%0 Journal Article %T بررسی فقهی تعارض اصل و ظاهر در مرافعات %J مجله علمی "پژوهشهای فقهی" %I دانشگاه تهران %Z 2008-8388 %A عوض پور, احسان %A راعی, مسعود %D 2021 %\ 12/22/2021 %V 17 %N 4 %P 1283-1317 %! بررسی فقهی تعارض اصل و ظاهر در مرافعات %K تعارض اصل و ظاهر %K حجیت ظواهر %K دادرسی عادلانه %K فقهای امامیه %K فقهای عامه %R 10.22059/jorr.2020.301567.1008804 %X تعارض بین اصل و ظاهر از جمله مباحث اصولی است که مجادلات خاصی را در علم اصول شکل داده است. یکی از مهم‌ترین نمودهای چنین وضعیتی به جریان دادرسی و تحقق عدالت قضایی از رهگذر جریان اصل یا ظاهر است. در مواردی بین استناد به اصل یا ظاهر که هر کدام نتایج کاملاً متفاوتی را به‌دنبال می‌آورد، شاهد تحقق چنین تعارضی هستیم و این نگاه در بین فقهای امامیه و عامه به‌طور گسترده مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. نیم‌نگاهی به ادبیات شکل‌گرفته در این زمینه بیانگر تقدم ظنون و ظواهر خاص بر اصل است، اما تمام سخن در مواردی است که یک ظاهر از پشتوانۀ متقن شرعی برخوردار نیست و در عین حال مستند به عرف (همچون ظاهر پرداخت نفقه در مورد زوجینی که در زیر یک سقف زندگی می‌کنند)، غلبه (همچون ظن حاصل از نتایج آزمایش DNA)، قرائن و امثال آن است؛ در چنین مواردی این سؤال مطرح است که آیا در دادرسی به اصل استناد شود یا به چنین ظاهری؟ یافته‌های تحقیق بیانگر آن است که فقهای امامیه به تقدم اصل معتقدند، اما فقهای عامه با وجود اجماع بر اعتبار ظنون مطلق اختلاف گسترده‌ای را شکل داده‌اند که منشأ آن به تفاوت نگاه مجتهدان به قوت و ضعف ظواهر برمی‌گردد. %U https://jorr.ut.ac.ir/article_77672_beb1cb05babb28da173be5b658a0a863.pdf