بازپژوهشی مستندات فقهی ممنوعیت ازدواج مسلم با غیرمسلم

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری تخصصی فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه آزاد اسلامی زاهدان

2 استادیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه آزاد اسلامی یاسوج

چکیده

مسئلۀ ازدواج یکی از حساس‌ترین ، اجتماعی‌ترین و نهادی‌ترین برنامه‌های مدنی هر فرهنگ و ملت است. بر همین اساس، شکل‌گیری قرارداد وعقد ازدواج امری تشریفاتی و عقدی دارای ضوابط خاص محسوب می‌شود. در قانون‌های و مقررات فقهی اسلامی نیز، شرایط و ویژگی‌های خاصی برای این قرارداد تشریفاتی در نظر گرفته شده که از جملۀ این مباحث، چگونگی و حکم ازدواج مسلمان با غیرمسلمان است. نظریۀ مشهور فقها، این بوده که زن مسلمان در هیچ شرایطی حق ازدواج با مرد غیرمسلمان را ندارد و همچنین مرد مسلمان هم نمی‌تواند به‌صورت دائم با زن غیرمسلمان ازدواج کند. البته در صورت ازدواج غیردائم مرد مسلمان با زن غیرمسلمان و پیدا شدن فرزند، بچه ملحق به مرد مسلمان است. در خصوص مستندات فقهی این مسئله دیدگاه‌های مخالفی مطرح شده و ابهامات و سؤالاتی چند در بین است. مقالۀ حاضر به روش توصیفی - تحلیلی محتوایی و با ابزار کتابخانه‌ای و داده‌های مطالعاتی و فیش‌های تحقیقاتی، مستندات فقهی مسئلۀ مزبور را بازپژوهش کرده و به سؤالات چندی در این زمینه پاسخ داده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A Review of the Jurisprudential Documents of the Prohibition of a Muslim Marrying a Non-Muslim

نویسندگان [English]

  • Parviz Moradqoli 1
  • Ali Alebuyeh 2
1 Ph.D Student in Jurisprudence and Principles of Islamic Law, Islamic Azad University, Zahedan Branch, Iran
2 Assistant Professor at Jurisprudence and Principles of Islamic Law, Islamic Azad University, Yasuj Branch, Iran
چکیده [English]

Marriage is one of the most sensitive, fundamental, and social programs of every culture and nation. Accordingly, the marriage formation, agreement and contract are ceremonial affairs with special rules and regulations. Islamic jurisprudential rules and regulations have also specified certain conditions for this ceremonial contract. Among these issues is the circumstance and the rule for a Muslim marrying a non-Muslim. The famous theory of the jurisprudents holds that: A Muslim woman does not have the right to marry a non-Muslim man under any circumstances. And also, the Muslim man cannot marry permanently a non-Muslim woman. Of course, in the case of a temporary marriage of a Muslim man and a non-Muslim woman and the birth of a child, the child is attached to the Muslim man. There are very controvertial views, questions, and doubts regarding the jurisprudential evidences of this matter. The present paper, using a descriptive content-analysis methodology, library tools, research data and notes reviews the jurisprudential documents of this matter and answers a number of questions in this regard.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Marriage
  • the People of the Book (Ahl al-Kitab)
  • Non-Muslim
  • Jurisprudential Documents
  • Marriage Prohibition

مراجع

  1. ابراهیمی، محمد (1377). ازدواج با بیگانگان، تهران: مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزۀ علمیۀ قم.
  2.  ابن‌براج، عبدالعزیز، (1408 ق). المهذب، سلسله الینابیع الفقهیه، جلد 18، بیروت: الدارالسلامیه، مؤسسه فقه الشیعه.
  3. ابن‌حمزه، سید محمود مرعشی (1408 ق). الوسیله، قم: منشورات مکتبه آیت‌الله مرعشی.
  4.  اصفهانی، ابوالحسن (بی‌تا). وسیله النجاه، بی‌جا، بی‌تا.
  5. ابن‌قیم الجوزیه، شمس‌الدین ابوعبدالله محمد (1381 ق/1961). احکام اهل الذمه، ج 1 و 2، دمشق: مطبعه جامعه دمشق، الطبعه الاولی.
  6. بدران، ابوالعینین (بی‌تا). الفقه المقارن لاحوال الشخصیه، جلد 1، بیروت: دارالنهضه العربیه.
  7. حر عاملی، محمد حسن (بی‌تا). وسایل الشیعه الی تحصیل مسائل الشریعه، ج 11، 14، 17، 18، بیروت: دارالاحیاء التراث العربی.
  8. حلی، حسن‌بن یوسف (1420 ق). تحریر الاحکام الشریعه، تحقیق ابراهیم بهاری، قم: مؤسسه الامام الصادق.
  9. ____ـــــــ (1410 ق). ارشاد الاذهان الی احکام الایمان، قم: نشر اسلامی.
  10. ____ (بی‌تا). مختلف الشیعه فی احکام الشریعه، تهران: مکتبیه نینوی.
  11. ____(بی‌تا). قواعد الاحکام، جلد 2، قم: منشورات الرضی.
  12. خویی، ابوالقاسم (1403 ق). معجم رجال الحدیث، جلد 7، بیروت: دارالزهراء.
  13. خویی، ابوالقاسم (1393). منهاج الصالحین، جلد 2، چ دوم، تهران: مکتب لطفی.
  14. زمخشری، محمودبن عمربن محمد (1389). تفسیر کشاف، تهران: انتشارات ققنوس.
  15. سلار، بن عبدالعزیز (1414 ق). المراسم العلویه، بیروت: دارالحق.
  16. سید مرتضی (شریف مرتضی)، علی‌بن الحسین موسوی (1391 ق). انتصار، نجف اشرف: المطعبه الحیدریه.
  17. شافعی، محمدبن ادریس، (بی‌تا). الأم، جلد 5، به کوشش زهری النجار، بیروت: دارالمعرفه.
  18.  صفائی، سیدحسن؛ امامی، اسدالله (1391). حقوق خانواده، چ سی و سوم، تهران: نشر میزان.
  19. صدوق، علی ابن محمد بابویه (بی‌تا). علل الشرایع، جلد 2، بیروت: دارالمرتضی.
  20.  طباطبایی، محمد حسین (1363). المیزان فی تفسیر القرآن، ترجمۀ موسوی همدانی، قم: جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیه قم دفتر انتشارات اسلامی.
  21. طوسی، محمد (شیخ طوسی) (1400 ق). النهایه، بیروت: دارالکتاب العربی.
  22. فخرالمحققین، محمدبن حسن (1389). ایضاح الفوائد فی شرح اشکالات القواعد، جلد 3، تهران: مؤسسۀ اسماعیلیان.
  23.  کاظم‌زاده، علی (1382). تفاوت حقوق زن و مرد در نظام حقوق ایران، تهران: میزان.
  24.  کاتوزیان، ناصر (1379). حقوق مدنی (خانواده)، تهران: نشر دادگستر.
  25. کاسانی، ابوبکر (1406 ق). بدائع الصنایع فی ترتیب الشرایع: دارالکتب العلمیه.
  26. محقق حلی، جعفربن حسن (1409 ق). شرایع الاسلام فی مسائل الحلال و الحرام، چ دوم، تهران: انتشارات انقلاب.
  27. مجلسی، محمد باقر (1403 ق). بحارالانوار، چ دوم، بیروت: مؤسسه الوفاء.
  28. موسوی خمینی،روح‌الله (1410 ق). تحریر الوسیله، ترجمۀ موسوی همدانی، تهران، مؤسسۀ انتشارات دارالعلم.
  29.  نجفی، محمد حسن (1981). جواهر الکلام فی شرح شرایع الاسلام، بیروت: دارالاحیاء التراث العربی.
  30. ____ (بی‌تا). جواهر الکلام فی شرح شرایع الاسلام، جلد 30، بیروت: دارالاحیاء التراث العربی.
  31. _____ (1417 ق). جواهر الکلام، بیروت: دارالاحیاء التراث العربی.
  32. مفید، محمدبن محمد (1410 ق). المقنعه، قم: مؤسسۀ نشر الاسلامی.
  33. نظام، عبداللطیف حسن، عبدالرحمن (1400 ق). الفتاوی الهندیه، جلد 1، بیروت: دارلاحیاء التراث العربی.
مجله علمی
دوره 14، شماره 1
فروردین 1397
صفحه 261-279

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 29 شهریور 1396
  • تاریخ بازنگری: 22 اسفند 1396
  • تاریخ پذیرش: 19 فروردین 1397

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار