات استقلال.
  25. خلخالی، سید محمد مهدی (بی‌تا). فقه الشیعة - کتاب الإجارة، تهران: انتشارات منیر.
  26. زراعت، عباس (1386).آیین دادرسی کیفری، چ سوم، تهران: فکرسازان.
  27. سبزواری، سید عبدالأعلی (1413 ق). مهذّب الأحکام. چ چهارم، قم: مؤسسۀ المنار.
  28. سیستانی، سید علی (1417 ق). منهاج الصالحین، چ پنجم، قم: دفتر حضرت آیت‌الله سیستانی.
  29. سیوری حلی، مقدادبن عبدالله (1404 ق).التنقیح الرائع، قم: کتابخانۀ آیت‌الله مرعشی نجفی.
  30. شوشتری، محمد تقی (1406 ق). النجعة فی شرح اللمعة، تهران: کتابفروشی صدوق.
  31. شهیدی تبریزی، میرزا فتاح (1375 ق). هدایة الطالب إلی أسرار المکاسب. تبریز: چاپخانۀ اطلاعات.
  32. صدر، سید محمد (1420 ق). ماوراء الفقه، لبنان: دارالأضواء للطباعة و النشر و التوزیع.
  33. صیمری، مفلح‌بن حسن (1420 ق). غایة المرام فی شرح شرائع الإسلام، بیروت: دارالهادی.
  34. طباطبایی حائری، سید علی (1409 ق). الشرح الصغیر فی شرح مختصر النافع - حدیقة المؤمنین، قم: انتشارات کتابخانۀ آیت‌الله مرعشی نجفی قدس سره.
  35. ـــــــــــــــــــــــــــــ (1418 ق). ریاض المسائل، قم: مؤسسۀ آل‌البیت(ع).
  36. طباطبایی حکیم، سید محسن (بی‌تا). نهج الفقاهة، قم: انتشارات 22 بهمن.
  37. طباطبایی قمی، سید تقی (1413 ق). عمدة المطالب فی التعلیق علی المکاسب، قم: کتابفروشی محلاتی.
  38. ـــــــــــــــــــــــــ (1423 ق). الغایة القصوی فی التعلیق علی العروة الوثقی - کتاب الإجاره، قم: انتشارات محلاتی.
  39. طباطبایی یزدی، سید محمد کاظم (1421 ق). حاشیة المکاسب، چ دوم، قم: مؤسسۀ اسماعیلیان.
  40. طبسی، نجم‌الدین (بی‌تا الف). السجن و النفی فی مصادر التشریع الإسلامی، قم: بوستان کتاب.
  41. ــــــــــــــــ (بی‌تا ب). موارد السجن فی النصوص و الفتاوی، قم: انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزۀ علمیۀ قم.
  42. طوسی، محمدبن حسن (شیخ طوسی) (1407 ق). تهذیب الاحکام، چ چهارم، تهران: دارالکتب الاسلامیه.
  43. عراقی، آقا ضیاء‌الدین (1421 ق). حاشیة المکاسب (تقریرات للنجم‌آبادی)، قم: انتشارات غفور.
  44. علامه حلی، حسن‌بن یوسف‌بن مطهر (1413 ق). قواعد الأحکام فی معرفة الحلال و الحرام، قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیۀ قم.
  45. فاضل لنکرانی، محمد (1424 ق). تفصیل الشریعة – الإجارة، قم: مرکز فقهی ائمۀ اطهار(ع).
  46. ـــــــــــــــــــــ (1429 ق). تفصیل الشریعة - الغصب، إحیاء الموات، المشترکات و اللقطة، قم: مرکز فقهی ائمۀ اطهار(ع).
  47. فخرالمحققین، محمدبن حسن‌بن یوسف (1387 ق). إیضاح الفوائد فی شرح مشکلات القواعد، جلد 4، قم: مؤسسۀ اسماعیلیان.
  48. فصیح‌زاده، علیرضا (1390). تفویت منفعت و مبانی ضمان‌آوری آن، فصنامۀ حقوق، دورۀ 41، شمارۀ 11: 259 - 277.
  49. کاتوزیان، ناصر (1389). الزام‌های خارج از قرارداد، چ نهم، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
  50. کرمی، سکینه (1391). تحلیل فقهی - حقوقی خسارت ناشی از تفویت منفعت، پژوهش‌های فقه و حقوق اسلامی، سال هشتم، شمارۀ 29: 97 - 114.
  51. کلانتری خلیل‌آبادی، عباس؛ سعادت، صالح (1392). قاعدۀ ضمان منافع با تکیه بر آرای امام خمینی، نشریۀ فقه و حقوق اسلامی، سال چهارم، شمارۀ هفتم: 177 - 203.
  52. گلپایگانی، سید محمد رضا (1399 ق). بلغة الطالب فی التعلیق علی بیع المکاسب، قم: چاپخانۀ خیام.
  53. محقق اردبیلی، احمدبن محمد (1403 ق). مجمع الفائدة و البرهان فی شرح إرشاد الأذهان، قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیۀ قم.
  54. محقق حلی، نجم‌الدین جعفربن حسن (1408 ق). شرائع الإسلام فی مسائل الحلال و الحرام، چ دوم، قم: مؤسسۀ اسماعیلیان.
  55. محقق کرکی، علی‌بن حسین (1414 ق). جامع المقاصد، چ دوم، قم: مؤسسۀ آل‌البیت(ع).
  56. مروج جزائری، سید محمد جعفر (1416 ق). هدی الطالب، قم: مؤسسة دارالکتاب.
  57. مغنیه، محمد جواد (1421 ق). فقه الإمام الصادق(ع)، چ دوم، قم: مؤسسۀ انصاریان.
  58. مکارم شیرازی، ناصر (1411 ق). القواعد الفقهیة، چ سوم، قم: مدرسۀ امام امیرالمؤمنین(ع).
  59. ــــــــــــــــــــ (1425 ق). أنوار الفقاهة - کتاب البیع، قم: انتشارات مدرسة الإمام علی‌بن ابی‌طالب(ع).
  60. موسوی بجنوردی، السید حسن (1391 ق). القواعد الفقهیه، چ دوم، نجف: مطبعه الآداب.
  61. موسوی خمینی، سید روح‌الله (امام خمینی) (1421ق). کتاب البیع، تهران: مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام خمینی قدس سره.
  62. ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ (1418 ق). کتاب البیع (تقریرات للخرم‌آبادی)، قم: مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام خمینی قدس سره.
  63. موسوی خویی، سید ابوالقاسم (1412 ق). منهاج الفقاهة فی المعاملات، تقریرات محمد علی توحیدی، بیروت: دارالهادی.
  64. ــــــــــــــــــــــــــــــ (بی‌تا الف). مصباح الفقاهة (المکاسب)، بی‌جا: بی‌نا.
  65. ــــــــــــــــــــــــــــــ (بی‌تا ب). المستند فی شرح العروة الوثقی، بی‌جا: بی‌نا.
  66. ـــــــــــــــــــــــــــــ (1418 ق). موسوعة الإمام الخوئی، قم: مؤسسة إحیاء آثار الإمام الخوئی ره.
  67. نایینی، میرزا محمد حسین؛ عراقی، آقا ضیاء‌الدین (1421 ق). الرسائل الفقهیة (تقریرات، للنجم‌آبادی)، قم: انتشارات مؤسسۀ معارف اسلامی امام رضا(ع)
  68. نایینی، میرزا محمد حسین (1373 ق).منیة الطالب، تهران: المکتبة المحمدیة.
  69. ــــــــــــــــــــــــــ (1413 ق).المکاسب و البیع، قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعۀ مدرسین حوزۀ علمی قم.
  70. نجفی، محمد حسن(1404 ق). جواهر الکلام، بیروت: دارالإحیاء التراث العربی.
  71. وجدانی فخر، قدرت‌الله (1426 ق).الجواهر الفخریة فی شرح الروضة البهیة، قم: انتشارات سماء قلم.
  72. هاشمی شاهرودی، سید محمود (1423 الف). موسوعة الفقه الإسلامی طبقا لمذهب أهل البیت(ع)، قم: مؤسسۀ دایرة‌المعارف فقه اسلامی بر مذهب اهل بیت(ع).
  73. ــــــــــــــــــــــــــــــ (1423 ب). قرائات فقهیه معاصره، قم: مؤسسۀ دائرة‌المعارف فقه اسلامی بر مذهب اهل بیت(ع).
    1. Akhund Al-Khurasani, M. (1987). Hashiye Al-Makaseb. Tehran: Ministry of Islamic Guidance. (in Arabic)
    2. Ansari Shirazi, G. (1429 AH). Mosou'at Ahkam al-atfal & Adelateha. Qom, the jurisprudential center of the Imams. (in Arabic)
    3. Ansari, M. (1416). Faraid al-osul (14th ed.). Qom: Islamic Publication Office. (in Arabic)
    4. Ansari, M.A. (1385). Mosou'at al-feghiat al-meisarah. Qom, Islamic Thought Association. (in Arabic)
    5. Araki, M.A. (1415 AH). Ketabal-Bei`a(for Araki). Qom, Institute for the Right. (in Arabic)
    6. Asghari Aqamshahdi, F; Jafari, H.A (2003). Demand for excess damages. Journal of Humanities and Social Sciences. Third Year, Ninth and Tenth Numbers, pp. 13-29. (in Persian)
    7. Ashouri, M. (2005). Criminal Procedure. Tehran, Samat, tenth edition. (in Persian)
    8. Barikloo, A.R. (2003). Compensation for bodily harm in Islamic jurisprudence. Journal of Islamic Studies, No. 61, pp. 13-39. (in Persian)
    9. Fadhil Lankarani, M (1424 AH). Tafsil al-Sharia –Al-ajare. Qom, the jurisprudential center of the pure Imams (AS). (in Arabic)

      i.               References

10. Fadhil Lankarani, M (1429). Tafsil al-Shari'a – al-ghasb &…, Qom, the jurisprudential center of the pure Imams (AS). (in Arabic)

11. Fasihzadeh, A.R (1390). Benefit denial and its guarantee principles. Journal of Law, Volume 41, Number 11, pp. 259-277. (in Persian)

12. Golpayegani, S.M.R (1399 AH). Balghat al-taleb fi taaligh ala al-makaseb. Qom, Khayyam Printing House. (in Arabic)

13. Hashemi Shahroudi, S.M (1423 AH (A). Al-Mosoo’a al-islami according to the religion of the Ahl al-Bayt (AS). Qom, Encyclopedia of Islamic jurisprudence on the religion of Ahl al-Bayt. (in Arabic)

14. ------------------------------- (1423 AH (b)). Ghera’at al- feghiya mo’aasera. Qom, Encyclopedia of Islamic jurisprudence on the religion of Ahl al-Bayt. (in Arabic)

15. Hor Amoli, M.  (1409 AH). Vasail Al-Shia Ela Tahsil Maqasid Al-Sharia. Qom: Al Al-Beit Institute. (in Arabic)

16. Hosseini Haeri, S.K (1423 AH). Fiqh al-oghood. Qom, Islamic Thought Association, second edition. (in Arabic)

17. Hosseini Milani, S.M.H (1395 AH). Al-Mohazerat fi Fegh Imamia-Ketabal-Bei`a, Mashhad, Ferdowsi University Publishing Institute(in Arabic).

18. Hosseini Rohani, S. (1412). Fiqh al-Sadegh. Qom: Imam Sadegh School. (in Arabic)

19. ------------------------  (1429). Minhaj al-Fiqh. Qom, Anwar al-Huda, fifth edition. (in Arabic)

20. Hosseini Shirazi, M. (1993). Al-Qavaed Al-Feqhiyeh. Beirut: Imam Reza Institute. (in Arabic)

21. Hosseini Shirazi, S.S (1425 AH). Al-Ta'alighat ala al-sharaye'ao al-islam. Qom, Esteghlal Publications, sixth edition. (in Arabic)

22. Imami Khansari, M. (n.d.). Al-hashiya al-thania ala al-makasib. no place: no publication. (in Arabic)

23. Imami, S.H. (1994). Civil Rights. TehranIslamic Bookstore, 13th edition. (in Arabic)

24. Iraqi, A (1421 AH).Hashiye al-makaseb. Qom, Ghafoor Publications. (in Arabic)

25. Irvani, A. (1406). Hashieh al-makaseb. Tehran: Ministry of Culture and Islamic Guidance. (in Arabic)

26. Isfahani (Company), M.H. (1409 AH). Al-Ejareh (for Isfahan). Qom, Islamic Publications Office affiliated with the Society of Teachers of the Seminary of Qom, second edition. (in Arabic)

27. Isfahani (Company), M.H. (1418). Hashiya ala al-makasib. Qom, Anvar al-hoda Institute. (in Arabic)

28. Jabaei Ameli, Z (1997). Masalek Al-Afham Ela Tanghih Al-Sharayeh Al-Eslam. Qom: Insititue of Al-maaref Al-Islamieh. (in Arabic)

29. Jabai Ameli, Z. (Shahid Thani) (1412 AH).al-Rozat al-Bahiyya. Commentator: Sultan al-Ulama, Qom, Islamic Propaganda Office Publications. (in Arabic)

30. Kalantari Khalilabadi, A; Saadat, S (1392). Rule of guarantee of interests based on the views of Imam Khomeini, Journal of Islamic Jurisprudence and Law, Fourth Year, Number 7, pp. 177-203.(in Persian)

31. Karami, S (1391). Jurisprudential-legal analysis of the damage caused by the distribution of benefits. Research in Islamic Jurisprudence and Law, Year 8, No. 29, pp. 97-114.(in Persian)

32. Katozian, N (1389). Non-contractual requirements. Tehran, University of Tehran, ninth edition.(in Persian)

33. Khalkhali, S.M.M (n0 d), Al-Fegh al-Shiite- Ketab al-ejareh. Tehran, Munir Publishing Cultural Center. (in Arabic)

34. Makarem Shirazi, N (1411). Al-Qavaed Al-Feqhiyeh. Qom, School of Imam Amir al-Mu'minin (AS), third edition. (in Arabic)

35. Makarem Shirazi, N (1425 AH).Anvar al-feghahat. Qom, Imam Ali Madrasa Publications, Ali Ibn Abi Talib (AS). (in Arabic)

36. Mohaqeq Ardabili, A (1403 AH).Majma al-faede & al-borhan. Qom, Islamic Publications Office affiliated with the Qom Seminary Teachers Association. (in Arabic)

37. Mohaqeq Halli, N (1408 AH). Shareyea al-islam fi masael halal & haram. Qom, Ismailian Institute, second edition. (in Arabic)

38. Mohaqeq Karaki, A. (2008). Jamea Al-Maqased. Qom: Aal Al-Beyt Institute. (in Arabic)

39. Moravvej Jazairi, S.M.J (1416 AH). Hoda al-taleb. Qom Bookstore Foundation. (in Arabic)

40. Mousavi Bojnurdi, H. (2004). Al-Qavaed Al-Feqhiyeh. Najaf: Matba'at ah-adab. (in Arabic)

41. Mousavi Khoei, A. (No date). Mesbah Al-Feqahe. No Publication. (in Arabic)

42. Mousavi Khoei, S.A (1412 AH). Menhaj al-fghaha. Narrator: Mohammad Ali Tawhidi, Beirut, Dar al-Hadi. (in Arabic)

43. Mousavi Khoei, S.A (no d). Misbah al-Fiqh (gains). (no place). (in Arabic)

44. ------------------------ (1418 AH). Mosoo’a Imam Al-Khoi. Qom, the Institute for the Revival of the Works of Imam al-Khoei. (in Arabic)

45. Mousavi Khoi, Sayyid Abu al-Qasim (no d). Mostanad fi Sharh al-Urwa al-Wathqa. (no place). (in Arabic)

46. Mousavi Khomeini, R. (2000). KetabAl-Bei`a. Tehran: Imam Khomeini’s Works Institute. (in Arabic)

47. ----------------------------- (2000). KetabAl-Bei`a. Tehran: Imam Khomeini’s Works Institute. (in Arabic)

48. Mughniyeh, M. (2001). Feqh Al-Imam Al-Sadiq. Qom: Ansarian Institute. (in Arabic)

49. Naini, M.M.H (1373 AH). Monyato al-taleb. Tehran, Mohammadi Library. (in Arabic)

50. Naini, M.M.H (1413 AH). Al-Makaseb & al-bey’a. Qom, Islamic Publications Office affiliated with the Qom Seminary Teachers Association. (in Arabic)

51. Naini, M.M.H ;Iraqi, A.Z (1421 AH). Al-Rasael al-feghiye (lectures, for Najm Abadi). Qom, Imam Reza (AS) Institute of Islamic Education Publications. (in Arabic)

52. Najafi, M. (1401 AH). Javaher Al-Kalam Al-Ahkam Fi Sharh Sharayeh Al-Islam. Beirut: Dar Al-ehya Toras Arabi. (in Arabic)

53. Sabzevari, A. (1992). Mohzab Al-Ahkam. Qom: Al-Menar Institute. (in Arabic)

54. Sadr, S.M (1420). Ma vara al-feqh. Lebanon, Dar Al-Azwa 'for printing, publishing and distribution. (in Arabic)

55. Seimari, M (1420 AH), Ghayat al-maram fi sarh sharaye'a al-islam. Beirut, Dar Al-Hadi. (in Arabic)

56. Shahidi Tabrizi, M.F (1375 AH). Hedayat al-taleb ela asrar al-makaseb. Tabriz, Information Printing House. (in Arabic)

57. Shushtari, M.T (1406 AH).Al-Naj'at fi sarh al-lom'a. Tehran, Sadough Bookstore. (in Arabic)

58. Sistani, S.A (1417 AH). Minhaj Al-Saleheen. Qom, Office of Ayatollah Sistani, fifth edition. (in Arabic)

59. Sivari Helli, M (1404 AH). Al-Tanghi'a al-rae'a Qom, Library of Ayatollah Marashi Najafi. (in Arabic)

60. Tabasi, N (no d). Al-Sejn & al-nafy fi al-masader al-tashri'a al-islami. Qom, Book Garden. (in Arabic)

61. Tabasi, N (no d). Mavared al-sejn fi al-nosoos & al-fatavi. Qom, Publications of the Office of Islamic Propaganda of the Seminary of Qom. (in Arabic)

62. Tabatabaei Yazdi , M. (1421 AH). Hashiye Al-Makaseb. Qom: Esmailian Institute. (in Arabic)

63. Tabatabai Haeri, S.A (1409 AH). Sarh al-saghir fi sharh mokhtasar al-nafe'a. Qom, Ayatollah Marashi Najafi Quds Library Publications. (in Arabic)

64. Tabatabai Haeri, S.A (1418 AH). Riyadh al-masa'al. Qom, Al-Bayt Institute (AS). (in Arabic)

65. Tabatabai Hakim, S.M (?). Nahj al-feghaha. Qom, 22 Bahman Publications. (in Arabic)

66. Tabatabai Qomi, S.T (1413 AH). Omdat al-mataleb fi alta'aligh ala al-makaseb. Qom, Mahallati Bookstore. (in Arabic)

67. Tabatabai Qomi, S.T (1423 AH).Al-ghayat al-ghosva fi al-ta'aligh ala al-orvat al-vosgha. Qom, Mahallati Publications. (in Arabic)

68. Tabrizi, J. (1416 AH). Ershad al-taleb ela al-ta'aligh ala al-makaseb. Qom, Ismailian Institute, third edition. (in Arabic)

69. Tarhini Ameli, S.M.H (1427 AH), Al-Zobda al-Fiqhiyyah fi Sharh al-Rawdah al-Bahiyya, Qom, Dar al-Fiqh for printing and publishing, fourth edition. (in Arabic)

70. Tousi, A(Sheikh Tousi). (1946). Al-Tahdhib. Tehran: Islamic Bookstore. (in Arabic)

71. Vojdani Fakhr, GH (1426 AH). Al-Jawahir Al-Fakhriya fi sarhe Al-Rawdah Al-Bahiya. Qom, Sama Qalam Publications. (in Arabic)

72. Zera'at, A (1386). Code of Criminal Procedure. Tehran, Fekrsazan, third edition. (in Persian)

مجله علمی
دوره 17، شماره 1
فروردین 1400
صفحه 227-259

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 24 اردیبهشت 1398
  • تاریخ بازنگری: 03 آذر 1398
  • تاریخ پذیرش: 03 آذر 1398

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار