بررسی فقهی حکم زنده شدن اعدامی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 مدیر گروه فقه و مبانی حقوق، عضوهیأت علمی و استادیار دانشگاه ایلام

2 دانشجوی دکتری فقه و مبانی حقوق، دانشگاه مفید قم

چکیده

زنده شدن فرد اعدامی به‌ندرت اتفاق می‌افتد. با وجود این، تکرار حکم اعدام یا عدم آن در مورد چنین فردی امر پیچیده و حساسی است. قتل یک انسان بی‌گناه برابر قتل نوع انسان محسوب شده و نیز حیات یک انسان، مانند حیات نوع بشریت است. برخی از فقهای عظام در این مورد به بقای حد و قصاص حکم داده‌اند، زیرا حکم صادره در مورد چنین فردی، اعدام است و مسمای این حکم زمانی محقق می‌شود که عدم حیات و مرگ او حاصل شود. همچنین در روایت صحیحه‌ای از امام علی (ع) در مورد حکم سنگسار فردی که هنوز رمقی در او باقی مانده بود، امام (ع) به سنگسار مجدد مجرم حکم کرده‌اند. در این مورد نیز با باقی ماندن حیات مجرم، اعدام باید مجدداً اجرا شود.
در این مقاله روایت ابان‌بن عثمان، عدم تکرار حد رجم در صورت فرار، شرط اعتدا به مثل در قصاص و قاعدۀ درء نیز به‌عنوان ادلۀ منع تکرار حکم اعدام، نقد و بررسی خواهند شد.
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Live jurisprudential investigation of executions

نویسندگان [English]

  • Abduljabar ZargoshNasab 1
  • Mostafa Bekhrad 2
1 Assistant Professor of Ilam University
2 M.A Jurisprudence and Principles of Islamic Law
چکیده [English]

Liven executed man rarely occur. However, repeating the sentence or otherwise of such complicated and sensitive person.The murder an innocent person is against murder of humanity and human life, like the life of humanitySome of the Grand Ayatollahs jurisprudents in this case warrant in the the survival and the judgment sentence because of such individual's executed. And butternut this Judgement when he researcher that the lack of life and death for sure.Also Shyhhay story of Imam Ali (AS) in the case of someone who still sit in his stoning remaining, the Imam (AS) stoning warrant to have the offender again. In this case the remaining life of the offender, the death must be againrun.The story of AbanibnUthman, fled to repeat the stoning in a condition to moderation as well as evidence of retribution and Dr’ rule prohibiting the the death sentence repetition, is critically examined. In this paper, the resources collected by library and writers have used the The analytic methodology.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Deprivation of life
  • survival
  • death
  • doubt
  • repetition sentence
  1. قرآن کریم

    1. اردبیلى، احمدبن محمد (1403هـ). مجمع الفائدة و البرهان فی شرح ارشاد الأذهان، ج 13، قم: دفتر انتشارات اسلامى.
    2. اردبیلى، سید عبدالکریم موسوى (1427هـ). فقه الحدود و التعزیرات، ج 3، چاپ دوم، قم: مؤسسة النشر لجامعه المفید.
    3. اصفهانى (مجلسى اول)، محمد تقى (1406هـ). روضة المتقین فی شرح من لایحضره الفقیه، ج 10، چاپ دوم، قم: کوشانبور.
    4. اصفهانى (مجلسى دوم)، محمد باقر (بی‌تا). حدود و قصاص و دیات، تهران: مؤسسۀ نشر آثار اسلامى.
    5. بجنوردى،سید محمد موسوى (1401هـ).  قواعد فقهیه، ج 1، چاپ سوم، تهران: مؤسسۀ عروج.
    6. بهجت، محمد تقى (1428هـ). استفتائات، ج 4، قم: دفتر حضرت آیت‌الله بهجت.
    7. حائرى، سید على (1418هـ). ریاض المسائل، ج 16، قم: مؤسسۀ آل‌البیت (ع).
    8. حر عاملى، محمدبن حسن (1409هـ). وسائل الشیعه، ج 29، قم: مؤسسۀ آل‌البیت (ع).
    9. حسینى، سید جوادبن محمد (1419هـ). مفتاح الکرامة فی شرح قواعد العلاّمه، ج 11، قم: دفتر انتشارات اسلامى.

    10.حکیم، سید محمد سعید طباطبایى (1427هـ). مسائل معاصره فی فقه القضاء، چاپ دوم، نجف اشرف: دارالهلال.

    11.حلى (علامه)، حسن‌بن یوسف‌بن مطهر اسدى (1420هـ). تحریر الأحکام الشرعیة على مذهب الإمامیه، ج 4 و 5، قم: مؤسسۀ امام صادق (ع).

    12.حلی (علامه)، حسن‌بن یوسف (1413هـ). قواعد الأحکام فی معرفة الحلال و الحرام، ج 1، قم: دفتر انتشارات اسلامى.

    13.حلى (فخرالمحققین)، محمدبن حسن‌بن یوسف (1387هـ). إیضاح الفوائد فی شرح مشکلات القواعد، ج 4، قم: مؤسسۀ اسماعیلیان.

    14.حلى (محقق)، نجم‌الدین جعفربن حسن (1408هـ). شرائع الإسلام فی مسائل الحلال و الحرام، ج 4، چاپ دوم، قم: مؤسسۀ اسماعیلیان.

    15.حلى، یحیى‌بن سعید (1405هـ). الجامع للشرائع، قم: مؤسسۀ سیدالشهداء العلمیه.

    16. خمینی، روح‌الله موسوی (بی‌تا). تحریر الوسیله، قم: مؤسسۀ مطبوعات دارالعلم.

    17.خوانسارى، سید احمدبن یوسف (1405هـ). جامع المدارک فی شرح مختصر النافع، ج 7، چاپ دوم، قم: اسماعیلیان.

    18.خویى، ابوالقاسم موسوى (1422هـ). مبانی تکملة المنهاج، ج 1، قم: مؤسسة إحیاء آثار الإمام الخوئی.

    19.عمید زنجانى، عباسعلى (1421هـ). فقه سیاسى، ج 3، چاپ چهارم، تهران: امیرکبیر.

    20.سبزوارى، محمد باقربن محمد مؤمن (1423هـ). کفایه الأحکام، ج 2، قم: دفتر انتشارات اسلامى.

    21.صدوق، محمّدبن على‌بن بابویه (1409هـ). من لایحضره الفقیه، ج 4، تهران: نشر صدوق.

    22.طوسی، محمدبن حسن (1400هـ). النهایه فی مجرد الفقه و الفتاوی، چاپ دوم، بیروت: دار إلاحیاء الکتاب العربی.

    23.عاملى، بهاء‌الدین (1429هـ). جامع عباسى، قم: دفتر انتشارات اسلامى.

    24.عاملى (شهید ثانى)، زین‌الدین‌بن على (1421هـ). رسائل الشهید الثانی، ج 2، قم: انتشارات دفتر تبلیغات اسلامى حوزۀ علمیۀ قم.

    25. (1413هـ). مسالک الأفهام إلى تنقیح شرائع الإسلام، ج 14 و 15، قم: مؤسسة المعارف الاسلامیه.

    26. عمیدى، سید عمیدالدین حسینى (1416هـ). کنز الفوائد فی حل مشکلات القواعد، ج 3، قم: دفتر انتشارات اسلامى.

    27.فاضل مقداد (1425هـ). کنز العرفان فی فقه القرآن، ج 2، قم: انتشارات مرتضوى.

    28.فاضل هندى، محمدبن حسن (1416هـ). کشف اللثام و الابهام عن قواعد الأحکام، ج 10 و 11، قم: دفتر انتشارات اسلامى.

    29.قمى، محمد مؤمن (1422). مبانی تحریرالوسیله - کتاب الحدود، تهران: مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام خمینى قدس سره.

    30.کلینى، محمدبن یعقوب (1407هـ). الکافی، ج 7، چاپ چهارم، تهران: دارالکتب الاسلامیة.

    31.گلپایگانى، سید محمد رضا موسوى (1412هـ).الدر المنضود فی أحکام الحدود، ج 1، قم: دارالقرآن الکریم.

    32.گلپایگانى، لطف‌الله صافى (1417هـ).جامع الأحکام، ج 2، چاپ چهارم، قم: حضرت معصومه (س).

    33.لنکرانى، محمد فاضل موحدى (بی‌تا).جامع المسائل، ج 2، چاپ یازدهم، قم: امیر قلم.

    34.لنکرانى، محمد فاضل موحدى (1420هـ).تفصیل الشریعه فی شرح تحریر الوسیله - الحدود، قم: مرکز فقهى ائمۀ اطهار (ع).

    35.مرعشى نجفى، سید شهاب‌الدین (1415هـ).القصاص على ضوء القرآن و السنه، ج 2، قم: انتشارات کتابخانۀ آیت‌الله مرعشى نجفى قدس سره.

    36. مشکینی، میرزا علی (1419هـ).مصطلحات الفقه، قم: الهادی.

    37.نجفى، صاحب‌الجواهر، محمد حسن (1404هـ).جواهر الکلام فی شرح شرائع الاسلام، ج 41 و 42، چاپ هفتم، بیروت: دارالاحیاء التراث العربی.

    38.یزدى، سید مصطفى محقق داماد (1406هـ). قواعد فقه، ج 4، چاپ دوازدهم، تهران: مرکز نشر علوم اسلامى.