An Investigation into the Criminal Liability for the Transmission of Contagious Diseases through Organ Transplantation

Document Type : Research Paper

Authors

1 Ph.D Student, Department of Private Law and Criminology, Semnan Branch, Islamic Azad University, Semnan, Iran

2 Associate Professor, Department of Jurisprudence and Principles of Islamic Law, Semnan Branch, Islamic Azad University, Semnan, Iran

3 Assistant Professor, Department of Jurisprudence and Principles of Islamic Law, Semnan Branch, Islamic Azad University, Semnan, Iran

Abstract

Criminal liability for the transmission of transmissible diseases in organ transplantations is one of the challenging issues requiring scientific accountability in this regard. Because in the process of organ transplantation and the transmission of contagious diseases we face three pillars of the medical staff, the transmitter, and the transmitted or the victim, we should separately examine the extent of each of the criminal liabilities. There is a controversy over the responsibility of the mentioned bodies in terms of jurisprudence and the law and the procedures of the courts. The jurisprudents hold that the physicians are responsible in all circumstances, but the law and the procedures of the courts do not hold him accountable to the prescribed conditions (observance of technical regulations or taking acquittal) in the law and their observance by the physician. The current jurisprudential and legal views hold that according to the type of disease transmitted and its being fatal or non-sedentary, as well as in the view of the existence of a criminal intention (mens rea) of depriving the life of or sustaining a physical harm to the patient, as well as a criminal blame, (recklessness, negligence, etc.) the penalty will be different. In addition, considering the medical requirements before transplantation, the faults of the medical staff should be specifically considered.

Keywords

References

  1. ـ قرآن کریم.

    1. آصفی، محمد مهدی (1381). پیوند اعضای مردگان مغزی، مجلۀ فقه اهل بیت(ع)، شمارۀ 31: 44 - 3.
    2. آرامش، کیارش؛ جسری، مریم (1385). ملاحظات اخلاقی در استفاده از کودکان به‌عنوان اهداکنندۀ زنده در پیوند اعضای غیرقابل جایگزینی، فصلنامۀ اخلاق در علوم و فناوری، ویژه‌نامۀ اخلاق پزشکی، پیوست شمارۀ 1: 39 - 33.
    3. آمدی، عبدالواحد‌بن محمد تمیمی (1410 ق). غررالحکم و دررالکلم، قم: دارالکتاب الاسلامی.
    4. اردبیلی، احمدبن محمد (1403 ق). مجمع الفائدة و البرهان فی شرح إرشاد الأذهان، قم: انتشارات اسلامی.
    5. انصاری، مسعود؛ طاهری، محمد علی (1388). دانشنامۀ حقوق خصوصی، تهران: انتشارات جنگل.
    6. انصاف‌دوست، حسین (1390). ماهیت حقوقی پیوند عضو در حقوق ایران و بررسی آن با کامن‌لا، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد، دانشگاه گیلان.
    7. بجنوردی، سید حسن (1401 ق). القواعد الفقهیّه، تهران: مؤسسۀ عروج.
    8. بزمی، شبنم؛ کیانی، مهرداد؛ رضوانی، سودابه (1388). بررسی جنبه‌های اخلاقی و حقوقی پیوند اعضا، فصلنامۀ خلاق پزشکی، شمارۀ 10: 101 - 87.
    9. جعفری لنگرودی، محمد جعفر (1385). ترمینولوژی حقوق، تهران: گنج دانش.

    10. جمالی، محمد؛ ذوالفقارطلب، مصطفی (1394). پیوند عضو پس از اجرای حد و قصاص از دیدگاه مذاهب فقهی، دوفصلنامۀ علمی پژوهشی فقه مقارن. شمارۀ 6: 122 - 105.

    11. حاجی ده‌آبادی، احمد (1387). قواعد فقه جزایی، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.

    12. حر عاملی، محمدبن حسن (1409 ق). وسائل الشیعه، قم: مؤسسۀ آل‌البیت(ع).

    13. حسنی، حسینعلی (1386). مرگ مغزی و پیوند اعضا در فقه، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد، مدرسۀ تخصصی فقه و اصول.

    14. حلی، ابن‌ادریس، محمدبن منصوربن احمد (1410 ق). السرائر الحاوی لتحریر الفتاوی، قم: انتشارات اسلامی.

    15. حلی، فخرالمحققین محمدبن حسن‌بن یوسف (1387). إیضاح الفوائد فی شرح مشکلات القواعد، قم: اسماعیلیان.

    16. حنیفه مقدس، محمد؛ وندائی، امید علی (1392). پیوند اعضا از منظر شرع مقدس اسلام، دومین همایش بررسی ضوابط شرعی در پزشکی. تهران، دانشگاه علوم پزشکی ارتش: 75 - 71.

    17. خویی، سید ابوالقاسم موسوی علی (1416 ق). صراط النجاة( المحشّی)، قم: المنتخب.

    18. رستمی چلکاسری، عبادالله؛ خوافی، سعید (1395). مسئولیت مدنی ناشی از پس زدن عضو پیوندی، فصلنامۀ حقوق پزشکی، شمارۀ 36: 102 - 77.

    19. رفیعی، فرخنده؛ تقی‌پور، رامین (1392). نگرشی بر ضوابط فقهی و روابط شرعی حاکم در پیوند اعضا، دومین همایش بررسی ضوابط شرعی در پزشکی، تهران: دانشگاه علوم پزشکی ارتش: 457 - 443.

    20. زراعت، عباس (1392). جرایم علیه اشخاص، تهران: جاودانه - جنگل.

    21. سبزواری، عبدالاعلی (1413 ق). مهذب‌الاحکام فی بیان الحلال و الحرام، قم: دفتر آیت‌اللّه سبزواری.

    22. شریف، محمد مهدی؛ میرشکاری، محمد حسن؛ جلیلی، مهدی (1393). مشروعیت و ماهیت قراردادی پیوند عضو از انسان زنده، فصلنامۀ حقوق پزشکی، شمارۀ 31: 190-149.

    23. شهید اول، محمد (1400 ق). القواعد والفوائد، قم: کتابفروشی مفید.

    24. شهید ثانی، زین‌الدین‌بن علی عاملی (1413 ق). مسالک الأفهام إلی تنقیح شرائع الإسلام، قم: المعارف الإسلامیة.

    25. طوسی، محمد (1407 ق). تهذیب الاحکام، تهران: دارالکتب الاسلامیه.

    26. علامه حلی، حسن‌بن یوسف‌بن مطهر اسدی (1413 ق). قواعد الأحکام فی معرفة الحلال و الحرام، قم: انتشارات اسلامی.

    27. علی‌آبادی، عبدالحسین (1373). حقوق جنایی، تهران: فردوسی.

    28. علی‌اکبری، احسان؛ شاملی، نصرالله (1390). پژوهشی فقهی پیرامون پیوند اعضا در اشخاص مبتلا به مرگ مغزی، پژوهشنامۀ حقوق اسلامی، شمارۀ 33: 198 - 177.

    29. عمید زنجانی، عباسعلی (1387). قواعد فقه - بخش حقوق جزا، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت).

    30. فیض کاشانی، ملامحسن (1406 ق). الوافی، اصفهان: کتابخانۀ امام امیرالمؤمنین علی(ع).

    31. قرشی، علی اکبر (1412 ق). قاموس قرآن، تهران: دارالکتب الاسلامی.

    32. کاتوزیان، ناصر (1392). مسئولیت مدنی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.

    33. کلینی، محمدبن یعقوب (1407 ق). الکافی، تهران: الإسلامیة.

    34. لاریجانی، باقر؛ زاهدی، فرزانه؛ باقری، علیرضا (1386). ضرورت تدوین راهنمای اخلاقی پیوند عضو همراه با نظری کوتاه به نشست آسیایی پیرامون سوداگری عضو، مجلۀ دیابت و لیپید ایران، ویژه‌نامۀ اخلاق پزشکی، شمارۀ 3: 84 - 77.

    35. محقق حلی، نجم‌الدین جعفر‌بن حسن (1408 ق). شرائع الإسلام فی مسائل الحلال و الحرام، قم: اسماعیلیان.

    36. محقق داماد، مصطفی (1406 ق). قواعد فقه، تهران: مرکز نشر علوم اسلامی.

    37. مراغی، میرعبدالفتاح (1417 ق). العناوین الفقهیّه، قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیۀ قم.

    38. مرتضوی، محسن (1393). پیوند اعضا و مرگ مغزی در آینۀ فقه، مشهد: نسیم رضوان.

    39. میرشکاری، محمد حسن (1390). تبیین ماهیت و احکام حقوقی پیوند عضو از منظر حقوق ایران و کامن‌لا، دانشگاه اصفهان، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد.

    40. میرهاشمی، سرور (1385). مبانی مشروعیت پیوند اعضا، فقه و حقوق خانواده (ندای صادق)، شمارۀ 44: 111 - 90.

    41. نجفی، محمد حسن (1404 ق). جواهرالکلام فی شرایع الاسلام، بیروت: دارالاحیاء التراث العربی.

    42. نظری، اعظم (1390). بررسی فقهی پیوند بیضه و تخمدان، فصلنامۀ تخصصی فقه و تاریخ تمدن، شمارۀ 28: 209 - 169.

    43. نوری، حسین (1408 ق). مستدرک الوسائل، قم: مؤسسۀ آل‌البیت(ع).

    44. هندی، وصی محمدخان (1385). پیوند اعضا از دیدگاه شیعه و مذاهب اربعه، نشریۀ طلوع، شمارۀ 9: 62 - 45.

    45. هاشمی شاهرودی، محمود (1426 ق). فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت(ع)، قم: مؤسسۀ دائرةالمعارف فقه اسلامی.

    46. یوسفی، علیرضا؛ ضایی، الهه؛ قلجایی، فرشته؛ آذربرزین، مهرداد (1390). مرگ مغزی و پیوند اعضا از منظر فقه، اخلاق و قانون و تأثیر آن بر آموزش پزشکی، مجلۀ ایرانی آموزش در علوم پزشکی/ ویژه‌نامۀ توسعۀ آموزش و ارتقای سلامت، شمارۀ 11، دورۀ 9: 1375 - 1366.

    47. Riaz , M. H. (2013). Medical faults in general and special acts at the law. Eskandariea: Darolfekr Aljameii.

    48. World Heath Organization, W. H. (2003). Human organ and tissue transplantation.

    نسخۀ الکترونیکی

    1. نسخۀ الکترونیکی گزارش‌دهی خطاهای پزشکی، 1395، به آدرس http://madanihosp.tbzmed.ac.ir/uploads/user/702/
    2. نسخۀ الکترونیکی روزنامۀ اعتماد، به آدرس 3610831http://www .magiran.com/npview.asp?ID= ، شمارۀ 3880، صفحۀ 13، چاپ‌شده 24/5/1396.

     

Religious Researches
Volume 15, Issue 4
January 2019
Pages 711-726

Files

History

  • Receive Date: 07 October 2018
  • Revise Date: 19 June 2019
  • Accept Date: 19 June 2019

Share

How to cite

Statistics