Application of the Principle of Equity in Children’s Rights from the Perspective of Imamiyah Jurisprudence and Iranian Law

Document Type : Research Paper

Authors

1 Department of Law and Political Science, South Tehran Branch, Islamic Azad University

2 Department of Islamic Studies, South Tehran Branch, Islamic Azad University

10.22059/jorr.2024.370868.1009420

Abstract

In Islam, there is a significant emphasis on children’s rights, alongside a strong recommendation for fairness in judicial proceedings. According to established definitions, equity involves resolving disputes in a manner that is accepted by reason and conscience. This research, conducted through descriptive and analytical methods, examines the alignment of children’s rights with the principle of equity. One prominent aspect of children’s rights is the consideration of expediency. In certain cases, the determination of expediency is entrusted to the court according to the law. However, since this concept does not universally apply to all matters related to children’s rights, invoking the principle of equity can greatly assist in better administering justice. The objective of this research is to present findings on the application of the principle of equity in children’s rights. The results indicate that, due to the close relationship between the concepts of expediency and equity, fairness has often been observed in meeting children’s physical and emotional needs. Generally, courts have the authority to issue rulings after assessing each child’s specific needs.

Keywords

Main Subjects


آزغ، اسماعیل؛ آرمیده، موسی؛ علامه‌ای، عبد اله؛ (1395). بررسی و مقایسه انصاف و عدالت در حقوق. تازه‌های حقوق، دوره اول، شماره یک، صفحات 1-12
اسحاقی، محمد؛ حاجیعلی، فریبا؛ نفر، زینب، (1399)کاربرد انصاف در فقه خانواده. مجله مطالعات راهبردی زنان، سال بیست و دوم، شماره 88، صفحات 121-142
ارسطا، محمدجواد (1374). تأملی دیگر در تأثیر زمان و مکان در اجتهاد، نقد و نظر، شماره 5، صفحات 276-295
آل کاشف الغطاء، محمدحسین (1359). تحریر المجلة، تهران، مکتبه النجاح
الهی خراسانی، علی (1387). قاعده عدل و انصاف. فصلنامه تخصصی جستار، دوره 6، شماره 20پیاپی، صفحات10-33
ابن منظور، محمدبن مکرم(1414ه.ق) لسان العرب، بیروت، دارالفکرللطباعه والنشروالتوزیع، چاپ سوم
انصاری، مرتضی بن محمدامین، (1414ق). رسائل فقهیه، قم: کنگره جهانی بزرگداشت یاد و خاطره شیخ انصاری
باقری، احمد؛ آیت‌الله شیرازی، ریحانه؛ (1394). بازپژوهی قاعده فراش با رویکردی انتقادی به روش‌های نوین اثبات نسب. فصلنامه قضاوت، شماره 82، صفحات 79-96
بروجردی، آقا حسین طباطبایی، (1413ق). تقریرات ثلاث (للبروجردی)، در یک جلد قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه اول
بحرالعلوم، سید محمد، (1403). بلغه الفقیه، چهار جلدی، چاپ چهارم، تهران، منشورات مکتبه الصادق.
بجنوردی، حسن (1419) القواعد الفقهیه، ج 1و3، قم، الهادی.
بهبهانی، سید علی (1405). الفوائد العلیه، اهواز، مکتبه دارالعلم
پیرحیاتی، معصومه؛ روشن، محمد؛ (1402). بررسی ادله اجتهادی اصل مصلحت در حضانت کودک بر مبنای فقه امامیه و حقوق ایران، نشریه خانواده‌پژوهی، سال نوزدهم، شماره 73، صفحات 167-187
جبعی عاملی (شهید ثانی)، زین الدین (1410). الروضه البهیه فی شرح اللمعه الدمشقیه، قم، مؤسسه المعارف الاسلامیه
ــــــــــــــــــــــــــــــــــ (1410). مسالک الأفهام إلی تنقیح شرائع الإسلام، قم: موسسه المعارف الاسلامیه
خوانساری، سید احمد. (1405) جامع المدارک فی شرح المختصرالنافع.تهران ،مکتبة الصدوق
داوری، مسیب؛ آهنگران، محمد رسول؛ کاظم رحمان، ستایش؛ (1379). گونه‌شناسی ساختارهای فقه عدالت و ارتباط ساماندار بااخلاق صنفی. پژوهش‌های اخلاقی، سال هشتم، شماره 2، صفحات 67-88
دیلمی، احمد؛ قدرتی، سجاد (1398). قوای نظری و عملی و نقش آنها در حق و تکلیف انسان. پژوهش‌های فلسفی-کلامی، دوره 21، شماره2، صفحات 168-143
سیفی مازندرانی، علی‌اکبر . (1425ق). مبانی الفقه الفعال فی القواعد الفقهیه الاساسیه، قم: مؤسسه النشر الاسلامی.
شهید اول، محمد بن مکی (1440) القواعد و الفوائد. قم، مجمع ذخائراسلامی
صدر، محمدباقر . (1406ق). الدروس فی علم الاصول، بیروت: دارالکتاب لبنانی
صفایی، سید حسین؛ امامی، اسدالله. (1381). مختصرحقوق خانواده، تهران، انتشارات دانشگاه تهران.
ـــــــــــــــــــــــــــــــ (1381). حقوق خانواده قرابت و نسب و آثار آن. ج دوم، تهران انتشارات دانشگاه تهران
طوسی، محمد بن حسن (1387). المبسوط فی فقه الامایه، تهران، مکتبه مرتضویه
عاملی، محمد بن علی موسوی. (1411ق). نهایه المرام فی شرح مختصر شرائع الاسلام، قم: دفتر انتشارات اسلامی.
عاملی، محمد بن حسن (1409). تفصیل وسائل الشیعه الی تحصیل تحصیل مسائل الشریعه، ، قم، موسسه ال البیت (علیهم السلام)
عظیم‌زاده اردبیلی، فائزه؛ افقه، الا سادات (1395). نهاد ولایت بر کودک و خلأها و چالش‌های آن در فقه و حقوق. دوفصلنامه فقه و حقوق خانواده، دوره 21، شماره 65، صفحات 5-30
علیدوست، ابوالقاسم (1390) فقه و عرف، تهران، مؤسسه فرهنگی دانش و اندیشه‌های معاصر
ـــــــــــــــــــ (1390). فقه و مصلحت. تهران، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی
فاضل موحدی لنکرانی، محمد (1381) تفصیل الشریعه، قم،مرکز فقه الائمه الاطهار(علیهم السلام)
قدیم، مینا (1399). بررسی حقوق مالی کودک در حقوق ایران و تطبیق آن با فقه امامیه و کنوانسیون حقوق کودک، دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندر انزلی
کاتوزیان، ناصر (1375). دوره مقدماتی حقوق خانواده. تهران، نشر یلدا
ـــــــــــــــ (1376). حقوق مدنی خانواده. ج 2، تهران، موسسه نشر یلدا
ــــــــــــــ (1386). اخلاق و حقوق، فصلنامه اخلاق در علوم و فناوری، سال دوم، شماره‌های 1 و2.صفحات 88-85
کوهی، مریم (1396). تفاوت قیم و سرپرست، چهارمین همایش ملی راهکارهای توسعه و ترویج علوم تربیتی، روانشناسی، مشاوره و آموزش در ایران، تهران
کیخسروی، مهدی؛ توحید، احمدرضا (1397). دستیابی به حقوق بشر کودکان از رهگذر بررسی تطبیقی مفهوم بهترین مصلحت در آموزه‌های حقوقدانان بین المللی. فصلنامه تحقیقات حقوقی معاهده. دوره 2تابستان، شماره پیاپی 3، صفحات191-171
گرجی، ابوالقاسم؛ صفایی، حسین، عراقی؛ عزت‌الله، امامی؛ اسدالله، قاسم‌زاده، سید مرتضی؛ صادقی، محمود؛ برزویی، عباس؛ حمید زاده، احمد؛ آهنی، بتول؛ (1397). بررسی تطبیقی حقوق خانواده. چاپ چهارم، تهران، انتشارات دانشگاه تهران.
محقق حلی، جعفر بن حسن. (1409) الشرح الصغیرفی شرح المختصر النافع. تالیف المیر سیدعلی محمدعلی الطباطبائی الحائری؛ تحقیق مهدی الرجایی. قم ،مکتبه آیه الله المرعشی العامه.
مراغی، میر عبدالفتاح (1418). العناوین، قم، الاسلامی
مطهری، مرتضی (1389) مجموعه آثار، ج 22، ناشر صدرا
مظاهری،معصومه(1403)قاعده انگاری عدل و انصاف و مقایسه آن با اصول و قواعد فقهی و حقوقی،نشریه پژوهش های فقهی،دوره 20،شماره3،صفحات 214-232
موسوی خویی، سید ابوالقاسم (1417). مصباح الاصول، ج 2، تالیف سید محمد سرور واعظ حسینی بهسودی، قم، کتابفروشی داوری
موسوی خمینی، سید روح‌الله (1379). البیع، تهران، موسسه تنظیم و نشر آثار خمینی(ره)
ــــــــــــــــــــــــــــ (1379). تحریر الوسیلة.تهران ،موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره)
موسوی هاشمی، رقیه سادات؛ اسدی کوه باد، هرمز؛ آهنگران، محمد رسول؛ (1399). بررسی نفقه زوجه و جنین با تاکید بر ماهیت پزشکی و احکام آن در قرآن کریم و فقه امامیه. قرآن و طب. دوره 5، شماره 1، صفحات 75-83
        مقدادی، محمدمهدی (1390). جایگاه و تاثیر مصلحت در سرپرستی کودک از دیدگاه فقه و حقوق. مطالعات راهبردی زنان، سال چهارم، صفحات 175-210
مکارم شیرازی، ناصر (1374). تفسیرنمونه، تهران، چاپ سی و دوم، دار الکتب الاسلامیه
نجفی، محمدحسن (1404).جواهرالکلام فی شرح الشرائع الاسلام ،بیروت،دارالحیاءالتراث العربی.
نظری توکلی، سعید؛ کراچیان ثانی، فاطمه؛ (1395). تبیین فقهی نظریه وجوب شیردهی مادر و لزوم پرداخت هزینه‌های مرتبط با آن بر پدر. فقه و اصول، سال چهل و هشتم، شماره 106، صفحات 115-135
نوری، حسین بن محمدتقی. (1408). مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل .بیروت ،مؤسسة آل البیت علیهم‌السلام لإحیاء التراث
نفر، زینب، (1400). انصاف ورزی در فقه و حقوق، چاپ اول، انتشارات مجد
Alidoust, A. (1437). Fiqh and Maslahah. Tehran: Research Institute for Culture and Islamic Thought. (in Persian)
Al-Kashif al-Ghita, Muhammad Hosein. (1359). Tahrir al- Majallah.Tehran: Maktabeh al-najah.(in Arabic)
Amili, M.B.A. (1412). Nihayat al-Maram fi Sharh Mukhtasar Sharai al- Islam. Qom: Islamic Publications Office. (in Arabic)
Amili, M.B.H. (1430). Tafsil Wasail al- Shi’ah ila Tahsil Masail al- Shari’ah. Qom: Al-Bayt Institute. (in Arabic)
Ansari, M.B.M. (1416). Resa’il Faqhiyah. Qom: World Congress for commemorating the Memory of Sheikh Ansari. (in Persian)
Aristah, M.J. (1416). Another Reflection on the Impact of Time and Place in Ijtihad. Critique and Opinion, (5), 276. (in Arabic)
Azgh, I., Armideh, M., &Allameh, A. (1438). Investigation and Comparison of Justice and Fairness in Law. New Legal Developments, 1(1), 1-12. (in Arabic)
Azimzadeh Ardebeli, F., & Afaq, A.S. (1438). The Institution of Guardianship Over Children and Its Gaps and Challenges in Jurisprudence and Family Law. Journal of Jurisprudence and Family Law, 21(65), 5-30. (in Persian)
Bagheri, A., & Shirazi, R.A. (1437). Revisiting the Rule of Farash with a Critical Approach to Modern Methods of Providing Lineage. Judgment Quarterly, 82,79-96. (in Persian)
Bahr al-Ulum, S.M. (1446). Balaghah al-Faqih. 4th edition. Tehran: Sadigh Library Publications.
Behabani,S.A. (1427). Al-Fawa’id al-Aliah. Ahvaz: Maktabeh Dar al-Ilm. (in Arabic)
Bijanvardi, H.(1419). Al-Qawa’id al-Fiqhiyyah (vols.1&3). Qom: Al-Hadi. (in Arabic)
Boroujerdi , A.H.T. (1415). Taqrirat Thalath (for Boroujerdi). Qom: Islamic Publications Office affiliated with the Society of Teachers of the Islamic Seminary. (in Arabic)
Davari, M.,Ahangar, M.R.,Kazem Rahman, S., &Setayesh, S. (1379). Typology of Justice Jurisprudential Structures and Their Relationship with Professional Ethics. Ethical Research, 8(2),67-88. (in Persian)
Dilami,A., & Ghodrati, S. (1398). Theoretical and Practical Powers and Their Role in Human Rights and Duties. Philosophical-Kalam Research, 21(2), 143-168. (in Persian)
Es-haghi,M., Hajiali, F,.& Nafar, Z. (1442). The Application of Fairness in Family Jurisprudence. Strategic Studies of Women, 22(88), 121-142. (in Arabic)
Fazel Mohammadi Linkarani, M. (1428). Tafsil al- Shari’a. Qom: Markaz Fiqh al- A’immah al- Ata’ar. (in Arabic)
Ghadim, M. (1442). A Study of Children’s Financial Rights in Iranian Law and Its Comparison with Imamiyah Jurisprudence and the Convention on the Rights of the Child. Bandar Anzali; Islamic Azad University. (in Persian)
Gorji, A., Safaei, H., Iraqi., et al. (1440). Comparative Study of Family Law. 4th edition. Tehran: University of Tehran Press. (in Persian)
Ibn Manzur, Muhammad bin Makram. (1414). Lisan al Arab. 3rd edition. Beirut: Dar al-Fikr Publication. (in Arabic)
Ilahi Khorasani, Ali. (1387). The Rule of Fairness and Equity. Journal of Specialized Studies, 6(20), 10-33. (in Persian)
Jabbai Ameli (Shahid Thani), Z.D. (1411). Al-Rawdah al- Bahiyyah fi Sharh al-Lum’ah al-Dimashqiyyah. Qom: Islamic Knowledge Institute. (in Arabic)
Katouzian, N. (1417). Introduction to Family Law. Tehran: Yalda Publishing. (in Persian)
Katouzian, N. (1418). Civil Family Law. Tehran: Yalda Publishing. (in Persian)
Katouzian, N. (1428). Ethics and Law. Journal of Ethics in Science and Technology. 2(1-2), 85-88. (in Persian)
Keykhosravi, M., & Tohid, A.R. (1440). Achieving Children’s Human Rights Through a Comparative Study of the Concept of Best Interest in International Legal Scholars’ Teachings. Journal of Legal Research on Treaties, 2, 171-191.  (in Persian)
Khansari, S.A. (1405). Jam’e al- Madarik fi Shahr al-Mukhtasar al-Nafi. Tehran: Sadouq Libraray. (in Arabic)
Khomeini, S.R.H. (1421). Al-Bay’. Tehran: Institute for the complication and publication of Imam Khomeini’s works. (in Persian)
Khomeini, S.R.H. (1421). Tahrir al- Wasilah. Tehran: Institute for the complication and publication of Imam Khomeini’s works. (in Persian)
Kohi, M. (1439). The Difference between Guardian and Custodian. In Proceedings of the fourth National Conference on Development and Promotion of Educational Sciences, Psychology, Counseling, and Education in Iran. Tehran. (in Persian)
Makarem Shirazi, N. (1416). Tafsir-e Namune. 32nd edition. Tehran: Dar al- Kutub al- Islamiyyah. (in Arabic)
Maraghi, M.A. (1439). Al-Anaween. Qom: Islamic Publications. (in Arabic)
Mazaheri, M. (1408). The Principle of Justice and Fairness and Its Comparison with Legal and Jurisprudential Principles and Rules. Journal of Jurisprudential Research, 20(3), 214-232. (in Persian)
Mohaghegh Helli, J.B.H. (1409). Al- Sharh al- Saghir fi Sharh al- Mukhtasar al-nafi. Qom: Ayatollah Marashi Public Library. (in Arabic)
Moghadami, M.M. (1432). The position and impact of expediency in child custody from the perspective of jurisprudence and law. Strategic Studies of Women, 4, 175-210. (in Persian)
Motahari, M. (1431). Collected Works. Tehran: Sadra Publishing House. (in Persian)
Mousavi Khoyi, S.A. (1438). Misbah al- Usul. Qom: Davari Bookstore. (in Arabic)
Mousavi Hasheni, R.S., et al. (1442). Examination of the maintenance of the wife and fetus with an emphasis on its medical nature and rulings in the Holy Quran and Imamiyah Jurisprudence. Quran and Medicine, 5(1), 75-83. (in Persian)
Nafar, Z. (1400). Justice in Jurisprudence and Law. Majd Publication. (in Persian)
Najafi, M.H. (1404). Jawahir al-kalam fi sharh al- Sharai al- Islamiyyah. Beirut: Dar al-Haya al- Turath al-Arabi. (in Arabic)
Nazari, Tavakoli, S. & Karachian Sani, F. (1438). A jurisprudential explanation of the obligation of maternal breastfeeding and the necessity of covering related costs by the father. Jurisprudence and Principle, 48(106), 115-135. (in Persian)
Noori, H.B.M.T. (1408). Mustadrak al-Was’il wa Mustanbat al- Masa’il. Beirut: Foundation of Al-Bayt for Reviving Heritage. (in Arabic)
Pirhiyati, M., & Roshan, M. (1445). Investigating the Jurisprudential Evidence of the Principle of Expediency in Child Custody Based on Imamiyah Jurisprudence and Iranian Law. Journal of Family Studies, 19(73), 167-187. (in Persian)
Safaei, Seyyed Hossien., & Emami Asadollah. (1423). The Family Rights. Tehran: University of Tehran Press. (in Persian)
Sadr, Muhammad Bagher. (1407). Al- Durus fi ‘Ilm al- Usul. Beirut: Dar al- Kitab al-Lubnani. (in Arabic)
Seifi Mazandarani, Ali Akbar. (1427). Mabani al-fiqh al- fa’’al fi al-qawa’id al-fiqhiyya al-asasiyya. Qom: Islamic Publishing Institute. (in Arabic)
Shahid Awwal, Muhammad ibn Mki. (1431). Al-Qawa;id wa al- Fawa’id. Qom: Majma’ Dhaka’ir Islami. (in Arabic)
Toosi, M.B.H. (1429). Al-Mabsut fi Fiqh al-Imamiyah. Tehran: Maktabeh Murtazaviyeh. (in Arabic)