نقد و بررسی دیدگاه آیت‌الله خویی (ره) در حجیت خبر واحد در تفسیر قرآن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه معارف دانشگاه فرهنگیان قزوین، قزوین، ایران

چکیده

یکی از مباحث مطرح در حوزۀ تفسیر، بهره‌گیری از اخبار آحاد در تفسیر است. اگرچه عالمان اسلامی در حجیت سنت و مقام بلند آن هم‌رأی هستند، در دامنۀ کاربرد آن در مقام تفسیر، دیدگاه‌های متفاوتی دارند. بدیهی است حجیت روایاتی که به حد تواتر رسیده باشند، مورد توافق علما بوده، لکن جای بحث روایاتی است که اصطلاحاً خبر واحد به‌شمار می‌آیند، بررسی جایگاه و حجیت خبر واحد درتفسیرازاین جنبه اهمیت دارد که مشخص می‌کند: آیا می‌توان بر اساس خبر واحد، به فهم و معنایی که از آیه استفاده نمی‌شود، استناد کرد؟ در این بین نظریات متفاوتی وجود دارد؛ عده‌ای از علما قائل به عدم حجیت خبر واحد در غیر از احکام شرعی شده‌اند و خبر واحد را به مسائل شرعی مختص کرده‌اند؛ در مقابل عده‌ای از علما اختصاص حجیت خبر واحد به امور شرعی را قبول ندارند و در غیر از احکام شرعی مثل تفسیر و ... به حجیت خبر واحد رأی داده‌اند. یکی از موافقان حجیت خبر واحد در تفسیر، محقق جلیل‌القدر حضرت آیت‌الله خویی بودند که ادله و کلام ایشان بیان خواهد شد. این مقاله به روش توصیفی و تحلیلی نوشته شده و بعد از نقد و بررسی نظر محقق خویی، به بیان نظر تحقیقی پرداخته است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Review of Ayatollah Khoei's View on the Authority of the Narration with a Single Transmitter in the Commentary of the Qur'an

نویسنده [English]

  • Mahdi Mohammadzadeh Bani Torfi
Assistant Professor, Department of Teachings, Farhangian University of Qazvin, Qazvin, Iran
چکیده [English]

One of the topics discussed in the field of interpretation is the use of tradition with a single transmitter in the commentary. Although Islamic scholars agree on the authority of the Sunnah and its lofty position, they have different views on the scope of its application for interpretation. Obviously, narrations with various chains of transmitter are agreed upon by the scholars, but the matter is the narrations with a single transmitter. It is important to examine the status and the authority of the narrations with a single transmitter in the commentary in that it can be determined whether one can refer to the meaning understood from the verse based on a transmitter with a single transmitter. There are different opinions among the scholars. Some scholars have considered the lack of authority of a narration with a single transmitter about non-legal rules and have restricted the narrations with a single transmitter to legal issues. In contrast, some scholars do not accept this view and voted to the authority of the narrations with a single transmitter about non-legal rules like interpretation and so on. One of the adherents of the authority of the narration with a single transmitter in the area of commentary is the great scholar Ayatullah Khoei, whose arguments and words are expressed. This article uses a descriptive-analytical method and after analyzing the view of Ayatullah Khoei it discusses the view of the research.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Tradition with a Single Transmitter
  • Authority
  • Mohaqqiq Khoei
  • Commentary of the Qur'an
  1. ـ قرآن کریم.

    1. ابن‌منظور، ابوالفضل جمال‌الدین (1414 ق). لسان العرب، تحقیق: احمد فارس صاحب الجوائب، قم: دارالفکر للطباعة و النشر و التوزیع.
    2. انصاری، مرتضی (1424 ق). فرائد الاصول، قم، مجمع الفکر الاسلامی.
    3. ایازی، سید محمد علی ‌(1387). «بررسی ادلۀ حجیت خبر واحد در تفسیر»، زیر نظر گروه قرآن‌پژوهی پژوهشگاه به کوشش: نصیری، علی؛ معرفت قرآنی: یادنگار آیت‌الله محمد هادی معرفت (رحمت‌الله علیه) تهران: سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشۀ اسلامی.
    4. بروجردی، محمد تقی (1417 ق). نهایة الافکار (تقریرات مباحث ضیاءالدین عراقی قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیۀ قم.
    5. حر عاملی، محمدبن حسن (1409 ق). وسائل الشیعة، قم: مؤسسۀ آل‌البیت(ع).
    6. خراسانی، محمد کاظم (1426 ق). کفایة الاصول، قم: مؤسسۀ آل‌البیت(ع).
    7. خویی، ابوالقاسم (1352 ق). اجود التقریرات (تقریرات درس اصول میرزای نایینی)، قم: مطبعة العرفان.
    8. ــــــــــــــ (1385 ق). البیان فی تفسیر القرآن، بیروت: دارالزهراء.
    9. زبیدی، سید مرتضی (1412 ق). تاج العروس من جواهر القاموس، تحقیق: علی شیری، بیروت: دارالفکر.
    10. علم‌الهدی موسوی، سید مرتضی (1376). رسائل الشریف المرتضی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
    11. طوسی، محمدبن حسن (1390 ق). الاستبصار فیما اختلف من الاخبار، تهران: دارالکتب الاسلامیه.
    12. عضدالدین ایجی، عبدالرحمن‌بن احمد (1135 ق). شرح مختصر الاصول ابن‌حاجب (شرح عضدی): مجمع ذخایر اسلامی.
    13. کاظمی، محمد علی (1376). فوائد الاصول، تقریرات اصول مرحوم نایینی، قم: جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیۀ قم.
    14. مامقانی، عبدالله (1411 ق). مقیاس الهدایة فی علم الروایة، قم: مؤسسة آل‌البیت(ع).
    15. کلینی، محمدبن یعقوب (1409 ق). الکافی، تحقیق: علی اکبر غفاری، تهران: مؤسسة آل‌البیت(ع).
    16. مظفر، محمد رضا (1422 ق). اصول الفقه، قم: بوستان کتاب.
    17. معرفت، محمد هادی (1387). التفسیر الاثری الجامع، قم: مطبعة ستاره.

    18. واعظ حسینی، محمد سرور (1408 ق). مصباح الاصول [تقریر عن سماحه آیت‌الله العظمی السید ابوالقاسم الموسوی الخوئی]، قم: مؤسسۀ تحقیقات و نشر معارف اهل البیت(ع).