در بحث لزوم یا عدم لزوم معاطات، دیدگاههای گوناگونی وجود دارد. یکی از ادلهای که معتقدان به عدم لزوم معاطات به آن استدلال کردهاند، روایت معروف «إِنَّمَا یُحَلِّلُ الْکَلَامُ وَ یُحَرِّمُ الْکَلَامُ؛ تنها سخن گفتن حلال و سخن گفتن حرام میکند» است. فقها در این موضوع اختلاف دارند که آیا واژۀ «کلام» به همان معنای ظاهریش بهکار رفته است، یا معنایی کنایی دارد. در این زمینه احتمالهای مختلفی، مستند به دلایل خاصی وجود دارد که با نقد و بررسی آنها، این نتیجه حاصل شد که هیچکدام از آنها پذیرفتنی نیست؛ بلکه احتمالاً مقصود از «کلام»، همان معنای مطابقی آن؛ یعنی گفتوگوی انجامگرفته میان دلال و مشتری است که قابلیت دو حکم حلیت و حرمت را دارد و مبتلابه هیچکدام از اشکالهای واردشده بر سایر احتمالات نیست و با صحت معاملۀ معاطاتی نیز منافاتی نخواهد داشت.